Turk Vatandaslık Kanunu

11.2.1964 TAR
HL
VE 403 SAYILI TÜRK VATANDALII
KANUNUNUN UYGULANMASINA
L
K
N YÖNETMEL
K
(Resmi gazete ile neir ve ilan; 1 Temmuz 1964 –Sayı:11742)
B
R
NC
BÖLÜM
Vatandalıın Kazanılması
Kazanma yolları
Madde 1-Anayasanın 54 üncü maddesi gere
ince “Türk Devletine Vatandalık ba
ı ile ba
lı olan
herkes Türk’tür”. Vatandalık ba
ı aa
ıda gösterilen üç yolla kuruldu
undan Türk Vatandalı
ı da bu yollarla
kazanılabilir.
I- Kanun yolu ile
II- Yetkili makam kararı ile
III-Seçme hakkı ile
Kanun yolu ile kazanma, bir kimseye-evlenme veya evlat edinme hariç-do
um ile birlikte (Asli) Türk
Vatandalı
ını; yetkili makam kararı veya seçme hakkı ile kazanmada, baka bir devlet uyruklulu
unu haiz iken
veya vatansız olarak de
itirme suretiyle (Müktesep) Türk vatandalı
ını baheder. Birincisi hiçbir makamın
takdir ve ilemine lüzum kalmadan kendili
inden; ikincisi Türk Vatandalı
ı Kanununun yetkili kıldı
ı çileri
Bakanlı
ının teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı; üçüncüsü de adı geçen kanunda belirtilen hallerde ilgilinin
seçme hakkı (Hakkı hıyar) kullanılması ile kazanılır.
I -KANUN YOLU
LE KAZANMA
Sebepleri
Madde 2-Kanun yolu ile kazanma nesep , do
um yeri ve evlenme sebepleri ile mümkün olur.
Nesep
Madde 3-Bir kiiyi babaya ve anaya ba
layan kan ba
ı olarak yeni do
an çocu
un vatandalı
ını
kazanmasında nesep birinci derecede rol oynar. Bu bakımdan kanun, neseple kazanılan vatandalı
ı:
A-Do
um
B-Hal De
iikli
i
C-Evlat Edinme
Balıkları ile ayrı ayrı üç maddede göstermitir.
Doum
Madde 4-(Deiik: Resmi gazete ile neir ve ilan: 21 Mart 1981-Sayı : 17286) Türkiye içinde veya
dıında Türk babadan olan ya da Türk anadan do
an çocuklar do
umlarından balayarak Türk vatandaıdırlar.
Çocu
un do
umla Türk vatandalı
ını kazanması için ana ve babadan yalnız birinin do
um tarihinde
Türk vatandaı olması yeterlidir. Di
erinin yabancı olması bu sonucu etkilemez.
Hal deiiklii
Madde 5-Yabancı uyruklu bir kadınla Türk vatandaı bir erke
in evlilik dıı münasebetinden do
an
çocuk Medeni Kanun Hükümlerine uygun olarak:
a) Nesebin tashihi,
b) Babalı
ın hükümle tahakkuk etmesi,
c) Tanıma,
Yollarından biri ile bir Türk uyruklu erke
e nesep ba
ı ile ba
lanırsa, do
umundan balayarak Türk
vatandaı olur.
Evlat edinme
Madde 6-Prensip olarak bir kiinin evlat edinilmesi onun vatandalı
ına tesir etmez. Yani evlat edinme
ile evlatlı
ın vatandalı
ı de
imez . Ancak evlatlık reit olmamak artı ile,
a) Vatansız ise,
b) Anası ve babası bulunmamısa,
c) Ana veya babanın nerede oldu
u bilinmezse,
Bir Türk tarafından evlatlı
a alınmakla kendisi ile sun’i bir sebep ba
ı sa
ladı
ı evlat edinenin
vatandalı
ını kazanır.
Doum yeri
Madde 7-Türkiye’de do
an ve ana babalarının belli olmaması veya vatansız bulunmaları gibi sebeplerle
veyahut milli kanunları gere
ince onların vatandalı
ını do
umla kazanamayan çocuklar, do
umlarından
balayarak Türk vatandaıdırlar. Türkiye’de bulunmu çocuklar Türkiye dıında do
du
u sabit olmadıkça Türk
topraklarında do
mu sayılırlar.
Evlenme
Madde 8- ( 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G. ile yürürlükten kaldırıldı.)
Bir Türk’le evlenen yabancı kadın aa
ıdaki artlarla Türk vatandalı
ını kendili
inden kazanır ve
kocanın nüfus siciline kaydedilerek nüfus hüviyet cüzdanı verilir. Kadın:
a)Kocasının vatandalı
ına geçmek istedi
ini 55 inci maddede belirtilen ekilde Türk makamlarına
evlenme akdi sırasında veya yabancı makamlar önünde akdedilen evlenmelerde akdi takip eden bir ay içinde
yazılı olarak bildirilirse veya,
b)Vatansız bulunuyorsa veyahut,
c)Evlenmekle eski vatandalı
ını kaybediyorsa,
Bu ekilde Türk erkekle evlenmek suretiyle kocasının vatandalı
ını kazanan kadın sonradan
evlenmenin butlanına karar verildi
i takdirde akit de hüsnüniyetli ise Türk vatandalı
ını muhafaza eder.
Butlanına karar verilmi bu evlenmeden olan çocuklar, ana veya babalarının hüsnüniyet sahibi olup
olmadıklarına bakılmaksızın Türk vatandalı
ını muhafaza da devam ederler.
II -YETK
L
MAKAM KARARI
LE KAZANMA
(TELS
K)
Çeitleri
Madde 9-Yetkili makam kararı ile vatandalı
a alınma: kamet artlı olarak genel, ikamet ve yerleme
niyetini teyit artları aranmadan istisnai ve yeniden olarak üç yolla mümkündür.
GENEL OLARAK VATANDALIA ALINMA
(AD
TELS
K)
Madde 10-Vatandalı
a alınmasını isteyen yabancılar (uyruklu veya uyruksuz) aa
ıdaki yedi bentte
yazılı niteliklerin hepsine haiz iseler Bakanlar Kurulu kararı ile Türk vatandalı
ına alınabilirler. Bu artları
tamamen taımı olmak vatandalı
a alınmak için bavuran kiiye kesin bir hak bahetmez. Devletin egemenlik
hakkını ilgilendirdi
inden alınıp alınmaması Bakanlar Kurulunun takdirine ba
lıdır.
