در بسیاری از موارد مجوزهای ساختمانی از سوی شهرداریها با توجه به رعایت اصول مقررات ساختمانی صورت میگیرد و همین امر موجب بروز مشکلات و اختلاف نظرهایی میشود. به همین دلیل گاها انجام پروژهای ساختمانی به این دلیل برای مدت قابل توجهی به تاخیر میافتد که همین میتواند موجب بروز خساراتی شود چرا که تعهد پیمانکار به کافرما، قیمت مصالح و غیره نیز دستخوش تغییراتی خواهند شد.
اظهار نظر در خصوص ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمان از سوی کارشناس رسمی دادگستری برنامه ریزی شهری انجام میگیرد. در این اظهار نظر باید تمامی قوانین و جوانب مربوط یه شهرسازی، از جمله طرحها، نقشهها، اصطلاحات و تعاریف آنان آشنایی کافی داشته باشند. بررسی و نظارت بر هر کدام از این موارد تحت نظر کارشناس رسمی دادگستری معماری و شهرسازی انجام میگیرد.
برای بررسی ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمان در بخش اول آن با تعاریف و اصطلاحات خاص این بخش روبه رو می شویم. برای مثال باید با شرح و توضیح حریم ها و محدوده های شهری، قطعه زمین، تجمع، کاربری، منطقه بندی، انواع کاربری های آموزشی و تجاری و تفریحی، بلوک های شهری و انواع حریم ها و پارکینگ ها آشنا شد. با انواع کاربری های حمل و نقل و تاسیساتی و جهانگردی شناخت پیدا کرد؛ مثلا در زمین یا محدوده ای با کاربری آموزشی فقط باید مدرسه ها و تاسیسات رفاهی و خدماتی برای مراکز آموزشی و آزمایشگاه ها و کارگاه های آموزشی ساخته شود. ساخت هر مکان دیگری با کاربری غیر آموزشی تخلف محسوب می شود. در کاربری های مذهبی فقط حسینه و مسجد و حوزه علمیه یا ساختمان های تجاری موقوفه ساخته می شود، و ساخت هر نوع تاسیسات حمل و نقل و تجهیزات شهری و کشاورزی جزو تخلفات این حوزه است.
در برآورد ضوابط و مقرارت شهرسازی و ساختمان، به مورادی باید دقت کرد که همگی آنان در قوانین ساختمان و شهرسازی ذکر شده و تخلفی کوچک در هر کدام از آنان خلاف قانون است و تخلف محسوب می شود و می تواند مورد پیگیری قانونی قرار بگیرد. مثلا، مقرارت تفکیک زمین و احداث بناها، سطح اشغال کاربری، تعداد طبقات، نوع کاربری، عقب نشینی بنای ساخته شده، آزاد سازی ها، رعایت قوانین وزارت فرهنگ و ارشاد، احداث سرویس های بهداشتی و در برخی مجتمع ها وجود گلخانه و انباری ضروری محسوب می شود. در برخی شهرک ها احداث دکه ها و مغازه ها و گاهی کتابخانه در قانون مورد تاکید قرار گرفته است. البته باید اشاره شد که برخی از موارد گفته شده به طور کلی در قانون شهرسازی و ساختمان گفته شده است و جزئیات آن در روند صدور پرونده و مجوزهای ساخت مشخص می شود. در هر صورت هر نوع خروج از این موارد تخلف محسوب شده و قابلیت پیگیری های قانونی را دارد.
در تعیین ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمان برخی قوانین وجود دارد که در تمامی کاربری ها عام و مشترک است. مواردی مانند:
_مقرارت مربوط به حصارها و دیواره
_قطعات با کابری های ناهماهنگ
_تفسیر مرزهای مشترک
_شرایط ساختمان در شبکه های ارتباطی
_حوزه مسکونی مواردی که استثنا وجود دارد.
در قوانین خاص مربوط به حوزه های آموزشی و بهداشتی_درمانی، مراکز ورزشی و تجاری، قوانین مربوط به فضاهای عمومی و همگانی و املاک مجاور آنان، این ساختمان ها با هر تغییرات طراحی شده و در هر نقطه جغرافیایی که احداث شوند دارای قوانین عام و مشترکی هستند که باید رعایت شوند.
در شناخت ضوابط و مقررات شهری و ساختمان، باید توجه داشت که مواردی مانند: خطوط لوله کشی و شبکه های آب رسانی، خطوط توزیع و انتقال نیرو کل شهر، هر گونه مسائل فنی و تاسیساتی، خطوط فشارهای قوی برق حریم های آبرسانی شهری نباید مورد تعرض قرار بگیرد. تمامی قوانین یاد شده و مجوزها و پروانه های شروع به کاری که صادر می شود؛ باید تمامی موارد یاد شده را ذکر کرده و ساختمانی که احداث می شود باید زیر نظر سازمان مهندسی فعالیت کرده که تمامی موراد هم در نقاشی های طراحی شده و هم در مراحل ساخت رعایت شود.
با توجه به گستردگی قوانین شهرسازی و ساختمانی، و برای اطلاع دقیق از این موارد پیشنهاد میکنیم از کارشناس رسمی دادگستری برنامه ریزی شهری استفاده کنید. این کارشناسان با مطالعه و تسلط کامل بر این قوانین می تواند در اکثر مسائل و اختلافات به شما کمک کنند.