مبحث 19 - مقررات ملی ساختمان
توضیحاتی پیرامون قوانین و مقررات اجرایی سازنده ساختمان مسئولیت صحت انجام عالیه عملیات اجرایی ساختمان را برعهده دارد و در اجرای این عملیات باید مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازی، محتوای پروانه
ساختمان و نقشه های مصوب مرجع صدور پروانه را رعایت نماید و همچنین سازنده ساختمان مکلف است پس از پایان کار نسبت به تهیه نقشه ها به همان صورتی که اجرا شده یعنی "نقشه های چون ساخت" اعم از معماری، سازه ای و تاسیساتی و مانند آن اقدام نموده و پس از امضا و اخذ تایید ناظر (ناظران) یک نسخه از آنها را تحویل مالک و یک نسخه هم به شهرداری مربوط تحویل نماید.
ناظران مکلفند بر عملیات اجرایی ساختمانی که تحت نظارت آنها احداث می گردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن نظارت کرده و در پایان کار مطابقت عملیات اجرایی ساختمان را با مدارک فوق، گواهی نمایند.
ناظران در پایان هریک از مراحل اصلی کار خود را به مرجع صدور پروانه ساختمان ارائه نمایند که در این مراحل گزارش ناظر باید وضعیت ساختمان را از نظر اجرای مباحث بیست گانه مقررات ملی ساختمان
دربرگیرد.
مراحل اصلی شامل:
الف) پی سازی
ب) اجرای اسکلت
ج) سفت کاری
ت) نازک کاری
ث) پایان کار
مطابق با قانون و تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، مقررات ملی ساختمان در آنها رعایت نشده باشد، توسط شهرداریها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان تا زمان رفع نقص
پایان کار صادر نخواهد شد.
وزارت مسکن و شهرسازی به عنوان ناظر عالی در زمینه ساخت و ساز، بر عملکرد سازمانهای عهده دار کنترل و اجرا در زمینه رعایت دقیق مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی نظارت می نماید و درصورت مشاهده هرگونه تخلف، موارد را به مراجع صدور پروانه ساختمان و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اعلام نموده و تا رفع تخلف، موضوع را از مراجع قانونی و در صورت لزوم مراجع قضایی پیگیری می نماید.ا
فواید اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان
اکثر مردم بر این تفکرند که اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان سبب افزایش هزینه های ساختمان می شود و این در حالی است که چنانچه این مبحث در ساختمان بدرستی اجرا گردد، علاوه براینکه هزینه های اولیه ساخت را کاهش می دهد، با توجه به صرفه جویی انجام شده در هزینه های بهر ه برداری و مصرف انرژی ساختمان، برای مصرف آننده سودآور نیز خواهد بود . با اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان شامل عایق کاری سیستم تاسیسات و لوله ها، عایق کاری جداره خارجی ساختمان و نصب پنجره های دوجداره استاندارد در ساختمان کمتر از 5% سبب افزایش هزینه های ساختمان در این قسمت می شود ولی ازطرف دیگر ظرفیت سیستم گرمایش و سرمایش مورد نیاز ساختمان را می توان تا 40 % نسبت به حالتیکه این مبحث اجرا نمی شود، کوچکتر انتخاب کرد، که بنوبه خود کاهش زیاد هز ینه ها را در این قسمت شامل می شود. بنابراین چنانچه در طراحی و ساخت ساختمان اصول اولیه مهندسی رعایت شود علاوه بر ایجاد فضای مناسب برای زندگی ساکنین و افزایش سطح رفاه جامعه سبب کاهش هزینه های اولیه نیز می شود. بطورکلی می توان از مزایای اجرای مبحث 19 مقررات ملی در ساختمان موارد زیر را نام برد.