Vatandalı
a alınmada aranan nitelikler unlardır:
a) Vatandalı
a alınma iste
inde bulunan kii yabancı uyruklu ise kendi milli kanununa, vatansız ise
Türk kanununa göre reit olmalıdır.
b) Müracaat tarihinden geriye do
ru Türkiye’de (5) yıl ikamet etmi olmalıdır. (kametin anlam ve
kesilme ekli 13 üncü maddede açıklanmıtır.)
c) Türkiye’de yerlemeye karar verdi
ini , taınmaz mal edinmek evlenme, ticaret ve i merkezini baka
memleketten Türkiye’ye nakletmek, sermaye yatırımı yapmak gibi davranılarla teyit etmi olmak lazımdır.
ç) yi ahlak sahibi olmalıdır. Yani bulundu
u toplum ve muhite zararlı bir kii olmaması , hırsızlık,
kaçakçılık, sahtekarlık, ve dolandırıcılık gibi kamuoyu tarafından ho karılanmayan suçları ve hareketleri itiyat
ve meslek haline getirmi bulunmaması, sanat ve mesle
i ile kendisine , ailesine ve bulundu
u topluma faydalı
bir unsur olarak çalıan kii oldu
unu gerek oturdu
u memlekette , gerekse Türkiye’de etrafına muhitine telkin
etmi bulunmalıdır.
d) Genel sa
lık bakımından kendisi, temas etti
i kiiler ve muhiti için tehlike tekil edecek hastalı
ı
bulunmamalıdır. Bunun resmi bir sa
lık kurulu raporu ile belgelendirilmesi gerekir.
e) Türkçe’yi en az meramını anlatacak kadar konuabilmeli ve söyleneni anlayabilmelidir. Bu husus
Milli E
itim Müdürlüklerince belgelendirilir.
f) Türkiye’de kendisinin ve varsa geçimi ile yükümlü oldu
u kimselerin bakasına muhtaç olmadan
geçimini sa
layacak gelire veya böyle bir gelir getirecek mesle
e sahip olmalıdır.

ST
SNA
OLARAK VATANDALIA ALINMA
(FEVKALADE TELS
K)
Madde 11-Aa
ıdaki hallerde yabancılar 10 uncu maddenin (b) ve (c) bentlerindeki artlar
aranmaksızın çileri Bakanlı
ının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile istisnai olarak Türk vatandalı
ına
alınabilirler. Bu takdirde yabancılar için en zor art olan be yıllık ikamet süresi ile Türkiye’de yerleme niyetini
teyit eden davranıları aranmaz. Bu istisnadan yararlanacak kiiler unlardır:
a)Türk vatandalı
ını herhangi bir ekilde kaybetmi olanların Türk vatandalı
ından ayrıldıktan sonra
do
mu ve rüt yaına girmi çocukları,
b)Bir Türk vatandaı ile resmen evli olanlarla bunların reit yaına girmi çocukları,
c)Genel olarak Türk soyundan olanlarla bunların eleri ve reit çocukları,
ç)Muntazam pasaportla, iltica suretiyle veya herhangi bir ekilde Türkiye’ye gelmi ve bir Türk
vatandaı ile karı koca hayatı yaamaya balamı, çocukları olmu veya evlenmeleri kararlamı ve bu maksatla
da Türkiye’de yerlemi olanlar.
d) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren, sosyal, ekonomik veya bilim, teknik veyahut sanat alanlarında
Türkiye’ye ola
anüstü hizmeti geçmi veya hizmeti geçece
i hükümetçe düünülen kimseler.
e)Vatandalı
a alınmalarında siyasi, idari veya herhangi bir sebeple Bakanlar Kurulunca zaruret
görülenler.
Bu gibi hallerde ilgililer veya ilgili kurumlar, çileri Bakanlı
ına bavururlar ve bu Bakanlıkça
yapılacak inceleme sonunda istisnai ilem uygun görülürse durum gerekçesi ile Bakanlar Kuruluna sunulur ve
alınacak karara göre gere
i yapılır.
YEN
DEN VATANDALIA ALINMA
(TEKRAR
KT
SAP)
Madde 12- (Deiik : 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun
19 uncu maddesi uyarınca yabancı erkekle evlenmek ve kocasının uyruklu
unu seçmek suretiyle Türk
vatandalı
ını kaybeden ve aynı Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen süreyi geçiren kadınlar ile aynı
Kanunun 20 nci maddesi uyarınca izin almak suretiyle Türk vatandalı
ından çıkanlar çileri Bakanlı
ınca ve
aynı Kanunun 25 inci maddesine göre kaybedenler ise Bakanlar Kurulunca ikamet artı aranmaksızın yeniden
vatandalı
a alınabilirler.
Vatandalıktan çıkarılanlar yeniden vatandalı
a alınamazlar.
Yeniden vatandalı
a alınma hakkından yararlanacaklar unlardır:
a)Türk Vatandalı
ı Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca yabancı erkekle evlenmek ve kocasının
uyruklu
unu seçmek suretiyle Türk vatandalı
ını kaybeden kadınlardan bu yönetmeli
in 20 nci maddesindeki
seçme hakkı süresini geçirenler.
b)Resmi izinle Türk vatandalı
ından çıkanlar.
c)Türk Vatandalı
ı Kanununun 25 inci maddesi gere
ince Bakanlar Kurulunca Türk vatandalı
ını
kaybettiklerine karar verilenler.
Yabancının ikameti
Madde 13-Türk Vatandalı
ı Kanununun ve bu Yönetmeli
in çeitli maddelerinde geçen bir yabancı
için ikamet deyimi Türk kanunlarına uygun olarak Türkiye’de oturmaktır. Aa
ıda belirtilen iki ekilde ikamette
aralıksız ve kesintisiz oturmak artı aranmaz.
a)Türkiye’de Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre ikametgah sahibi olmadan sadece kanunlara
uygun olarak oturan yabancının, ister ayrı ayrı zamanlarda ister toplu olarak bir defada yurt dıına çıkması ve
kalması be yıl içinde toplam olarak altı ayı geçmemek artı ile ikamet süresini kesmez. Ancak Türkiye dıında
geçirdi
i altı ayı geçmeyecek zaman belirli ikamet süresinden düülür.
b)Türkiye’de Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre ikametgah sahibi olan yabancının tedavi ,
ö
renim veya herhangi bir mücbir sebeple yurt dıına çıkması veya böyle bir sebeple Türkiye dıında kalması
hallerinde dıarıda geçen zamanın toplamı altı ayı geçse dahi ikamet süresi kesilmi olmaz ve daimi ikametgahı
Türkiye’de bulundu
u için dıarıda geçen süre ikamet süresinden indirilmez. Bu gibilerin ikametgahlarını yurt
dıına nakletmeleri halinde (a) bendi uyarınca ilem yapılır.
