مباحث خاص بین رشته ایی
فهـرست مطالب :
1-قرارکارشناسی
2-خدمات و اجرای قرارهای کارشناسی هیأتی
3-نقش هیأت مدیره وهیات رییسه گروههای کانون
4-عوامل مؤثر در اظهار نظر هیأت های کارشناسی
5- لزوم تعامل درهیات کارشناسی
6-نقش دبیر در جلسات هیأت های کارشناسی
7- نقش کارشناسان در هیأت کارشناسی
8- پنج دشمن کار تیمی
نکته مهم :
ما کارشناسان باید حقوقی فکر کنیم
ولی فنی بنویسیم .
یعنی ما باید قوانین و مقررات مرتبط با امورکارشناسی خود را به اندازه نیازمان بدانیم ؛
تا با بتوانیم یک نظریه کارشناسی جامع ، کامل ،مستند ، مستدل و منجز ارائه کنیم.
قرارکارشناسی غیرمرتبط
-درمواقعی که قرارکارشناسی خارج ازصلاحیت های مصوب واعطایی کارشناس باشدیاجنبه ایی داردکه فقط بایددرباره ی ان تصمیم بگیرد. لازم است کارشناس از اظهارنظردران بخش ازقرارکارشناسی جدا خودداری کند. طی لایحه ایی مراتب عدم صلاحیت خودرابه اطلاع ریاست دادگاه برساند.
بعنوان مثال .
وقتی بخشی از مفادقرارکارشناسی مرتبط با امورتاسیساتی. ثبتی. امورمالی وحسابداری و کشاورزی و... باشد .لازم است کارشناس طی لایحه ایی مراتب عدم صلاحیت خود رابه اطلاع ریاست دادگاه برساند و درخواست تعیین و معرفی کارشناس معین نماید.
1- کارشناس بایددر حیطه صلاحیت فنی وتخصصی خود اظهارنظرکندوازهرگونه اظهارنظرخارج از صلاحیت خویش خودداری کند.
2-درج عین مفاد و متن قرارکارشناسی درنظریه کارشناسی خیلی مهم و ضروری است.
3- درج مطالب خارج از قرارکارشناسی موجب مخدوش شدن گزارش کارشناسی خواهدشد.
4- درمواقعی که نظراحدی از هیات کارشناسی با سایراعضای هیات کارشناسی یکسان و منطبق نیست و علی رقم تلاش وکوشش جهت تشریک مساعی و توضیح دلایل فنی وکارشناسی به سایراعضا . منجر به کسب نتیجه نشد . آنگاه حتما درپایان گزارش و در زیر امضا . متن و مبلغ مورد نظرخود را بنویسید و یا گزارش جداگانه ایی به مرجع قضایی ارائه کنید.
5- درمواقعی که قرارکارشناسی مرتبط باچندکارشناس باصلاحیت های مختلف می باشد. مانند کارشنسان تاسیسات .ثبتی . امورمالی وحسابداری و کشاورزی و... قاضی تاکیددرارائه گزارش کارشناسی واحدنموده است . آنگاه هیات کارشناسی درپایان گزارش و زیرامضا خودشان قیدنمایید
اظهارنظرهریک ازاعضای کارشناسی درحیطه صلاحیت خویش می باشد.
6- اگراحدی از اعضای هیات کارشناسی که تخصص وصلاحیت متفاوت با قرارکارشناسی صادره دادگاه داشت طی لایحه ایی معذوریت خود را اعلام نماید و اگرقاضی نپذیرفت . کارشناس به هیچ وجه این درخواست و دستور را نپذیرد.
زیرا باستناد ماده 26 تخلفات ومجازات های انتظامی قانون کارشناسان . اظهارنظرخارج از صلاحیت تقلی می گردد.
2-خدمات و اجرای قرارهای کارشناسی هیأتی
- تشکیل جلسات لازم برای بررسی ، تبادل نظر ، تکمیل اطلاعات
- انجام مشورت های لازم با کارشناسان بدوی و استماع نظرات
- تهیه یک گزارش جامع ، مستدل ، صریح ، موجه با متن متقن
- فرم هیات کارشناسی متحدالشکل هیأت با مهر و امضاء همه اعضا
- تهیه گزارش انفرادی بنا بر ضرورت و عدم توافق جمع
- یکنواختی نقش کارشناسان منتخب طرفین و مرضی الطرفین
- یکنواختی نقش کارشناسان کانون ومرکزامورمشاوران و کارشناسان قوه قضائیه
3- نقش هیأت مدیره و هیات رییسه گروه های کانون
کانون کارشناسان رسمی دادگستری دارای گروه های تخصصی مختلف است که اگر این
گروه ها در درون خود خوب عمل کنند، اعضای گروه قادر خواهند بود در انجام کارهای کارشناسی که بوسیله دادگاهها یا سایر اشخاص حقوقی و حقیقی به آنها ارجاع می شود با تصمیم گیری های هوشمند و خلاق به اهداف مورد نظر که اظهار نظر کارشناسی منصفانه و مطلوب است نائل شوند.