1- کمک به اقتصاد خانواده
2- افزایش رفاه نسبی در نتیجه مصرف صحیح انرژی
3- کمک به اقتصاد ملی
4- کاهش مصرف سوخت و در نتیجه آاهش آلودگیهای ناشی از آن
5- امکان برقراری دمای ثابت
6- تنظیم دمای دلخواه در اتاق به منظور تأمین شرایط آسایش
% 7- کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش و سرمایش تا 40
8- کاهش استهلاک سیستم گرمایش و سرمایش
9- توزیع متعادل حرارت و امکان برقراری دما های متفاوت در هر اتاق
10 - حداقل 50 % کاهش مصرف سوخت و هزینه های مربوطه
نحوه پرداخت یارانه برای رعایت مبحث 19 تصویب شد
هیات دولت نحوه پرداخت یارانه به ساختمان های غیردولتی موجود و در حال ساخت که مبحث 19 مقررات ملی ساختمان را رعایت نمایند،تصویب کرد.
به گزارش خبرنگار پیام ساختمان و تاسیسات در تصویب نامه ای که به امضای معاون اول رئیس جمهور رسیده ، راهکارهای بهینه سازی انرژی در جلسه هیات دولت تصویب و برای اجرا به بخش های مختلف ابلاغ شد. هیات وزیران در جلسه مورخ 4/6/88 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 238940-3/12 مورخ 27/8/87 وزارتخانه های نفت و مسکن و شهرسازی و به استناد اصل یکصدوسی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوبه ای 16بندی را تصویب کرد که اهم مفاد آن به شرح زیر است:
- نحوه پرداخت یارانه به ساختمان های غیردولتی موجود و در حال ساخت که مبحث 19 مقررات ملی ساختمان را اجرا نمایند، مطابق این تصویب نامه تعیین می شود.
- اعطای یارانه به ساختمان های در دست ساخت و موجود در مناطق شهری سراسر کشور با اولویت مراکز استان و شهرهای پر جمعیت انجام پذیرد.
- وزارت نفت از محل اعتبارات داخلی شرکت های تابع و یا صرفه جویی های حاصل، هزینه های موضوع این تصویب نامه راتا سقف سیزده هزار و پانصد وپنجاه میلیارد ریال (000/000/000/550/13) در دوره سه ساله (1390-1388) مطابق دستورالعمل اجرایی بند 9 این تصویب نامه پرداخت نماید.
- تامین اعتبار موضوع این تصویب نامه توسط وزارت نفت در سال 1388ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه انجام شود. وزرات نفت موظف است با همکاری وزارتخانه های مسکن و شهرسازی ، کشور ، نیرو و سازمان نظام مهندسی ساختمان و سایر دستگاه های ذی ربط در امر انرژی ، آموزش های تخصصی لازم را برای اجرای مبحث (19) مقررات مربوط به صرفه جویی انرژی ارائه نماید.
- در صورتی مه هر یک از ساختامن های موجود یا در حال احداث برای تامین آب گرم مصرفی از سیستم های خورشیدی استفاده نماید، به ازای هر متر مربع کلکتور ، مبلغ یک میلیون و دویست و پنجاه هزار ریال (000/250/1) یارانه بر اساس دستورالعمل اجرایی پرداخت شود.
- یارانه به ساختمان های در دست ساخت غیر دولتی که موارد ذیل را به طور کامل رعایت کرده باشند، مطابق با دستورالعمل اجرایی یاد شده تعلق می گیرد:
الف: عایق کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان (سقف فضای پیلوت، سقف نهایی و دیوار های خارجی).
ب: استفاده از قاب پنج UPVC یا آلومینیومی نرمال بریک با شیشه دو جداره و عایق کاری لوله های آب گرم.
پ: عایق کاری دیگ و منابع دو جداره آب گرم و منابع انبساط ، استفاده از تجهیزات تاسیساتی سرمایشی و گرمایشی راندمان بالا و سامانه های کنترل موضعی دما و استفاده از سامانه های کنترل هوشمند موتور خانه (در ساختمان هایی که دارای موتور خانه مرکزی می باشد)
- وزارت نفت از طریق منابع داخلی شرکت های تابع ، مبلغ یکصد هزار ریال(000/100) به ازای هر متر مربع زیر بنا منوط به اجرای کامل بند (10) این تصویب نامه پرداخت نماید.
