کارشناس رسمی دادگستری امور تعاونیها
سابقه شرکتهای تعاونی ریشه در بیش از یک قرن دارد ولی معروفترین و قدیمی ترین شرکت تعاونی، جهت مدیریت ساز و کار خرید محصول از کشاورزان و حمایت از آنان به عنوان شرکت تعاونی روستایی شکل گرفت هر چند ماهیت تعاونیها تفاوتی با یکدیگر ندارند ولی در انجام وظایف و ساز و کار داخلی از طریق موارد مندرج در اساسنامه از هم تفکیک و تعیین وظیفه میشوند. چون تعاونیها دارای اعضای زیادی هستند و ماهیت تعاونی نیز در این راستا است از همین روست که اختلاف نظر در مدیرت و تصمیم سازی و تصمیم گیری نیز امری عادی است. اهمیت نظرات کارشناس رسمی دادگستری امور تعاونیها نیز به همین موضوع برمیگردد. اکثر جلسات مجامع عمومی تعاونی ها بسیار پرشور برگزار میشود و اختلاف سلیقه در تفسیر مندرجات اساسنامه تعاونی و یا اجرای مصوبات هیئات مدیره میتواند زمینه بروز اختلاف را هموار کند. کارشناس تعاونیها وظیفه بررسی مصوبات و نحوه مدیریت تعاونی و تطبیق آن با قوانین و اساسنامه را بر عهده دارد. تقریبا میتوان گفت دایره شمول صلاحیت کارشناس رسمی تعاونی به همه ابعاد کاری و وظایف حتی قراردادهای منعقده با اشخاص ثالث در تعاونی را در برمیگیرد.
تعاونیها پس از اینكه در كشور ما اهمیت و جایگاه خاص خودشان را پیدا كردند یكی از مراجعی شدند كه اقشار آسیب پذیر با تشكیل تعاونیها توانستند برنامه‌هایی كه به تنهایی نمی توانستند به نتیجه برسند را از طریق تعاونیها نتیجه گرفتند. یكی از این نمونه بارز این ها مسكن مهر بود كه از تشكیل تعاونیها مردم توانستند منازل ارزانی را بسازند و با استفاده از حمایت دولت و امكاناتی كه دولت پیش‌بینی كرده بود برای تعاونیها این نتیجه را بگیرند.
كارشناسان تعاونیها اعلام نظر در خصوص نحوه تشكیل تعاونیها انجام می‌دهند. به فرض این كه در یك مرجع قضایی اختلاف نظر باشد در بین اعضا، كارشناسان این رشته صحیح تشكیل شدن منطبق بر قوانین بودن تشكیل یك تعاونی را اظهار نظر میکنند که صحیح بوده یا نه اختلافات مرتفع میشود ، مخصوصا در مرجع قضایی یكی از موضوعات مهمی كه اشكال پیدا میشود در بین اعضا تعاونیها عدم انطباق مدیران تعاونی یا برخی از اعضا با اساسنامه تعاونی‌هاست خیلی اهمیت دارد چون اشكالاتی كه بوجود می‌آید عدم اجرای صحیح اساسنامه منجر می شود كه از هدف دور شوند ، یا اینكه نتیجه‌ای كه از عملكرد مدیران تعاونیها حاصل میشود صحیح بوده یا نه آیا عملكرد آنها با قانون امور تعاونی ها تطبیق داشته یا نه، احتمال دارد تمامی فعالیت یک تعاونی به دلیل اینکه با قانون تعاونیها منطبق نبوده منحرف بشود از مسیر اصلی اش. درخصوص انحلال یك تعاونی یا انطباق فعالیت یك تعاونی با برنامه و موازین حقوقی اظهار نظر می‌كند ، خیلی از فعالیت‌هایی كه در قالب تعاونی صورت می‌گیرد در ابتدا وقتی به نظر می‌آید كه صحیح است ولی وقتی كه كارشناسی بررسی می‌كند این عملكرد را در برخی از مواردی كه ملاحظه می‌كند هیچ تطبیقی با مواضع قانونی ندارد آنوقت است كه در بسیاری از این تعاونیها حتی روند انحلال هم پیش می‌رود چون وقتی آن هدف اصلی تطبیق نكند با قانون روند اجرای آنها منطبق نباشد با اساسنامه منطبق