همچنین گروه های مختلف کارشناسی کانون نیز باید در کلیه ابعاد بیرونی که در ارتباط با یکدیگر هستند نیز درست عمل کنند یعنی هر گروه باید حمایت کننده سایر گروه ها در خدمت به کانون و تفکیک دقیق و شفاف صلاحیت ها ی کارشناسی مرتبط با گروه خود و رعایت ان به عنوان یک کل از یک سیستم باشد.
یکی از مسئولیت های هیأت مدیره کانون، کمک به گروه های کارشناسی در انجام خوب وظایف درونی و بیرون سازمانی خود است.
یکی از مسئولیت های هیأت رییسه گروه های کانون، کمک به کارشناسان و هیات های کارشناسی در انجام خوب وظایف انها است.
5-لزوم تعامل درهیات کارشناسی
-تعاملات اجتماعی و ظهور هم افزایی
-اثر اولین برخورد در کارشناسی
- تصمیم گروهی بهتروجامع تر است.
چرا تصمیمات گروهی بهتر است؟
- روانشناسان اجتماعی در زمینه تصمیمات گروهی، تحقیقات زیادی انجام داده اند:
آنهامتعقدند کیفیت تصمیم گیری گروهی موقعی بالاتر می رود که هرفرد به عنوان عضو گروه دارای ویژگی های زیرباشد :
1- نظرات خود را منطقی بیان نموده و قبل از پا فشاری بر روی نقطه نظرات خود، به عکس العمل ها و اظهار نظرهای دیگران فعالانه ومسولانه گوش دهد
2- درتصمیم گیری گروهی برنده و بازنده نداریم
3 – درهنگام صحبت کردن به مخاطب حمله نکنید. بلکه به موضوع بپردازید
4- برای کسب توافق. بدون دلیل .مستند . تامل . تدبر و تفکر توافق نکنید( درجلسه حضورصوری نداشته باشید)
5- وقتی گروه به اجماع رسید متعهد به تصمیم گروه باشید
6-نقش دبیر در جلسات هیأت کارشناسی:
دبیر با ثبت آنچه طرفین دعوی یا اعضای هیأت کارشناسی می گویند، حافظه گروهی را بوجود می آورد. به افراد هیأت کمک می کند تا بر آنچه در جلسه می گذرد، متمرکز شوند. حافظه گروهی به موارد زیر کمک می کند
1. به هیأت کارشناسی کمک می کند که بر وظیفه ای متمرکز شوند.
2. گزارش مستمری از محتوی و فرایند جلسه است. یعنی نه تنها «آنچه» که تصمیم گیری شده بلکه «چگونگی» رسیدن به تصمیمات نیز مشخص می شود.
3. با فراهم کردن حافظه کوتاه مدت از فزونی داده جلوگیری می کند.
4. به علت به خاطر سپرده شدن عقاید و به عبارتی نوشتن آنها، افراد هیأت کارشناسی احساس آسودگی روانی می کنند چون مجبور نیستند که آن را در مغز خود نگه دارند.
5. اعضای هیأت از یادداشت برداری راحت می شوند.
6. آنان مطمئن می شوند که وقتی نظراتشان نوشته شده، توسط دیگران «شنیده» شده است.
7. آنان مطمئن می شوند که نظریات بطور صحیحی گزارش شده است.
8. از تکرار جلوگیری می کند.
9. امکان نمایش گرافیکی را فراهم می کند.
10. روش حل مسائل پیچیده را امکانپذیر می سازد. به عبارتی می توان توسعه و گسترش راه حل یابی را مرحله به مرحله مستندسازی نمود.
11. مشارکت را ترغیب می کند. چرا که همه کارشناسان می بینند که نظر آنان آنقدر مهم بوده که نوشته شده است.
12. حسن انجام کار را در کارشناسان زیاد می کند. زیرا که می بینند تمام کارها نوشته شده است.
13. به جلسه استمرار می دهد (شما می توانید قسمتی از جلسه را که حضور نداشته اید را از روی حافظه گروهی مطالعه کنید).
