منابع غنی طبیعی در کشور ما و معادن مختلف زمینه استخراج بسیاری از فلزات را ایجاد کرده است. آهن، مس، فولاد و سایر فلزات از این معادن استخراج میشوند. تکونولوژی مورد استفاده در روند استخراج فلزات و تجهیزات استخراج و همچنین روند و فرآیند ذوب تاثیر بسیار زیادی در کیفیت محصولات تولیدی دارند. به همین دلیل هم همواره لزوم نظارت بر فرآیند استخراج و ذوب میتواند و پایه و اساسی برای اطمینان از تولید محصولات با کیفیت و ریخته گری متناسب نیاز صنایع مختلف باشد. از این رو کارشناس رسمی دادگستری فلزات به این روند نظارت میکند و در صورت لزوم به ارزیابی آن میپردازد.
فلزات عمدتا از سیلیکات استخراج میشوند. هر چند درجه خلوص فلزات در معادن اهمیت دارد اما بیش از هر چیز توانایی تفکیک بین عناصر خالص و ناخلص اهمیت خواهد داشت. بسیاری از فلزات به صورت مستقیم از کانهها استخراج میشوند اما محصولاتی نیز به صورت فرعی و روند استخراج تولید میشوند مانند کادیم.
به فرآیند استخراج فلزات متالوژی میگویند. متالوژی در حال حاضر به عنوان یک علم مورد مطالعه قرار میگیرد و رشته مهندسی متالوژی نیز در کشور ما طرفداران خاص خود را دارد. به طور کلی در متالوژی سه مرحله را میتوان متصور بود. مرحله اول جداسازی ناخالصیهای مشخص در کانیهای استخراج شده است. جداسازی، ملغمه و شناور سازی را میتوان به عنوان اصول این مرحله در نظر گرفت. مرحله دوم تقریبا فلزات شکل خالص تری به خود میگیرند به طوری که به عنوان یک ماده خام قابل استفاده میشوند و نهایتا مرحله سوم مرحلهای است که فلز به طور کامل خالص شده است و میتوان با افزودن برخی مواد خواص آن را تثبیت نمود. مرحله سوم یا پالایش نهایی بر اساس نوع فلز و کانی از روشهای خاصی استفاده میشود که کارشناس دادگستری فلزات در خصوص کیفیت برای مثال تقطیر در این مرحله میتواند اظهار نظر نماید.
و یا برای مثال معمولا در استخراج آهن و تفکیک عناصر آن ابتدا سنگ آهن را به پودر تبدیل میکنند و سپس با روش تغلیظ اقدام به پالایش آن مینمایند. اما روشهای دیگری نیز برای ذوب آهن وجود دارد برای مثال استفاده از انواع کورهها در ذوب سنگ آهن روند استخراج متفاوتی میطلبد. و یا همانطور که میدانید سنگ یا کانی فولاد به صورت مستقیم در طبیعت وجود ندارد و از سنگ آهن خاص با کربی مشخص فولاد استخراج میشود. شیوه تعیین کربن در فرآیند استخراج و همچنین ذوب و تبدیل آن به فولاد نقش مهمی در مقاومت فولاد خواهد داشت.
نقش تجهیزات مورد استفاده در ذوب طلا، نقره، فولاد و سایر فلزات نیز اهمیت خاصی خواهد داشت. کارشناس رسمی فلزات در بررسی روند استخراج و ذوب به ارزیابی این تجهیزات نیز میپردازد. انواع کورههای ذوب از مهمترین تجهیزات به حساب میآیند. البته با توجه به خرید و فروش تجهیزات ذوب و همچنین نیاز به ارزیابی قیمت این تجهیزات کارشناس فلزات در صورت نیاز به ارزیابی و تعیین قیمت این تجهیزات و یا ارزیابی جهت تعیین میزان خسارت وارده به تجهیزات ذوب فلزات نیز میپردازد.