در صورتی که شخصی در دادگاه طرح دعوا کند؛ اما دلیل کافی نداشته نباشد، نه تنها هیچ نتیجه ایی ندارد؛ بلکه ممکن است مجبور شود هزینههایی که طرف مقابل او برای شرکت در دادرسی و دفاع از خود متحمل شده است را پرداخت نماید. هرکس که بخواهد در دادگستری طرح دعوا کند (خواهان) باید دلایلی برای اثبات ادعای خویش داشته باشد. همچنین مواقعی که امکان از بین رفتن یا از دسترس خارج شدن دلایل و مدارک مورد نظر مدعی وجود دارد، از طریق تامین دلیل میتوان با این خطر مقابله کرد. تامین دلیل میتواند از طریق تحقیق محلی و کسب اطلاع از شاهدین، اخذ نظریهی کارشناس یا صورت برداری از دفاتر تجاری انجام شود.
در چه مواردی میتوان تامین دلیل کرد؟
اگر شخص ذینفع دلایلی دارد که ممکن است تا زمان طرح دعوا، دیگر در دسترس نباشد؛ برای حفظ این ادله، باید اقدام به تامین دلیل نماید. مثلا احتمال دارد زمانی که ماشین شما گوشه خیابان پارک شده، یک وسیله نقلیه دیگر به آن برخورد کرده و از صحنه متواری شود. در این مواقع شما هم می خواهید در دادگاه طرح دعوا کرده و هم ماشینتان را هر چه زودتر تعمیر کنید. بهترین کار این است که نظریهی کارشناس را در خصوص ارزیابی خسارت تامین دلیل کنید.
نحوهی درخواست تامین دلیل
تامین دلیل میتواند به صورت کتبی یا شفاهی انجام شود. البته زمانی تامین دلیل شفاهی امکان پذیر است که در جلسهی رسیدگی دادگاه درخواست شود که در این صورت ضمن صورت جلسه نوشته میشود. تامین دلیل کتبی باید در برگهی دادخواست تنظیم گردد. در برگهی دادخواست در ستون خواهان نام خود و در ستون خوانده نام طرف مقابل باید ذکر شود. در شرایطی که طرف مقابل قابل شناسایی نباشد، می توانید این ستون را خالی بگذارید. در قسمت خواسته باید موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل شده را بنویسید. همچنین نوشتن اوضاع و احوالی که طبق آن درخواست تامین دلیل داده شده، الزامی است. سپس با ارایه درخواست تامین دلیل به همراه کپی اسناد و دلایل به دادگستری، شورا در مورد پذیرش یا عدم پذیرش این درخواست تصمیم میگیرد. در ادامه به چند نمونه درخواست تامین دلیل اشاره می کنیم.
تامین دلیل پروژه ساختمانی
- زمانی که طبق قرارداد پیمانکار موظف بوده که از مصالح درجه یک استفاده کند، اما در طول پروژه از مصالح درجه 3 استفاده کرده است. بهترین راه این است که مالک با جمع آوری مدارک و مراجعه به دادگاه، درخواست تامین دلیل کند.
- زمانی که قرارداد اجاره یک ملک به پایان رسیده و مالک وجه رهن را به مستاجر برنمی گرداند، در این مواقع مستاجر خانه را تخلیه کرده و با تحویل کلید ملک به شورای حل اختلاف، تقاضای تامین دلیل می نماید.
- اگر در اثر گود برداری غیر اصولی و ناایمن ملک مجاور به آپارتمان دیگران خسارت وارد شود، می توان با درخواست تامین دلیل و اجرای آن، میزان خسارت واردشده به آپارتمان را مشخص نمود و نسبت به تعمیر و بازسازی آن اقدام کرد. سپس با توجه به تامین دلیلی که انجام شده است، خسارت وارده را از عامل ورود زیان، مطالبه نمود.