14. مشکلات مربوط به مسئولیت کار را کاهش می دهد ؛ زیرا که نام فرد مسئول، نوع فعالیت و مهلت آن بر روی گزارش نوشته می شود تا از هر نوع ابهام در زمینه وظایف و مسئولیت ها جلوگیری کند.
15. هزینه کمی دارد و استفاده از آن آسان است.
وظیفه دبیر در تنظیم صورت جلسه هیات کارشناسی
دبیر، فردی بی طرف از درهیأت کارشناسی است که عقاید هیأت واظهارات طرفین دعوی را بر روی کاغذمی نویسد
-دبیر صورتجلسه کارشناسی را تنظیم و پس از قرائت و توافق اعضای هیات کارشناسی وسایرافراد حاضر درجسله به امضاء همه اعضای حاضر درجلسه می رساند.
-دبیر درصورت نیاز به تشکیل جلسات کارشناسیباحضور همه اعضای هیات کارشناسی .وظیفه هماهنگی و اطلاع رسانی واقدامات بعدی را بعهده دارد.
ویژگی های دبیر جلسه هیات کارشناسی :
- دبیر باید دو ویژگی داشته باشد.
1- دستخط مناسب داشته باشد. بتواند سریع بنویسید
2-دبیر باید از زبان فنی جلسه آگاهی داشته باشد تا بتواند خلاصه مهمترین مسائل جلسه را بنویسد.
7- نقش کارشناسان در هیأت کارشناسی
رفتارهای متفاوت و گوناگون اعضای گروه یا هیأت کارشناسان قابل انتظاراست. نقشی که این افراد در هیات کارشناسی ایفاء می کنند. می تواند مفید، کارکردی و تاثیرگذار باشد تا هیأت کارشناسی بتوانند بهتر به نتایج کارشناسی مورد انتظار نائل شوند.
ویژگی های کارشناس موثر و اثربخش
1. مبتکر: ارائه دهنده افکار و فکرهاو ایده های ابتکاری
2. گیرنده نظرات ناب دیگران
3. ارائه دهنده نظرات سازنده ومفیدخود
4. روشنگری
5. جمع بندی کننده
6. هدایت گر
7. ارزیاب گر موضوع مطابق با استانداردها و راه کارهای علمی موضوع جلسه
8. انرژی بخش باشد
9. حافظه: هرکارشناس باید حافظه هیات کارشناسی باشد.
10. واقع گرا
هنجارهای هیأت های کارشناسی
- هنجارهای هیأت کارشناسی یک فکر یا باور در باره رفتاری است که انتظار می رود اعضای مذکور از خود نشان دهند.
-
- هنجارها اغلب به مقررات یا رفتارهای استانداردی اطلاق می شود که همه اعضاء را شامل
می گردد، وقتی کسی هنجار گروه را نقض کند، معمولاً سایر اعضاء برای تقویت هنجارها، واکنش نشان می دهند.
هنجارها و نقش کارشناس در هیأت های کارشناسی
- هیأت های کارشناسی با انواع بسیاری از هنجارها عمل می کنند مهمترین هنجار کلیدی در تیم های کارشناسی هنجار عملکردی است، یعنی قانون یا استاندارد یا مفاد قرار کارشناسی که معلوم می کند اعضاء مذکور تا چه حد باید سخت کوش باشند. سایر هنجارها از قبیل :
1-حضور در جلسات
2- به موقع حاضر شدن
3-درستی و صداقت
4- انتقاد به جا ومناسب
5- آمادگی ارتباط اجتماعی .فردی وفنی
هنجارهای ناخوشایند در هیأت های کارشناسی
1. افرادی که به جلسه کارشناسی دیر می آیند
2. افرادی که زود جلسه را ترک می کنند:
3. افرادی که موضوعی را مرتب تکرار می کنند
4. افرادی که شکاک هستند
5. افرادی که کلأ مخالفند
6. افراد بی توجه نسبت به جلسه
7. افرادی که نجوا و پچ پچ می کنند
8. افرادی که بلند حرف می زنند
9. افراد که برخود تهاجمی دارند
10. افرادکه مفسر صحبت های دیگران هستند
11. افرادی که شایعه پردازی می کنند
12. افراد که همه چیز را می دانند وخود برتربین هستند
13. افرادی که جلسه را به اصطلاح از دور کنترل می کنند
14. افراد که بسیار پر مشغله هستند
15. افراد نازپروده و سوگلی
چالش های اثربخشی هیات کارشناسی
هنگامی که مسئولین محترم قضائی، کانون و سایر نهادها و سازمانها باتامل و دقت هیات کارشناسی تعیین وانتخاب می کنند بدلایل ذیل این امکان وجود دارد که پویای گروه قابل انتظارنباشد.