Bakanlar Kurulu kararının hükmü (Deiik: 17.07/1992 onay tarihli)
Madde 14-Yabancılar, artsız veya bir arta ba
lı olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk
vatandalı
ına alınabilirler.
artsız olarak vatandalı
a alınma, Bakanlar Kurulu Kararı tarihinden itibaren hüküm ifade eder.
Bakanlar Kurulunca bir arta ba
lı olarak vatandalı
a alınmasına karar verilenler için vatandalı
a
alınma kararı, bu artın yerine getirildi
inin çileri Bakanlı
ınca tespit edildi
i tarihten itibaren hüküm ifade
eder.
ki yıl içinde artların yerine getirilememi olması halinde çileri Bakanlı
ının teklifi üzerine
vatandalı
a alınma kararı Bakanlar Kurulunca iptal edilir.
Vatandalıa alınmada usul (Deiik: 17.07/1992 onay tarihli)
Madde 15-Türk vatandalı
ına alınmak için bavurulacak makamlar yurt içinde en büyük mülki idare
amirli
i, yurt dıında Türk konsolosluklarıdır.
(A) Kanunun 6 ve 7 inci maddelerine göre Türk vatandalı
ına alınmasını isteyen yabancılara bu
makamlarca:
1-Hangi devlet vatandaı olduklarını,
2-Vatansız ise hangi tarihte ve ne sebeple vatansız kaldıklarını,
3-Do
um yeri ve tarihlerini,
4-Medeni hallerini,
5-Mesleklerini,
6-Kendisinin, geçimi ile yükümlü bulundu
u kimselerin geçimini ne ile sa
layacaklarını,
7-Yurt içinde oturanların Türkiye’ye geli tarihleri ile müracaat tarihinden itibaren geriye do
ru kaç
yıldır Türkiye’de ikamet ettiklerini,
Belirten, Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünce düzenlenmi olan bir form dilekçe
doldurulur.
Bu form dilekçeye:
1-Hangi devlet vatandaı oldu
unu gösteren bir belgenin Türkçe’ye çevrilmi onaylı örne
i,
2-Evli ise einin ve varsa reit olmayan çocuklarının kimliklerini ve aile ba
larını kanıtlayan resmi
belgelerin Türkçe’ye çevrilmi onaylı örnekleri,
3-Milli E
itim Kurumlarınca veya konsolosluklarca düzenlenen Türkçe konuma belgesi,
4-Genel Sa
lık bakımından tehlike tekil edecek bir hastalı
ı bulunmadı
ına dair yurt içinde sa
lık
kurulu raporu, yurt dıında Türk konsolosluklarınca onaylanmı doktor raporu,
eklenir.
(B) Herhangi bir nedenle Türk vatandalı
ını kaybetmi olup da Kanunun 8 inci maddesine göre
yeniden vatandalı
a alınmasını isteyen kiilerden sadece,
1-Türk vatandalı
ını hangi tarihte ve ne sebeple kaybettiklerini, biliniyor ise dosya numaralarını,
2-Baka bir devlet vatandalı
ına geçip geçmediklerini,
Belirten bir dilekçe alınır. Türk vatandalı
ını kaybettikten sonra medeni hallerinde bir de
iiklik olmu
ise buna ait belgeler de dilekçeye eklenir.
Yapılacak iler
Madde 16-(Deiik 17/07/1992 onay tarihli) 403 Sayılı Türk vatandalı
ı Kanununa göre yapılması
gerekli i ve ilemler illerde, Nüfus ve Vatandalık Müdürleri tarafından yürütülür.
lçelerde kaymakamlıklara yapılan yazılı bavurular hiçbir aratırma ve ilem yapılmadan valiliklere
intikal ettirilir.
l Nüfus ve Vatandalık Müdürlerince Kanunun 6 ve 7 inci maddeleri uyarınca Türk vatandalı
ına
alınmak üzere bavuranların, Türkiye’ye geli tarihleri ile müracaat tarihinden itibaren geriye do
ru kaç yıldır
ikamet ettikleri il emniyet müdürlüklerinden sorulur.
Kanunun 6,7 ve 8 inci maddeleri uyarınca Türk vatandalı
ına alınmak isteyenler için düzenlenen
dosyalar kontrol edilerek, eksiklikleri tamamlandıktan sonra var ise valilik veya konsolosluk görüleri de
belirtilmek suretiyle çileri Bakanlı
ına gönderilir.
Karar ve tescil
Madde 17- (Deiik : 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) çileri Bakanlı
ına gelen vatandalı
a
alınma isteklerine ait dosyalar üzerinde, Nüfus ve Vatandalık ileri Genel Müdürlü
ünce gerekli incelemeler
yapılarak varsa noksanlıklar tamamlatıldıktan sonra:
A) 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun 6 ncı ve 7 nci maddeleri uyarınca Türk vatandalı
ına
alınmalarını isteyen kiilerin;
1) çileri Bakanlı
ınca kabul edilen Sakıncalı Deyiminin Kapsamına likin Uygulama Protokolü ile
belirlenen esaslar çerçevesinde güvenlik açısından sakıncalı bulunup bulunmadı
ı Emniyet Genel
Müdürlü
ünden sorulur, gerekli görülen hallerde kiinin güvenlik bakımından durumunun bildirilmesi Nüfus ve
Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünce Milli stihbarat Tekilatı Müstearlı
ından istenir. Buradan sa
lanacak
bilgi ve görüler ilemlerin sonuçlandırılmasında esas alınabilir.
2) Türkiye'de oturanların ikamet etmek üzere hangi tarihte geldikleri ve müracaat tarihinden geriye
do
ru kaç yıldır yurdumuzda oturmalarına izin verildi
i hususları yine Emniyet Genel Müdürlü
ünden sorulur.
kamet hususunda dosyada mevcut veya ilgililerce ibraz edilen resmi makamlarca verilmi belgeler ile
örneklerine itibar edilebilir.
3) Soy durumları ise dı temsilciliklerimizce, gerekli görülen hallerde Milli stihbarat Tekilatı
Müstearlı
ınca veya Emniyet Genel Müdürlü
ünce aratırılır. Ayrıca Valiliklerce yaptırılan aratırmalar
sonucunda elde edilen bilgilere ya da ilgililerin resmi makamlardan aldıkları belgelere de itibar edilebilir.