تامین دلیل خسارت خودرو
زمانی که دو خودرو تصادف می کنند، علاوه بر خسارت وارد شده به خودرو طرف مقابل، خسارت ناشی از تصادفات مادی مثل کاهش ارزش قیمت هم باید در نظر گرفته شود که گاهی منجر به اختلافاتی می گردد که نیاز به مراجعه به مراجع قضایی دارد. معمولا این پرونده ها بسیار زمان بر می باشد و ممکن است آثار تصادفات رفع شود. به همین خاطر مرجع قانونی ادله لازم را به نفع خواهان ثبت و ضبط می نماید.
سالانه صد ها هزار تصادف در کشور رخ میدهد. جدا از تزاز خسارت های جانی و نقص عضو ها، خسارت های مادی در این سوانح موضوع بسیار مهمی است که در بسیاری موارد با ترازی طرفین و پرداخت خسارت از سوی بیمه حل و فصل میشود. اما همچنان یکی از مهم ترین موارد طرح دعوا در شورای حل اختلاف است.
خسارت ناشی از تصادف:
جدا از تعین تقصیر حادثه و دخالت عوامل مختلف، خسارت وارده به خودروی طرفین مقابل باید به نحو مناسبی جبران شود. به جز خسارت ناشی از تصادف مربوط به وسیله نقلیه، خسارت ناشی از تصادفات مادی ناشی از کاهش ارزش قیمت وسیله را باید مورد نظر قرار داد. این موضوعی است که در اکثر مواقع به اختلاف بین طرفین منجر میشود و نیاز به رسیدگی قضایی دارد. در این صورت فرد از دادگاه تقاضای کارشناس میکند و کارشناس با صورت جلسه کردن مدارکی که در حال از بین رفتن است، آن را در اختیار خواهان قرار میدهد تا در جلسه دادگاه به آن استناد کنند. مطابق ماده 149، مرجع صالح برای درخواست تامین اجتماعی دادگاه حقوقی است. با این حال ماده 9 قانون شورای حل اختلاف مصوب 1387، مرجع صالح شورا حل اختلاف شناخته شده است و افرادی که خواهان تامین دلیل هستند باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.
برگه کروکی:
در بیشتر تصادفات داخل شهری از برگه کروکی سازش استفاده میشود. وقتی در تصادف دو طرف میپذیرند که چه کسی مقصر است در صورتی که مدارک هر دو طرف شامل گواهینامه، کارت خودرو، برگه معاینه فنی و کارت بیمه شخص ثالث آماده باشد، برگه کروکی سازش میگیرند و میتوانند به بیمه مراجعه کنند.
اما زمانی که دو طرف تصادف، پذیرای مقصر اصلی نیستند کروکی عدم سازش در مورد تصادفهای جرحی و فوتی استفاده میشود؛چون نیاز به مراجعه به مراجع قضایی است هم چنین اگر مدارک تان ناقص باشد این کروکی تنظیم می شود.
در این زمان نیز میتوانند از شورای حل اختلاف تقاضای کارشناس کنند و با داشتن مدارک خودرو، کارشناس تصادف را رسیدگی و صورت جلسه کرده و قرار تامین را صادر کنند. وقتی كه تأمین دلیل مبنای حكم باشد، عضو مجری قرار موظف است فقط آنچه را که مورد نظر متقاضی است نه بیشتر و نه کمتر انجام دهد. اگر موضوع اجرای قرار صورتبرداری از اسناد معینی باشد، حق ندارد علاوه بر آن اسناد از سندهای دیگر که مورد تقاضا نیستند صورتبرداری کنند.
زمان تقاضای تامین دلیل باید همزمان برای چند دلیل باشد. مثلا: تصادفی واقع و خسارتی به اتومبیل وارد شده است. در این مورد متقاضی میتواند از دادگاه تقاضای تامین دلیل برای «شهادت شهود»، «معاینه محل» و «جلب نظر کارشناس» کند.
هر گاه قرار تامین صادر شود، مجریان تامین دادرس علیالبدل و مدیر دفتر دادگاه خواهند بود. اما در مواردی که تامین دلیل، مبنای صدور حکم باشد، مجری تامین، قاضی صادرکننده رای است.