- وزارت نفت از طریق منابع داخلی شرکت های تابع بر اساس دستور العمل اجرایی یاد شده ،40 در صد هزینه اجرای هر یک از موارد ذیل را تا سقف هر متر مربع زیر بنا معادل یکصد وپنجاه هزار ریال (000/150) جهت ساختمان های موجود پرداخت نماید.
الف: عایق کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان (سقف فضای پیلوت، سقف نهایی و دیوارهای خارجی)
ب: نصب پنجره های دو جدارهUPVCیا آلومینیومی نرمال بریک.
پ: نصب سامانه های منترل هوشمند موتور خانه و کنترل هوشمند موتور خانه و کنترل موضعی دما (شیر ترموستات رادیاتور)
ت: نصب تجهیزات گرمایشی و سرمایشی پر بازده نظیر چیلرهای جذبی خانگی (پنج تن تبرید)
ث: نصب درزگیر برای بازشوهای ساختمان
ج: سایر راهکارهای بهینه سازی انرژی
منبع: نشریه پیام ساختمان و تاسیسات
توصیه های مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان
این مبحث، توصیه های گوناگونی برای صرفه جویی در مصرف انرژی دارد که در زیر به مهمترین سرفصل های آن اشاره می شود:
پوسته ساختمان
عایقکاری پوسته ساختمان به اندازه لازم
جهت گیری خوب ساختمان
بالا بردن نسبت حجم به سطح ساختمان
جانمایی مناسب فضاهای داخلی
استفاده از شیشه های دوجداره و قابهای مرغوب در پنجره ها و نورگیرها
کم کردن پنجره ها و نورگیرها تا حد امکان
نصب سایبانهای مناسب بر روی پنجره ها و نورگیرها
هوا رسانی مناسب و به اندازه به فضای داخل ساختمان
تاسیسات مکانیکی
نصب سیستمهای کنترل دما مانند ترموستات
نصب سیستمهای کنترل زمانی
استفاده از سیستمهای حرارت مرکزی در ساختمانهای بزرگتر از 500 متر مربع
درز بندی درها و پنجره ها
قراردادن لوله های آب گرم در داخل ساختمان
عایقکاری حرارتی لوله های آب گرم
روشنایی
نصب لامپهای کم مصرف
نصب کلیدها در جاهای مناسب و در دسترس
ایجاد قابلیت کاهش میزان روشنایی (با نصب دیمر یا کلید مجزا برای لامپها)
استفاده از نور طبیعی در جاهایی که امکان آن وجود دارد
نصب سیستمهای خاموش کن دستی یا خودکار روشنایی
درجه بندی ساختمانها از لحاظ مصرف انرژی
در حال موضوع طراحی ساختمانها در جهت بهینه سازی مصرف سوخت با توجه به مقررات ملی مبحث 19 ساختمان در نظر قرار گرفته و در چند منطقه شهرداری تهران این موازین لازم الاجرا است بطوریکه:
1- در ارائه نقشه های معماری بایستی جزئیات اجرایی جداره های خارجی و پنجره ها و ... با اشل 50/1 ارائه گردد (همراه با جدول ضرایب تبادل حرارتی)
2- مهندسین مکانیک نیز بایستی در طراحی سیستم های گرمایشی و سرمایشی ساختمان رعایت مبحث فوق را نموده و همچنین در ارتباط با جزئیات اجرایی ارائه شده در نقشه های معماری، جداول ضرایب نهایی تبادل حرارتی و برودتی را تهیه و توصیه های لازم را در نقشه های قید و تاکید نمایند.
3- در جهت کنترل اجرای مقررات فوق مهندسین ناظر در دو مرحله (پایان سفت کاری و قبل از اتمام نازک کاری و اجرای نما) رعایت مفاد مبحث فوق را گزارش نموده و بازرس فنی منطقه نیز صحت انجام موارد فوق را گواهی نماید.
بدیهی است در صورت عدم اجرای عایقکاری با متخلف برابر مقررات برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
شرکت بهینه سازی مصرف سوخت