B) Kanunun 8 inci maddesi uyarınca yeniden Türk vatandalı
ına alınmalarını isteyen kiiler hakkında
gerekli görülen haller dıında, Türk vatandalı
ını kaybettikleri tarihten sonra, Türkiye'yi bölmek veya belli bir
ideolojiyi yerletirmek amacıyla gizli ya da açık faaliyette bulunan dernek veya kurulularla ilikilerinin bulunup
bulunmadı
ı hususu Emniyet Genel Müdürlü
ü Terörle Mücadele ve Harekat Dairesindeki kayıtlardan
aratırılır.
Ancak bunlardan;
1) 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun 20 nci maddesi uyarınca Türk vatandalı
ından çıkma izni
almı olup da, çıkma belgesinin teslim edildi
i tarihten itibaren bir yıl içerisinde müracaat edenler hakkında
gerekli görülen haller dıında çıkma izni verilmesi sırasında yaptırılan soruturmalar yeterli görülür. Bu kiiler
hakkında bakaca bir soruturma yaptırılmasına gerek kalmadan vatandalı
a alınma ilemleri sonuçlandırılır.
2) 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri
uyarınca Türk vatandalı
ını kaybetmi olup da yeniden vatandalı
a alınmak isteyenlerin durumları di
er
yabancılar hakkında uygulanan esaslar çerçevesinde de
erlendirilir.
403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca Türk vatandalı
ını kaybeden ve
aynı Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen süreyi geçiren kadınlar ile aynı Kanunun 20 nci maddesi uyarınca
izin almak suretiyle Türk vatandalı
ından çıkanlardan, yeniden Türk vatandalı
ına alınma istekleri uygun
görülenler hakkında Türk vatandalı
ına kabul edilme ilemleri çileri Bakanlı
ınca karara ba
lanır. Aynı
Kanunun 25 inci maddesi uyarınca Türk vatandalı
ını kaybetmi olup da yeniden vatandalı
a alınma iste
i
çileri Bakanlı
ınca uygun görülenler için ise Türk vatandalı
ına kabul edilme hususunda Bakanlar Kuruluna
teklifte bulunulur. Yeniden vatandalı
a alınma iste
i uygun görülmeyenlerin vatandalı
a alınma bavuruları
ise çileri Bakanlı
ınca reddedilir.
Vatandalı
a alınma ilemleri hakkında alınan kararlar ilgiliye ve müracaat makamlarına tebli
olunur.
Vatandalı
a yeniden alınanların nüfus kütüklerindeki eski kayıtları canlandırılır. Di
er kiilerin ise nüfus
kütüklerinde açılacak yeni hanelere kayıtları yapılır ve nüfus hüviyet cüzdanları verilir.
III -SEÇME HAKKI
LE KAZANMA
Çeitleri
Madde 18-Bu kısımdaki vatandalık kazanmaları; Önceden Türk vatandaı iken baba veya analarının
kanun yolu veya yetkili makam kararı ile Türk vatandalı
ını kaybetmeleri halinde, kendilerinin de küçük
bulunmaları sebebi ile bunlara ba
lı olarak aynı ekilde kaybetmeleri veya Türk anadan do
masına ra
men
anaya izafetle Türk vatandalı
ını herhangi bir sebeple kazanamamaları veyahut Türk vatandalı
ı Kanununun
19 uncu maddesi gere
ince yabancı ile evlenmek ve kocanın uyruklu
unu almak suretiyle Türk vatandalı
ını
kaybeden kadının durumu gibi sebeplerle ve aa
ıda gösterilen belirli artların varlı
ı halinde , seçme hakkını
kullanmak için bu Yönetmeli
in 14 üncü maddesindeki müracaat makamlarına bir dilekçe vermek kafidir.
Dilekçede Türk vatandalı
ını kaybetme tarihi ve sebebi kayıptan sonra kazandı
ı uyrukluk, do
um tarihi ve yeri
ile ayrıca yabancı ile evlenenlerde evlili
in balama ve sona erme tarihi gösterilir ve varsa belgeleri eklenir. Bu
makamlarca dile
inin do
rulu
u tespit edildi
i takdirde derhal tescilleri yapılır ve çileri Bakanlı
ına bilgi
verilir.
Türk vatandalıını kaybeden küçükler
Madde 19-Aa
ıdaki kiiler, Türk Medeni Kanununa göre reit olmalarından balayarak bir yıl içinde
Türk vatandalı
ını seçebilirler:
a) (Deiik: Resmi gazete ile neir ve ilanı: 21 Mart 1981 Sayı: 17286) yürürlükten kalktı.
b) Yabancı ile evlenmek sureti ile Türk vatandalı
ını kaybeden Türk kadınının bu evlenmeden önceki
küçük çocukları, (Babanın ölmü olması, belli olmaması veya vatansız bulunması sebepleri ile anasına ba
lı
olarak Türk vatandalı
ını kaybetmeleri halinde)
c) Türk erkekle evlenmek suretiyle Türk vatandalı
ına geçen analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını
kazanan ve Kanunun 28 inci maddesi uyarınca seçme hakkını kullanarak ayrılan analarına ba
lı olarak Türk
vatandalı
ını kaybeden küçükler,
ç) Kadına Türk vatandalı
ını kazandıran Türk erkekle evlenmesinden olan ve Kanunun 32 nci
maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen artlarla seçme hakkını kullanan analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını
kaybeden küçükler,
d) Türk vatandalı
ından çıkan babalarına ve Kanunun 32 nci maddesinin 2 nci fıkrası uyarınca
analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kaybeden küçükler,
e) Seçme hakkı ile Türk vatandalı
ından ayrılan kiilerin küçük çocukları,
Rüt yaına girmeden müracaat veya reit olmalarından balayarak bir yılın geçmesi hallerinde bu
madde uygulanamaz.
Bu gibiler seçme hakkı süresi olan bir yılı geçirdikleri takdirde Kanunun 8 ve Yönetmeli
inin 12 nci
maddeleri uyarınca yeniden vatandalı
a alınma iste
inde bulunabilirler.
Evlenme
Madde 20-Türk Vatandalı
ı Kanununun 19 uncu maddesi gere
ince bir yabancı ile evlenmek ve
kocasının uyruklu
unu almak sureti ile Türk vatandalı
ını kaybeden kadın bu evlili
in sona ermesinden
balayarak üç yıl içinde Türk vatandalı
ına dönebilir. Bu gibiler hakkında 18 inci madde hükümleri uygulanır.
Bu ekilde vatandalı
a dönenler için hiçbir makamın kararına lüzum yoktur. Evlili
in sona ermesinden
balayarak üç yıl geçmi bulunursa seçme hakkını kullanarak Türk vatandalı
ına dönmesi mümkün olmaz. Bu
takdirde Kanunun 8 inci Yönetmeli
in 12 nci maddelerinin uygulanması gerekir.