تامین دلیل جهیزیه
اگر زن فاکتورهای معتبر خرید و قبض حمل و نقل جهیزیه که به نشانی زوج بودهاند را در اختیار داشته باشد؛ میتواند با توجه به این اسناد دعوای خود را مطرح کند. هم چنین میتواند با درخواست تامین دلیل از شورای حل اختلاف، اموال موجود در خانه را لیست کرده و تقدیم دادگاه نماید.
با توجه به این که تامین دلیل یکی از موارد مهم در دعاوی حقوقی و قضائی است و در زمینههای مختلفی هم صورت میگیرد ارائه گزارش رسمی در خصوص آن تنها از سوی کارشناسان رسمی دادگستری امکان پذیر است چرا که تامین دلیل معمولا نیاز به تخصص در حوزه مورد نظر دارد. بنابراین در صورت نیاز میتوانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمائید.
تامین دلیل به معنای جمع آوری ادله و قرائن برای استفاده از جهت بررسی پروندههای مختلف است که ممکن است امکان مشاهده اتفاق و خسارتی که رخ داده وجود نداشته باشد، است. تامین دلیل نوعی خواسته است و نمیتوان نام دعوا حقوقی را بر آن گذاشت.
در بسیاری از موارد در امور ساختمانی خسارتهایی به کارفرما وارد میشود برای مثال میتوان به انجام گوبرداری نا صحیح اشاره کرد. برای این که پیمانکار بتواند ادعای خود را در این خصوص ثابت کند نیاز به تامین دلیل دارد. به این معنا که برای ساختمان ساخته شده دلایل لازم در مورد روش نادرست گودبرداری را به شکل معتبر و قانونی آماده نماید. این موضوع هر چند دشوار به بنظر میرسد اما توسط کارشناسان حوزه ساختمان ما قابل انجام است. در ادامه به انواع مواردی که نیاز به تامین دلیل برای برآورد خسارت است اشاره خواهیم کرد.
گاهی در یک قرارداد، پیمانکاری برای ساخت یک ملک پیمانکار تعهد میدهد که بر اساس قرارداد از مصالح درجه یک استفاده کند. اما بر تعهد خود به ساخت و ساز عمل نمیکند و شما قصد دارید این مدارک را محفوظ نگه دارید. در این شرایط شما باید به دادگاه مراجعه کرده و دقیقا مشخص نمایید که به چه بخشی از تعهد عمل نشده است، مثلا مشخص نماید شیرآلات استفاده شده در ساختمان از نوعی که شما در قرارداد ذکر کرده اید نیست و تفاوت دارد، تا بعد ها در صورتی که بخواهید شکایتی را تنظیم کنید، بتوانید از این مدارک به عنوان ادله و قرائن استفاده کنید.
در بعضی موارد نیز قرارداد اجاره یک ملک به اتمام رسیده است. اما صاحب ملک از برگرداندن وجه رهن به مستاجر خودداری میکند. در این مورد مستاجر باید ملک را تخلیه کرده و کلید منزل را به شورای حل اختلاف بدهد و خالی بودن آن را صورت جلسه کند، و در ادامه تقاضای تامین دلیل کرده باشد. گاهی مدارک و دلیلی وجود دارد که امکان دارد از بین برود و نتواند از آن استفاده کنند. در چنین مواقعی باید به دادگاه مراجعه کرده و این مدارک را در یک جای امن محفوظ نگه داشت.
تامین دلیل به دلیل این که نوعی قرار به حساب می آید هزینه زیادی ندارد. اما باید کارشناسان این مسئله را بررسی و تایید کنند. تامین دلیل همان گونه که از اسم آن مشخص است، به معنای امنیت بخشیدن به یک دلیل و قرائن می باشد. در ماده 155 قانون آیین دادرسی مدنی آمده که تامین دلیل برای حفظ آن است و تشخیص درجه آن با دادگاه است.