نباشد ، خود به خود از مسیر اصلی‌شان دور میشوند و نمی‌توانند حمایت دولت را بگیرند حتی حمایت‌‌هایی كه به لحاظ برنامه‌های مختلف دولت از آنها داشتند وقتی به نتیجه‌ای كه می‌‌خواستند برسند نتوانستند، خودبخود از مسیر تعاونی‌بودن جدا میشوند و روند انحلال پیش می‌آید. در برخی موارد بدلیل اینكه تعاونی ضعیف است و برنامه‌هایی كه قرار است به نتیجه برسند را از طریق ادغام تعاونیها با یكدیگر و فعالیت آنها در شكل اتحادیه تعاونی كارشناسان می‌توانند اظهار نظر كنند كه صحیح است یا نه و از تطبیق اساسنامه و روند امور اداری آنها را كارشناسان تعیین می‌كنند. مطالعات و تحقیقات و پژوهش‌هایی كه درخصوص تعاونیها صورت می‌گیرد را صحت یا عدم آن را كارشناسان بررسی می‌كنند. یا اینكه در بسیاری از موارد بدلیل ضعف‌هایی كه سیستم مدیریتی یا فعالیت خارج از اساسنامه باعث شده است كه یك تعاونی عملكرد ضعیفی داشته باشد كارشناسان از طریق راهكارها و پیشنهادات بهینه‌سازی امور در تعاونیها را برنامه ریزی می‌كنند. اگر كه در این رشته مواردی كه نیاز است از حضور كارشناسان امور تعاونیها استفاده شود نتیجه مطلوب خیلی خوبی حاصل خواهد شد.
عناوین صلاحیتهای رشته کارشناسی رسمی دادگستری امور تعاونیها
در این بخش به معرفی مشخصات، صلاحیتهای کارشناسی رسمی دادگستری رشته امور تعاونیها تحت عنوان گروه کارشناسان رسمی دادگستری مدیریت و خدمات عمومی و اداری با عناوین زیر می‌پردازیم:
• اعلام نظر در خصوص نحوه وچگونگی تشکیل تعاونیها
• بررسی و اعلام نظردر خصوص انطباق اساسنامه تعاونیها با قانون امور تعاونیها
• بررسی و اعلام نظر در خصوص انطباق فعالیت ها و عملیات تعاونی ها با موازین قانونی و حقوقی تعاونی ها
• بررسی و اعلام نظر در خصوص نحوه ادغام تعاونی ها و فعالیت آنها در شکل اتحادیه های تعاونی
• انجام مطالعات و تحقیقات و پژوهش در زمینه امور تعاونی ها
• ارائه راهکارها و پیشنهادات در خصوص بهینه سازی امور تعاونی ها
در این ویدئو معرفی کارشناس رسمی دادگستری رشته امور تعاونیها و صلاحیتهای مرتبط با آن مشترک بین مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلاء و کارشناسان رسمی دادگستری و کانون کارشناسان رسمی دادگستری که به لحاظ وظایف و صلاحیتها تعریف مشابهی دارند توضیح داده شده است
تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری امور تعاونیها سال ۱۴۰۲
حداکثر مواردی که کارشناس رسمی دادگستری امور تعاونیها گزارش صادر مینماید:
معمولا افراد در اختلافاتی که بین اعضای تعاونی و هیئت مدیره بروز میدهد به کارشناس مراجعه می نمایند چون نتیجه داوری از این طریق سریعتر حاصل شده و در اصل همان خدمات دادگاه را دریافت می نمایند و عمده موضوعات مورد اختلاف در تعاونی ها به شرح ذیل است:
عدم امکان اتخاذ تصمیم در مجامع
تصمیم بدون دریافت مصوبه هیئت مدیره
فروش اموال تعاونی بدون مصوبه مجمع
عدم رعایت اساسنامه یا تشریفات قانونی توسط هیئت مدیره
عدم مصوبات مجامع با هیئت مدیره
عدم رعایت اولویت بندی یا امتیاز بندی اعضاء در واگذاری واحدهای متعلق به اعضاء
عدم رعایت اصول الویت بندی مندرج در اساسنامه یا مصوبه مجمع در این خصوص