1-فشار یک یا چند کارشناس در هیأت های کارشناسی می تواند موجب اطاعت کورکورانه شود.
2-هنگامی که آدمها به طور عمیق گرفتار هیأتی از کارشناسان منسجم شوند، استقلال رای خود را از دست می دهند و گروه اندیشی رخ می دهد که آثار نامطلوبی را به همراه خود خواهد داشت که یک یا دو نفر عقیده خود را به نفرات دیگر یا جمع تحمیل کند.
3-رابطه و دوستی
4- داشتن منافع مالی مستقیم و غیرمستقیم
5-تهدیدکارشناس توسط فردیاسازمان
6-طفره رفتن کارشناس
7-سایرموارد
8-پنج دشمن کار تیمی :
1. نبود اعتماد
2. ترس از برخورد
3. نبود تعهد
4. پرهیز از مسئولیت پذیری
5. بی توجهی به نتیجه کار
منابع :
کتاب دستیار کارشناس مهندس علی خزاعی زاده و مهندس شهرزاد علیزاده، نشر پیک فرهنگ 1398
ایران نژاد، پاریزی ، ساسان گهر پرویز، (1375) سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، تهران انتشارات موسسه عالی بانکداری ایران.
جمشیدیان. مهدی، اخوان صراف. احمد رضا، (1381) نظریه سیستمها و وظایف مدیران تهران، انتشارات سیمین.
رضائیان. علی، (1381) مبانی مدیریت و رفتار سازمانی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) .
ماحوزی. مهدی (1371)، فن رهبری کنفرانس و اداره جلسات ، تهران، انتشارات اساطیر .
مقالات مدیریتی ورفتارسازمانی ونحوه تشکیل واداره جلسه
مقالات کارگروهی وتیمی
کانال تلگرامی نکات کاربردی و مهم کارشناسی بامدیریت مهندس خزاعی راده
توصیههایی به کارشناس :
1- هنگام بازدید به هیچوجه اظهارنظری که نشاندهنده نظر کارشناسی هست در حضور طرفین نکنید .
2- حتیالمقدور هنگام بازدید در وسیله نقلیه یکی از طرفین به نحوی که ایجاد ذهنیت ، شک و تردید کند ؛ سوار نشوید .
3- به هیچوجه دعوت ناهار و پذیرایی طرفین دعوی در منزل شخصی آنان را قبول نکنید
4- توصیه میشود تاکید نمایید وسیله نقلیه را خواهان و متقاضی کارشناسی فراهم کند و حتیالامکان درخواست وجه نقد کرایه نکنید .
5- پیشنهادات مشکوک یا مذاکرات خارج از مقوله کارشناسی را به صراحت رد کنید .
6- هیچگونه توجهی با اعمال نفوذ غیرقانونی یا تمکن مالی طرفین نداشته باشید
7-هنگام بازدید در حضور طرفین اظهارنظر یا قضاوت که حق با کدام طرف هست مطلقا نکنید .
8- اگر ضرورت داشت که در حین بازدید با اعضا هیات کارشناسی مشورت کنید حتماً به طرفین دعوی اعلام نمایید که از شما فاصله بگیرند
9- بازدید از محل کارشناسی را حتماً با حضور طرفین دعوی پرونده انجام دهید تا جایی برای حرف و حدیث پیش نیاید
10-درخواست هیچگونه وجه نقدی برای کرایه و غذا و ایابوذهاب نکنید
11- اگر معترض به هر دلیل اصرار به پرداخت نقدی دستمزد را دارد بدانید که یحتمل توقع خلاف عرف از شما دارد لذا نپذیرید و بگویید دستمزد باید به حساب کانون واریز،گردد .
12-اسناد و مدارک منضم در پرونده را به طرفین دعوی ندهید بلکه از طریق دادگاه باید دریافت کنند.
13-گزارش کارشناسی را به طرفین دعوی ندهید بلکه اصحاب پرونده باید از طریق دادگاه تهیه نمایند .
14-نکات حقوقی و فنی و... را به خصوص در زمان بازدید کارشناسی رعایت کنید و مطمئن باشید که یکی از طرفین دعوی که نظریه کارشناسی شما کاملاً مطابق میلش نیست ، متعاقباً به دنبال جوسازی و تخریب کارشناس خواهد بود ،
لذا مواظب باشید و حاشیه امنیتی قوی برای خودتان به وجود آورید .