اسناد رسمی توسط مراجع صلاحیت دار تنظیم میشوند. منظور از اسناد رسمی در این یادداشت همه اسنادی هستند که توسط مرجع رسمی صادر میشوند مانند گذرنامه، پاسپورت، شناسنامه، اسناد مربوط به املاک و غیره که دارای مهر و امضای مشخص هستند. جعل امهار به یک معضل شایع تبدیل شده است. کارشناس رسمی دادگستری خط امضا اثر انگشت وظیفه تطبیق آثار امهار در اسناد رسمی و همچنین تشخیص امهار اصل از جعلی را بر عهده دارد.
مهرها مورد استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. مهر نماد تایید یا رد نظر یک نهاد یا شخص نسبت به موضوعی خاص است. معمولا در قراردادها، مدارک، توافقات و اسناد از مهر استفاده میشود. اما بسیاری برای پیشبرد امور خود اقدام به ساخت مهرهای جعلی میکنند. ساخت مهر هرینه چندانی ندارد و با قیمت بسیار پایینی میتوان مهر تهیه کرد.
برای مثال ممکن است عدهای اقدام به جعل مهر در پاسپورت ها کنند. عمده این تخلفات با استعلام و پیگیری قابل حل است به این صورت که در خصوص اصالت یک سند از نهاد صادر کننده آن استعلام میشود در صورتی که سند در آن نهاد تنظیم نشده باشد به راحتی جعلی بودن آن مشخص خواهد شد.
اما در بسیاری از موارد نیز امکان استعلام وجود ندارد. کارشناس دادگستری خط امضا اثر انگشت از راه های دیگری برای تشخیص امهار استفاده میکند. استفاده از نور ماورای بنفش، اشعه ایکس، آزمایش های شیمیایی و بررسی کیفیت امهار از مهم ترین و کاربردی ترین راههای کارشناسی است. از بسیاری از این روشها برای تعیین پول و اسکناس تقلبی نیز استفاده میشود.
معمولاً مهر های دولتی که در اسناد رسمی استفاده میشوند کیفیت بسیار زیادی نسبت به امهار عادی دارند و به راحتی قابل از بین رفتن نیستند و مندرجات مهر هم بسیار گویاست. بنابراین برای تشخیص مهرها کارشناس با مشکل چندان زیادی روبهرو نیست و به راحتی میتواند با مقایسه مهر اصلی و مهره تقلبی و انجام آزمایش هایی بر روی مهر مورد ادعا در خصوص تقلبی بودن و یا اصل بودن آن اظهار نظر کند.
جعل امهار به موارد بالا خلاصه نمیشود. جعل مهر دانشگاه، موسسات دولتی، جعل مهر پزشک و بیمارستان و موارد دیگری از این قبیل نیز عمدتاً اتفاق میافتد که چندان هم قابل استعلام نیستند. در صورتی که نتوان از طریق استعلام موضوعات فوق را بررسی کرد بهترین راه مراجعه به کارشناس رسمی خط امضا اثر انگشت است. وی با بررسی مهر مورد ادعا می تواند جعلی بودن یا اصلی بودن آن را تشخیص دهد.
از آنجا که ساخت مهرها بسیار رایج شده است و حتی مهرهای چینی و با قابلیت های گوناگون نیز وارد بازار شدهاند، مسئله جعل امهار نیز فراوان گردیده است. در صورتی که در اصالت یک مهر شک دارید و یا اختلاف حقوقی بر سر موضوعی دارید که احتمال جعلی بودن مهر در آن وجود دارد می توانید با کارشناس خط امضا و اثر انگشت مشورت نمایید. کارشناسان با استفاده از توانایی ها و ابزارهایی که در اختیار دارند میتوانند امهار را به دقت بررسی کنند.
یکی دیگر از مشکلاتی که برای افراد ممکن است پیش بیاید، از بین رفتن آثار مهر در اسناد رسمی و غیر رسمی است. بسیاری از اسناد ممکن است ثبت نشده باشند و نمونه ای از آن وجود نداشته باشد. این اسناد ممکن است در مرور زمان و یا به دلیل عوامل طبیعی و غیرطبیعی دچار تغییراتی شود و یا آثار مهر از روی سند پاک شود، در صورتی که امکان استعلام گرفتن نیز فراهم نباشد. کارشناس رسمی دادگستری خط امضا اثر انگشت می تواند با کمک ابزاری که در اختیار دارد مانند دستگاه های تشخیص و استفاده از نور لیزری و اشعه آثار مهر بر روی اسناد را تشخیص دهد.
در ادامه این مطلب به بررسی روشهای جعل مستندات یا مهرهای رسمی با ذکر حوادث مرتبط و همچنین روشهای شناسایی و جلوگیری خواهیم پرداخت.