قوه قضائیه دو سامانه سجا راه اندازی کرده است. که به تفکیک به توضیح هر کدام از این سامانهها خواهیم پرداخت. سامانه اول سامانه جامع آماری قوهی قضائیه است و دیگری سامانه ارزشیابی جامع کارکنان اداری قوه قضائیه است.
سامانه جامع آماری قوهی قضائیه در سال 1390 راه اندازی شده است. این سامانه به منظور تجمیع و دسته بندی گزارشات مختلف در حوزه قضائی برای نهادها و معاونتهای قوه قضائیه طراحی شده است. در واقع سجاد سامانهای برای مدیریت بهتر و کلی قوه قضائیه و همچنین انجام برنامه ریزی در حوزههای مختلف قضائی، اعم از برنامههای فرهنگی، مدیریتی و امنیتی و غیره است.
در این سامانه دو بخش اطلاعات پایه و اطلاعات نمایش وجود دارد. اطلاعات پایه کلیات است و سیستم نمایش هم با توجه به هر حوزه و مدیران هر بخش اطلاعات متناسب با نیاز آنها در اختیارشان گذاشته میشود. در واقع این سامانه کلیتی در خصوص وضعیت شعب مختلف قوه قضائیه را در اختیار مدیران قرار میدهد. تعداد شکایتها، نوع و زمان رسیدگیها، موارد اطاله دادرسی، محتوای شکایاتی که صورت میگیرد و موارد این چنینی به صورت تفکیک شده در اختیار مدیران قرار میگیرد.
این سامانه اطلاعات فوق را به صورت اینفوگرافی هم طراحی میکند و به راحتی میتوان در خصوص مشکلات و معضلات جامعه و سیستم قضائی اظهار نظر و نسبت به حل آنها اقدام نمود. برای مثال در این سیستم مشخص میشود که در شعب مختلف دادگاههای یک استان چه نوع جرمهایی صورت میگیرد و روند دادرسی آنها به چه صورت انجام شده است. از این رو میتوان گفت این سامانه اطلاعات موثقی جهت پیشگیری و همچنین برنامه ریزی برای استفاده بهتر از نیرو ها و کارکنان و همچنین افزایش تعداد کارکنان قضائی برای محقق شدن عدالت قضائی را میتواند به همراه داشته باشد.
اما سامانه دیگر سامانه ارزشیابی کارکنان قوه قضائیه است. این سامانه در جهت بهبود عملکرد کارکنان و همچنین نظارت بر رفتار کارکنان جهت تحقق عدالت قضائی ایجاد شده است. نظارت و ارزیابی بر عملکرد کارکنان قوه قضائیه سالهای زیادی مورد توجه و تاکید نهادها و افراد مختلف بود. با توجه به این که همه مشکلات قضائی و حقوقی کشور در این نهاد مطرح میشود امکان وجود کم کاری و یا بروز اشتباه و تخلف همواره گریز ناپذیر بود. از این رو سجاد جهت بهبود روند نظارت و ارزیابی ایجاد شد.
بنابراین هدف از ایجاد این سامانه به طور کلی در سه مورد زیر خلاصه میشود:
- ارزیابی رفتار کارکنان
- ارزیابی عملکرد آنها
- رسیدگی به امور و شکایات مردمی
تقویت نظارتها در قوه قضائیه هم زمینه بروز ناعدالتی را از بین میبرد و هم بر عملکرد کارکنان تاثیر بسزایی خواهد داشت. این نظارتها در سه سطح سازمانی، مدیریتی و مردمی اجرا خواهد شد به همین دلیل هم بهترین شکل نظارت و ارزیابی موجود در دستگاه قضائی برای اولین بار اجرا شده است.
سامانه سجاد علاوه بر نظارت زمینه برخوردها و تشویقها را فراهم خواهد کرد. به همین دلیل ارتقاء جایگاه کارکنان قوه قضائیه میتواند با توجه به ثبت عملکرد آن ها در دورههای مختلف مشخص شود. بنابراین سجاد راه مناسبی برای ارتقاء و سپردن مسئولیتهای بیشتر به افراد صاحب صلاحیت هم میتواند باشد.
نکته آخر این که ارزشیابی کارکنان قوه قضائیه دادههای معتبر و موثقی جهت برنامه ریزی و آموزش بهتر کارکنان در اختیار نهادهای وابسته به قوه قضائیه خواهد داشت و میتوان امیدوار بود که با وجود این نظارتها هم روند دادرسی در مراجع قضائی به شکل بهتری پیش رود و هم رضایت مردم و مراجعین در برخورد با کارکنان جلب شود.