کارشناس رسمی دادگستری امور آب وظیفه ارزیابی دستگاه های حفاری را بر عهده دارد. برای بسیاری این سوال پیش میآید که این ارزیابی به چه منظوری انجام میشود و چه کاربردی دارد. در این یادداشت به کمک کارشناس دادگستری امور آب تلاش میکنیم به پرسش های فوق پاسخ دهیم.
ابتدا نیاز است تا انواع دستگاه های حفاری را بررسی کنیم. دستگاه های حفاری در کشور ما عموما بر دوع اند: یا ضربه ای ند و یا دورانی. بیشتر دستگاه هایی که اقدام به حفاری می کنند دستگاه های ضربه ای اند. چرا که این دستگاه ها قدیمی ترند، بنابراین تعداد آنها به واسطه زمان ساختشان بسیار بیشتر است. از طرف دیگر این دستگاه ها ارزان قیمتتر هستند و حفاران راحت تر می توانند اقدام به خرید کنند. نکته دیگر آنکه مورد استفاده دستگاه های دورانی خاص است و بسیاری از کشاورزان و باغداران و یا کسانی که نیاز به حفر چاه دارند ممکن است اقدام به اخذ مجوز چاه با دستگاه حفاری دورانی یا روتاری کنند اما به دلیل نداشتن شرایط به آنها مجوز داده نشود.
دستگاههای حفاری ضربه ای توانایی حفر چاه در مناطقی که شنی و یا دارای سنگ بزرگ هستند را دارد و بیشتر مناسب چاه هایی با عمق کمتر از 100 متر هستند البته که برای عمق بیشتر هم استفاده میشوند اما توصیه میکنیم برای جلویگری از مشکلا بدین صورت استفاده شود.
کارشناس آب توصیه میکند که از دستگاه های روتاری در زمین های نرم و عمق بالا استفاده شود. سرعت حفر مزیت برجسته دستگاه های روتاری نسبت به ضربه ای است و البته برخی معتقدند دستگاههای روتاری دردسرهایی چون کج شدن چاه و افتادن مته را ندارند اما با این حال برترین مزیت این دستگاه ها حفر چاه در مدت زمان کمتر است.
در مقاله دیگری درباره اختلافات حفارن و کشاورزان مباحث مختلفی را طرح کرده ایم اما ضرورت نظارت بر دستگاه های حفاری توسط کارشناس رسمی امور آب در اینجا نمود پیدا می کند که در صورت سلامت دو انتخاب درست دستگاه اختلافات به حداقل ممکن میرسد.
در صورتی که دستگاه های حفاری فرسوده باشند و یا توانایی لازم برای حفر چاه را نداشته باشند، نمی توان مجوز حفر چاه به آن ها داد. بنابراین نظارت کارشناس رسمی دادگستری امور آب برای موارد اختلافی در صدور مجوز حفاری نیز اهمیت دارد.
استفاده از نظر کارشناسان در روند اخذ مجوز و حفاری میتواند بسیاری از مشکلات این حوزه را کاهش دهد چرا که ممکن است دستگاه ها بعد از ارزیابی نیز دچار مشکل شده باشند. بنابراین توصیه میکنیم کشاورزان در مورد نوع دستگاه و حفاران در خصوص وضعیت دستگاه های خود و نوع حفری که میخواهند انجام دهند با متخصصین مشورت کنند.