IV -VATANDALII KAZANMANIN SONUÇLARI
Etki
Madde 21-Türk vatandalı
ının hangi yolla olursa olsun kazanılması bazı kayıtlarla, kazanan kiinin e
ve çocukları üzerinde etki yapar. Bunlar vatandalı
ın kazanma çeitlerine göre aa
ıdaki maddelerde
belirtilmitir:
Kadına vatandalık kazandıran evlenmeden önceki küçük çocukları
Madde 22-Evlenme ile Türk vatandalı
ını kazanan kadının bu evlenmeden önceki küçük çocukları
aa
ıdaki artlardan birinin mevcudiyeti halinde analarına ba
lı olarak Türk vatandaı olurlar.
a)Babanın ölmü olması,
b)Babanın belli olmaması,
c)Babanın vatansız olması,
ç)Çocu
un vatansız olması,
d)Velayetin anada bulunması,
Ancak babanın ölmü veya velayetin anada bulunmu olmaları halinde anaya ba
lı olarak Türk
vatandaı olabilmesi için çocu
un milli kanununun müsaade etmesi ve vatandalı
ının de
imesine engel
olmaması arttır.
E ve reit çocuklar
Madde 23-Genel olarak ikamet artı veya istisnai olarak veyahut yeniden, ikamet artsız vatandalı
a
alınmalar, elerin ve reit çocukların vatandalıklarına tesir etmez, onlar da ayrı ayrı müracaat ederek istekte
bulunmak zorundadırlar. Ancak vatansız kadın kocasına ba
lı olarak Türk vatandaı olur. Böyle bir durumda
kocasının müracaatına dahil edilerek ayrı bir ilem yürütülmez.
Küçükler
Madde 24-Prensip olarak küçük çocuklar, Türk vatandalı
ına kabul edilen babalarına ba
lı olarak
Türk vatandaı olurlar ve babalarının müracaatına girerek birlikte ilem görürler.
Yetkili makam kararı ile Türk vatandalı
ına alınan kadının küçük çocukları
Madde 25-Türk vatandalı
ına alınan kadının küçük çocukları aa
ıdaki hallerde Milli kanunları engel
olmadı
ı takdirde analarına ba
lı olarak Türk vatandaı olurlar.
a)Babanın ölmü olması,
b)Babanın belli olmaması,
c)Babanın vatansız olması,
ç)Çocu
un vatansız olması,
d)Velayetin anada bulunması,
Yukarıdaki artlardan biri mevcutsa ve çocu
un Milli kanunu da Türk vatandalı
ına girmesine mani
hüküm taımıyorsa anaları ile birlikte ve onlara ba
lı olarak Türk vatandaı olurlar. Bunlar da analarının
müracaatında yer alır ve ayrı bir ileme tabi tutulmazlar.
(EK FIKRA: Resmi gazete ile neir ve ilanı : 21 Mart 1981-Sayı: 17286)
Bakanlar kurulu, ülkenin bütününde veya bir bölümünde sıkıyönetim veya ola
anüstü hal ilan edilmi
olması halinde (g) bendine göre vatandalı
ımızı kayıp ilemine tabi tutulanlar hakkında 403 sayılı Kanunun 35
inci maddesinin birinci ve Yönetmeli
in 48 inci maddesinin birinci fıkrası hükümlerinin uygulanmasına karar
verilebilir.
Seçme hakkı ile dönenlerin e ve çocukları
Madde 26-Seçme hakkı kullanarak Türk vatandalı
ına dönen kiilerin eleri ve küçük çocukları
hakkında da bu Yönetmeli
in 23,24 ve 25 inci maddeleri hükümleri uygulanır.
Evlenme ile Türk vatandalı
ından ayrılan kadının bu evlenmeden önceki küçük çocukları
Madde 27-Evlenme ile Türk vatandalı
ından ayrılmı analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını
kaybeden küçük çocuklar, kaybı do
uran evlenmenin sona ermesi üzerine Yönetmeli
in 20 nci maddesi uyarınca
seçme hakkı ile tekrar Türk vatandalı
ına dönen analarına ba
lı olarak Türk vatandaı olurlar. Kadına Türk
vatandalı
ını kaybettiren , yabancı ile evlenmeden olan küçük çocuklar, ancak 25 inci maddedeki artların
bulunması halinde birinci fıkradan faydalanarak Türk vatandalı
ını analarına ba
lı olarak alabilirler.

K
NC
BÖLÜM
TÜRK VATANDALIININ KAYBI
Kayıp yolları
Madde 28-Türk vatandalı
ının kaybı da kazanma gibi kanun yolu , yetkili makam kararı ve seçme
hakkının kullanılması sureti ile olur. Birinci ve üçüncü yollarla kendili
inden , ikinci yolla yetkili bir makam
kararı sonunda Türk vatandalı
ı kaybedilmi sayılır.
I -KANUN YOLU
LE KAYIP
Evlenme
Madde 29-Kanun yolu ile kayıp sadece yabancı ile evlenen Türk kadını için söz konusu olur ve
aa
ıdaki artlarla tahakkuk eder:
a)Yabancı ile evlenen Türk kadına, kocanın Milli kanunu evlenme sebebi ile kendi vatandalı
ını
bahediyorsa.
b)Kadın evlenme akdi sırasında kocanın vatandalı
ına geçece
ini 55 inci madde gere
ince yazılı
olarak beyan etmise,
Kadın kocanın vatandalı
ını belirli artların gerçeklemesi ile kazanıyorsa Türk vatandalı
ı o tarihte
kayıp edilir. Bu ekilde vatandalı
ı kayıp edenlerin nüfus sicillerindeki hanelerine (Türk Vatandalı
ı
Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca ....... uyruklu ......... ile....... tarihinde .............. evlendirme memurlu
unda
evlenmekle) kadınla birlikte kayıba giren küçük çocuklar varsa onların da hanesine (Kanunun 30 uncu maddesi
gere
ince analarına ba
lı olarak) Türk vatandalı
ını kaybetmitir erhi verilir. Mümkün oldu
u takdirde nüfus
hüviyet cüzdanları alınır ve bu gibi kayıtlar çileri Bakanlı
ına bildirilir. Nüfus leri Genel Müdürlü
ü
Vatandalık ubesinde kaydedilir.
