خرید و فروش املاک برای بسیاری از افراد وسوسه انگیز شده است. جدای از این که شرایط فعلی فضای مناسبی برای خرید و فروش ملک است یا خیر، افرادی تصمیم به خرید می گیرند. با توجه به قیمتهای بسیار بالا در این حوزه معمولا همه به دنبال بهترین روش خرید و یا مطمئن ترین روش خرید هستند.
عدهای احتمالا خرید بدون واسطه را بهترین روش میدانند چون ممکن است دخالت دفاتر املاک علاوه بر پورسانتی که دریافت میکنند باعث افزایش قیمت ملک هم شود. اما از سوی دیگر راههای مختلف کلاهبرداری در بازار املاک آن قدر زیاد و پیچیده شده است که افراد ترجیح میدهند کمی بیشتر هزینه کنند اما یک خرید قطعی و مطمئن داشته باشند.
به همین دلیل بسیاری از افراد به دفاتر مشاوره املاک مراجعه میکنند. اما آیا خرید از طریق دفاتر مشاوره املاک قابل اطمینان و قطعی است؟ هر چند این روش خرید بسیار عاقلانه تر و مطمئن تر است اما باید به سوال مذکور پاسخ منفی داد. به همین دلیل هم خرید و فروش ملک چه در دفاتر املاک و چه به صورت مستقیم نیازمند ارزیابی ملک توسط کارشناس رسمی دادگستری است.
اگر به آمار و اخبار و گزارشها توجه کنیم بسیاری از کلاهبرداریها در حوزه املاک در بنگاههای املاکی صورت میگیرد. از یک سو نداشتن مجوز بسیاری از فعالان این حوزه و از سوی دیگر اشتباهات و قصوراتی که ممکن است در این دفاتر صورت گیرد راه مناسبی برای کلاهبرداری شده است.
برای مثال افرادی به این بنگاهها مراجعه میکنند و با طرح قیمتهایی بسیار عجیب خواهان فروش و یا رهن کامل ملک خود اعم از آپارتمان و مغازه و غیره هستند. با توجه به قیمت پیشنهادی و همچنین مشتریانی که به دفاتر املاک مراجعه میشود بلافاصله یک معامله با رضایت سه طرف شکل میگیرد دریغ از این که اسناد ارائه شده و حتی استعلاماتی که در این خصوص هستند همگی جعلی و ساختگی هستند. این یک مورد از کلاهبرداریهایی است که در این زمینه صورت میگیرد و باعث دردسرهای بسیار زیادی هم برای مشاورین املاک شده است و حتی اخطارهای متعددی از سوی مراجع قضائی و پلیس در این خصوص صادر شده است.
و یا حتی مورادی مشاهده شده که فرآیند معاملات کاملا قانونی و شفاف بوده اما خریدار اقدام به شکایت از فروشنده و بنگاه معاملاتی به دلیل کلاهبرداری کرده است. این موضوع ناشی از ارائه اطلاعات مغایر با واقعیت در خصوص املاک است. برای مثال شما یک مغازه با قیمت چند میلیاردی را خریداری کردهاید که در سند آن متراژ مشخصی دارد اما ملک متراژ کمتری دارد گاها با وجود قیمتهایی میلیاردی در هر متر تعیین سانتیمترها هم اهمیت پیدا میکند که ممکن است در معاملات لحاظ نشود اما کارشناس نقشه برداری متوجه این مغایرت شود.
هر چند در قوانین مسئولیتهای زیادی بر عهده کارشناس املاک نیست و خریدار و فروشنده خود باید صحت معامله را تشخیص دهند اما در صورت محرز شدن معاونت در جرم چه عمدی و چه غیر عمد و یا خیانت در امانت ممکن است احکام سنگینی برای صاحبان بنگاههای ملکی صادر شود.
جدای از این موضوع بسیاری از مشاورین املاک با توجه به اعتباری که به دست آوردهاند اقدام به انجام معامله میکنند. به طوری که میزان درآمد و معاملاتی که در یک بنگاه صورت میگیرد را مشروط و منوط به سابقه خوب دفاتر املاک میدانند اما اگر کلاهبرداری در آن دفاتر صورت بگیرد و حتی مسئولیتی هم متوجه آنها نباشد قطعا به اعتبار این دفاتر لطمه وارد میشود.
خوشبختانه از آن جا که معاملات با کد رهگیری صورت میگیرد، در صورتی که تمام فرآیندهای قانونی توسط دفاتر املاک رعایت شود دیگر مشکل فروش متعدد ملک پیش نمی آید اما از آن جا که روشهای کلاهبرداری بسیار زیاد است، نیاز است تا املاکی که در بنگاه ها هم مورد معامله قرار میگیرند مورد ارزیابی کارشناس ساختمان قرار بگیرد. به همین دلیل توصیه میکنیم تا لزوم ارزیابی ملک به خریداران و فروشندگان گوشزد شود و جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی، مشاورین املاک طرفین معامله را برای ارزیابی املاک به کارشناسان راه و ساختمان نیز ارجاع دهند.
در حال حاضر دفاتر کارشناس رسمی دادگستری در همه شهرهای کشور آماده ارائه خدمات ارزیابی و مشاوره در زمینه معاملات ملکی است و صاحبان بنگاهها و دفاتر املاک و خریداران و فروشندگان میتوانند جهت ارزیابی دقیق قیمت ملک، ارزیابی اسناد و ارزیابی شرایط معامله به شهروندان خدمات ارائه دهند.