در مورد هرگونه خسارت به املاک و پروژه های ساختمانی و هر نوع عمل نکردن به قرارداد در این موارد، عموما مرجع صالح برای رسیدگی به چنین درخواست هایی شوراهای حل اختلاف است. این شورا با ارسال کارشناسان متخصص ادله ها را جمع آوری و از آنها حفاظت میکند.
ممکن است بر اثر عوامل دیگر مثل گود برداری غیر اصولی و نا ایمن ساختمان های مجاور به ملک دیگری خسارت وارد شود. طرح تامین دلیل و تنظیم دقیق آن به عنوان مقدمه ایی برای طرح دعوی برای مطالبه خسارت است.
با ارائه یک نمونه دادخواست تامین برای برآورد خسارت وارده به ساختمان و ثبت وضعیت ملک به ذکر نکات دیگری در مورد تنظیم دادخواست تامین دلیل میپردازیم:
1_ نمونه دادخواست برآورد خسارت ناشی از فعالیت دیگران بر ملک. بر اساس فرم دادخواست موجود:
خواهان: شخص الف.
خوانده: شخص ب.
خواسته بهای آن۷: در این قسمت مورد خسارت و علت خسارت و مطالبه را وارد کرده برای مثال انفجار حاصله در یک منزل سبب بروز ترک در ساختمان مجاور شده است.
دلایل و ضمائم: تصاویر کارت ملی خواهان و سند مالکیت، معاینه محل، تحقیقات محلی و عکس های گرفته شده از عملیات.
2_ مستند قانونی تنظیم دادخواست تامین دلیل: در مورد خسارت و تامین دلیل مواد 149 تا 155 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب، مستند اصلی درخواست تامین دلیل است.
بهتر است جهت انجام امور مربوط به تامین دلیل و همچنین مطالبه خسارت اقدام به تعیین میزان خسارت بر اساس گزارش کارشناس و تامین دلیل ایشان کنید چرا که تامین دلیل شفاهی چندان مورد توجه قرار نمیگیرد.
با توجه به این که تامین دلیل در حوزه املاک و ساختمان کار بسیار دشوار و از سوی دیگر کاملا فنی و تخصصی است، بهتر است برای تنظیم دادخواست های تامین دلیل در حوزه خسارت به املاک و پروژه های ساختمانی از خدمات کارشناسان رسمی دادگستری بهره ببرید.
کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی ، تامین دلیل ، برآورد ، دعاوی و امور ثبتی املاک ، نقشه برداری ، رای داوری ، حل اختلاف ، افراز ، تفکیک و تجمیع پلاک گزارش ارزیابی و قیمت گذاری املاک و اراضی
* ) ارزیابی املاک و تهیه ترازنامه مالی مهاجرت ، اقامت دائم و سرمایه گذاری جهت ارائه به سفارتخانه های کانادا ، استرالیا و آمریکا ... به زبان انگلیسی با اخذ تاییدیه های کانون کارشناسان رسمی دادگستری و وزارت خارجه و قوه قضائیه
* ) نقشهبرداری ، مساحی و تعیین حدود و تعیین موقعیت
* ) تعیین حقوق کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی
* ) رسیدگی به مقادیر کار و صورت وضعیت ساختمان
* ) تطبیق نقشههای ساختمانی با وضعیت محل و بنا
* ) رسیدگی به موارد اختلاف بین کارفرمایان و پیمانکاران و مشاورین
* ) رسیدگی و بررسی صورت وضعیت پیمانها و برآورد پروژه های عمرانی
* ) مطالعه پرونده ثبتی و پیاده نمودن پلاک مورد نظر و تشخیص حدود
* ) تشخیص حدود ثبتی و ارائه نظر در مورد اختلافات ثبتی و تفکیک و افراز املاک
* ) نقشهبرداری و پیاده کردن محدوده املاک بر روی نقشههوائی
* ) تهیه نقشه برای املاک فاقد طول و ابعاد جهت ارائه به دفاتر شهرداریها
* ) بررسی و تعیین میزان خسارت و علت خسارت و قدمت املاک
* ) برآورد هزینه های اجرا و تعیین و تعدیل اجاره بهاء
******************************