II- YETK
L
MAKAM KARARI
LE KAYIP
Çeitleri
Madde 30-Yetkili makam kararı ile kayıp iki ekilde vukubulur.
a) Vatandalıktan çıkma,
b) Vatana ba
lılıkla ba
damayan eylemler,
(b) bendinde Türk Vatandalı
ı Kanununun 25 ve 26 ncı maddeleri ile (kaybettirme) ve (çıkma) olarak
iki kısımda mütalaa edilmitir. Türk Vatandalı
ı Kanununun kayıp bölümünde yer alan vatandalı
a alınmanın
iptali, vatandalık bakımından geriye (yani alınma tarihine) ileyen netice do
urdu
undan di
er kayıplarla
karıtırılmamak lazımdır.
Vatandalıktan çıkma ve baka bir devlet vatandalı
ını kazanma izni
Madde 31- (Deiik : 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) Vatandalıktan çıkma, bir Türk vatandaına
çileri Bakanlı
ı kararı ile baka bir devlet uyruklulu
una geçmek için verilen özel izin mahiyetindedir.
Vatandalıktan çıkmalarına izin verilecek kimselerde aa
ıdaki artlar aranır:
a) Mümeyyiz ve reit olmak,
b) Hakkında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmamak,
c) Herhangi bir suç nedeni ile aranmakta olan kiilerden olmamak,
d) Ne sebeple olursa olsun, baka bir devlet vatandalı
ını kazanmı olmak veya baka bir devlet
vatandalı
ını kazanaca
ına ilikin inandırıcı belirtileri bulunmak.
nandırıcı belirti olarak, ilgilinin vatandalı
ına geçmek istedi
i devlet makamlarından verilmi, o
devlet vatandalı
ına kabul edilece
ine ilikin belge veya ilgilinin Türk vatandaı olarak o ülkede uzun
zamandan beri oturmasına ve orada mesleki, ticari veya sınai faaliyetlerde bulunmasına izin verildi
ini gösteren
belge veya o devlet vatandaı ile evli olması ve bu durumun vatandalı
a alınmasında kolaylıklar sa
layaca
ının
anlaılmı olması kabul edilebilir. Bu belgelerden en az birinin usulüne göre onaylanmı Türkçe tercümesinin
izin dilekçesine eklenmi olması gereklidir.
Müracaat
Madde 32-(Deiik: 17/07/1992 onay tarihli) Türk vatandalı
ından çıkma veya baka bir devlet
vatandalı
ına geçmek ya da izin almadan baka bir devlet vatandalı
ına geçmi olup da, bu durumlarının
tespitinden önce bavurarak Türk vatandalı
ını da koruma izni isteyen kiilerin bavuracakları makamlar; yurt
içinde oturdukları yerin en büyük mülki idare amirli
i , yurt dıında Türk konsolosluklarıdır.
Söz konusu ilemler için müracaat edenlere Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünce
düzenlenen ve Kanunun 20 nci maddesi uyarınca Türk vatandalı
ından çıkma izni için (Form-A) 22 nci madde
uyarınca baka bir devlet vatandalı
ına geçme izni için (Form-B), izin almadan baka bir devlet vatandalı
ına
geçmi olup da Türk vatandalı
ını koruma izni için (Form-C), olarak düzenlenmi bulunan form dilekçeler
doldurtulur.
Bu form dilekçelere:
1-Nüfus cüzdanı veya kütüklerindeki güncel bilgileri kapsayan di
er belgelerin onaylı örnekleri,
2-Rütünü ispat etmemi ancak, 15 yaından büyük çocukları bulunanların bu çocukları vatandalı
a
kabul teminat belgesinde belirtilmi ise, baba ya da analarına ba
lı olarak ilem görmek isteyip istemediklerine
ilikin muvafakat dilekçeleri,
3-Baka bir devlet vatandalı
ını kazanmı bulunanların hangi devlet vatandaı olduklarını gösteren
belgelerin veya uyruklulu
una geçmek istedikleri yabancı devlet vatandalı
ına kabul edileceklerine ilikin
teminat belgeleri ya da di
er inandırıcı belgelerin Türkçe’ye çevrilmi onaylı örnekleri.
4- 4 adet vesikalık foto
raf eklenir.
Dilekçeyi alan makamlar yukarıda belirtilen hususların tam olarak açıklanıp açıklanmadı
ını inceler,
müracaat dosyalarını tamamlatarak var ise ilgililer hakkındaki görülerini de belirtecekleri bir yazı ile birlikte
çileri Bakanlı
ına gönderirler.
Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünce gerekli di
er bilgi ve belgeler sa
lanarak dosya
tamamlanır ve ilem sonuçlandırılır.
Çıkma ve izin belgeleri
Madde 33-(Deiik: 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) Çıkma izin belgeleri aa
ıda gösterilmitir.
a)Çıkma Belgesi
Çıkma belgesi, ilgilinin Türk vatandalı
ından çıktı
ını gösteren ve verilmesi ile Türk vatandalı
ının
kaybedilmesi sonucunu do
uran belgedir.
çileri Bakanlı
ı kararı ile Türk vatandalı
ından çıkmasına izin verilen kii aynı zamanda baka bir
devlet vatandaı ise, çıkma belgesi derhal imza karılı
ında kendisine verilir.
b)zin belgesi:
zin belgesi kiinin baka bir devlet vatandalı
ına geçmesine yetkili Türk makamlarınca izin verildi
ini
gösteren belgedir.
Bu belge Türk vatandalı
ından çıkmak isteyen ve henüz baka bir devlet vatandalı
ını kazanmamı
olanlarla, baka bir devlet vatandalı
ını kazanmak isteyenlere verilir.
Türk vatandalı
ından çıkmak isteyen kii bu belgeye dayanarak istedi
i devlet vatandalı
ını
kazandıktan sonra, bu devlet makamlarından alaca
ı belgeyi yetkili Türk makamlara verdi
i zaman kendisine
Türk vatandalı
ından çıkma belgesi verilir.
zin belgesi üç yıl için geçerlidir. Bu belgeyi alanlardan belgenin verildi
i tarihten itibaren en geç 3 yıl
içinde istedikleri devlet vatandalı
ını kazananlar, bu devlet makamlarından alacakları belgeyi yurt dıında Türk
konsolosluklarına vermekle yükümlüdürler.
stenilen devlet vatandalı
ının kazanılmaması halinde de alınan belge yukarıda belirtilen makamlara
iade edilir.
3 yıl sonunda yukarıdaki fıkralara göre istenilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya izin belgesini iade
etmeyenler hakkında 34 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca ilem yapılır.
Çıkma ve izin belgelerinin hükmü
Madde 34- (Deiik: 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) çileri Bakanlı
ı kararı ile Türk
vatandalı
ından çıkmasına izin verilen kiiye çıkma belgesinin verilmesi ile Türk vatandalı
ı kaybedilir.
Nüfus leri Genel Müdürlü
ünce vatandalıktan çıkan ve kendisi ile birlikte ilem görenlerin Türk
vatandalı
ını kaybetti
i aile kütüklerine iletilerek kayıtlarının kapatılması sa
lanır.
Kendilerine çileri Bakanlı
ınca baka devlet vatandalı
ını kazanma izin belgesi verilmi olup da 3
yıllık süre içinde yetkili Türk makamlarına herhangi bir bilgi veya belge vermeyenlerle istedi
i devlet
vatandalı
ını kazanamaması halinde almı oldu
u izin belgesini iade etmeyenlerin çileri Bakanlı
ının teklifi
ile Bakanlar Kurulunca Türk vatandalı
ını kaybedip etmediklerine karar verilir. Alınacak karar göre aile
kütüklerine gerekli açıklamalar düülür.
Bakanlar kurulunca Türk vatandalı
ını kaybetti
ine karar verilenler bu kararın Resmi Gazetede
ilanından sonra istedi
i devlet vatandalı
ını kazanamadı
ından bahisle yetkili Türk makamlarına bavururlarsa
haklarında 403 sayılı Türk vatandalı
ı Kanununun 8 inci maddesi hükmü uygulanır.

PTAL
Sebep ve yapılacak iler
Madde 35-Vatandalı
a alınma ilgili kiilerin, Yönetmeli
in 10, 11, 15 inci maddelerinde belirtilen
artlar ve soruturma konularında, yalan beyanları veya önemli hususları gizlemeleri sonucu vuku buldu
una
bilgi edindi
i ve belgelendirildi
i takdirde çileri Bakanlı
ı durumu Bakanlar Kuruluna sunar ve vatandalı
a
alınma kararı iptal edilir. Vatandalı
a alınma tarihinden balayarak be yıl geçtikten sonra iptal kararı
verilemez.
ptal ilemleri, vatandalı
a alındı
ı zaman kaydedildi
i yer nüfus siciline erh verilmek sureti ile tescil
olunur.
VATANA BALILIKLA BADAMAYAN EYLEMLER
Kaybettirme
Madde 36-Aa
ıda gösterilen eylemleri sabit olan kiilerin Türk vatandalı
ını kaybettiklerine
Bakanlar Kurulunca karar verilebilir:
a)Türk Vatandalı
ı Kanununun 20 nci maddesi ve 22 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca izin
almaksızın kendi istekleri ile baka bir devlet vatandalı
ını kazandı
ı tespit edilenler (bunlardan bu
durumlarının tespitinden önce kendiliklerinden izin için bavuranlar hakkında bu Yönetmeli
in 31 inci maddesi
uyarınca ilem yapılır.)
b)Yurt içinde ve dıında herhangi yabancı bir devletin resmi veya özel, askeri veya sivil bir hizmetinde
bulunanlara, bu hizmetlerin Türkiye’nin menfaatlerine aykırı oldu
u, Hükümetçe (Bakanlar Kurulunca)
kararlatırılıp bu görevi bırakmaları kendilerine yurt içinde mülkiye amirleri, yurt dıında elçilik veya
konsolosluklarımız tarafından yazı ile bildirildi
i halde üç aydan az olmamak artı ile Hükümet kararında
belirtilecek münasip bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu hizmetten ayrılmayanlar.
c)Türkiye ile sava halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde hükümetin izni olmaksızın ve (b)
bendindeki karar ve tebli
e lüzum kalmadan kendi istekleri ile çalımaya devam edenler.
ç)Türk vatandaı olarak yurt dıında bulunup da muvazzaf askerlik görevini yapmak veya Türkiye’nin
sava haline girmesi üzerine yurt savunmasına katılmak için elçilikler, konsolosluklar veya Hükümetçe yetkili
kılınmı di
er makamlar tarafından usulen yapılacak ça
rıya mazeretsiz olarak üç ay içinde icabet etmeyenler.
(usulen yapılacak ça
rı Türk kanunları ile ilgilinin oturdu
u yabancı memleket mevzuatının tespit etti
i
ekillerde, mazeret de Askerlik kanunları çerçevesi içinde düünülecektir.)
d)Yurt içinde askere alınmı olup kıtasına sevk edilirken veya kıtalarına katıldıktan sonra yurt dıına
kaçıp da ilgili kanunların kabul etti
i süre içinde dönmeyenler.
e)Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile askerlik görevini yapmakta olanlardan görev, izin, hava
de
iimi veya tedavi için yurt dıında bulunup da süresi bitti
i halde mazeretsiz olarak üç ay içinde geri
gelmeyenler.
f)Türk vatandalı
ı Kanununun 6.7 ve 8 inci, Yönetmeli
in 10,11,12 nci maddeleri gere
ince yetkili
makam kararı ile Türk vatandalı
ını sonradan kazanmı kiilerden kesintisiz olarak yedi yıl ve daha fazla
Türkiye dıında oturan ve Türkiye ile maddi ve manevi ilgisini ve ba
lılı
ını kesmedi
ine ve Türk vatandalı
ını
muhafaza etti
ine delalet edecek resmi temas ve ilemleri bulunmayanlar, (Bu bend sadece müktesep olarak
Türk vatandalı
ını kazanmı olanlara) di
er bentler, do
umla (asli) ve yetkili makam kararı veya seçme
hakkının kullanılması ile Türk vatandalı
ını kazanan (Müktesep) bütün vatandalara uygulanır.
f) bendinde belirtilen haller dıında, yabancı memleketlerdeki Türk vatandalarının kaldırılmı 1312
sayılı kanunun 10 uncu maddesinin son bendinde görülen her yıl Türk konsoloslu
una tescil edilme
yükümlülü
ü nazara alınmamıtır. Bu maddenin (ç), (d) ve (e) bentlerine göre karar verilebilmesi için Milli
Savunma Bakanlı
ının çileri Bakanlı
ına, di
er bentler içinde do
rudan do
ruya çileri Bakanlı
ının
Bakanlar Kuruluna teklifi arttır.
g) (Ek: Resmi gazete ile neir ve ilan: 21 Mart 1981 Sayı: 17286) Yurt dıında olup ta Türkiye
Cumhuriyeti’nin iç ve dı güvenli
i (Türk Ceza Kanununun 2 nci kitabının 1 inci bap, 1 inci fasıl ve 2 nci fasıl
hükümleri içinde yer alan maddeler ile Askeri Ceza Kanununun aynı amaca yönelik hükümleri, silah kaçakçılı
ı
veya benzeri suçlar) hangi yolla olursa olsun kanunların suç saydı
ı ekilde iktisadi ve mali güvenli
i aleyhinde
(mal , döviz. altın, uyuturucu madde, hileli vergi kaçakçılı
ı veya benzeri) faaliyetlerde bulunmaktan sanık
olarak haklarında yetkili Cumhuriyet Savcıları veya Askeri Savcılarca soruturma açılan veya yurt içinde bu tür
faaliyetlerde bulunup da haklarında soruturma açılmasından önce veya sonra her ne suretle olursa olsun yurt
dıına çıkmaları nedeniyle , haklarında kamu davası açılmasına veya ceza kovuturmasına veya hükmün infazına
olanak bulunmayan ve gelmesi için yapılan duyuruya ra
men 3 ay içinde sıkıyönetim ve ola
anüstü hallerde bir
ay içinde , yurda dönmeyenler yukarıdaki bentte sayılan sanık veya hükümlü hakkında Türk vatandalı
ını
kaybettirme ilemi yapılabilmesi için:
1-Sanık hakkında yurt dıında bulunması nedeniyle, kamu davası açılmasına olanak bulunmadı
ının
Cumhuriyet Savcılıkları veya Askeri Savcılıklarca bildirilmesi,
2-Yurt dıında bulunması nedeniyle sanı
ın savunmasının tespitine ve davanın sonuçlandırılmasına
olanak bulunmadı
ına ilgili mahkemece karar verilmesi.
3-Hükümlü hakkında, yurt dıında bulunması nedeni ile verilmi olan hüküm infazına olanak
bulunmadı
ının Cumhuriyet Savcılıkları veya Askeri Savcılıklarca bildirilmesi, arttır.
Yukarıda belirtilen durumlarda ilgili Cumhuriyet Savcısı veya Askeri Savcı sanı
ın tam kimli
i ve
nüfusta kayıtlı oldu
u yer ile tespit edilen yurt dıı adresinin ve isnat olunan suçu veya hükümlülerle ilgili olarak
infazın yapılamayıı nedeniyle ilgili yazıyı veya mahkemenin sanı
ı yurt dıında bulunması nedeni ile ceza
kovuturmasının yapamayaca
ı konusundaki karar örne
ini ilgisine göre Adalet Bakanlı
ına veya Milli
Savunma Bakanlı
ına gönderir. Adı geçen Bakanlıklara intikal eden bilgi ve belgelerin ilgili hakkında 403 sayılı
Kanunun 25 inci maddesine eklenen son fıkra gere
ince 35 inci maddenin birinci fıkrasının uygulanması
hususundaki görülerini de belirtmek suretiyle çileri Bakanlı
ına gönderirler.
çileri Bakanlı
ı Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünde dosya incelenir. Varsa eksiklikleri
tamamlattırılır, ilgilinin aile kayıt örne
i de getirtilerek dosyaya eklenir. Maddede kayıp ilemi için ön görülen
bütün unsurların tamam oldu
u anlaıldıktan ve sanı
ın malları hakkında yapılacak ilem hakkındaki çileri
Bakanlı
ı görüü de saptandıktan sonra sanı
a yurda dönmesi için duyuru yapılır.
Duyuru, bilinen yurt içi ve yurt dıı adreslerine gönderilerek bir yazı ve aynı zamanda Resmi Gazete ile
ilan suretiyle yapılır. Yurt dıı adresi belirli de
il ise ilan Hükümet Bildirisi olarak Türkiye Radyo ve
Televizyonlarında iki defa üst üste yayınlanır. Kanunda gösterilen süreler en son ilan tarihinden itibaren
ilemeye balar.
Sanı
ın mallarının tasfiyesini gerektiren hallerde bloke ilemine esas olmak üzere malların tespiti ve bu
mallar üzerinde yapılacak ilemlerin durdurulması için çileri Bakanlı
ınca durum Maliye Bakanlı
ı ve Tapu
Kadastro Genel Müdürlü
üne bildirilir.
Kanunen belirli süreler içinde sanık yurda dönece
ini bildirdi
i takdirde kayıp ilemi derhal durdurulur.
Bu yolda bir bavuru alan bütün dı temsilciliklerimiz ve ilgili makamlar en seri vasıta ile durumu çileri
Bakanlı
ı Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
üne bildirirler.
Kanunda öngörülen ilanla belirtilen sürenin geçmesine ra
men sanık yurda dönmez veya dönece
i
yolunda bir bildirimde bulunmazsa , Bakanlar Kurulu Kararı alınarak gere
i yapılır. Bakanlar Kurulunca
malların tasfiyesine karar verilmi olması halinde tüm malları bloke edilerek karar aleyhinde Danıtay’a
bavurma süresi geçtikten ve Danıtay’a dava açılmadı
ı anlaıldıktan sonra Maliye Bakanlı
ınca tasfiye
ilemine balanır.
h)Herhangi bir yolla yabancı bir devlet vatandalı
ını kazanmı olup kesintisiz olarak en az 7 yıl süreyle
Türkiye dıında oturan ve Türkiye ile ilgisini ve ba
lılı
ını kesmedi
ine ve Türk vatandalı
ını muhafaza etmek
istedi
ine delalet edecek resmi temas ve ilemlerde bulunmayan,
Kiilerin Türk vatandalı
ını kaybettiklerine çileri Bakanlı
ının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
karar verilebilir.
lgilinin Türkiye’de gayri menkullerinin veya i yerlerinin bulunması , ailesinden bir kısmının
Türkiye’de oturması, ilgilinin bunlarla ba
lılı
ını sürdürecek bu süre içinde zaman zaman yurda gelip gitmesi,
ahsi ve manevi halinde meydana gelen de
iikliklerle di
er nüfus olaylarını yetkili makamlara bildirilmesi ve
askerlik ilemlerini yaptırması halinde Türkiye ile ilgi ve ba
lılı
ını kesmedi
ini ve Türk vatandalı
ını korumak
istedi
i anlaılır.
Çıkarma
Madde 37-Yurt dıında bulunup da Türkiye Cumhuriyetinin iç ve dı güvenli
i (Türk Ceza Kanununun
2 inci kitabının 1 inci bap, 1 inci fasıl ve 2 nci fasıl hükümleri içinde yer alan maddeler ile Askeri Ceza
Kanununun aynı amaca yönelik hükümleri, silah kaçakçılı
ı veya benzeri suçlar) ile hangi yolla olursa olsun
kanunların suç saydı
ı ekilde iktisadi ve mali güvenli
i aleyhinde (mal. döviz, altın uyuturucu madde hileli
vergi kaçakçılı
ı veya benzeri) faaliyetlerde bulunmaktan sanık olarak haklarında yetkili Cumhuriyet Savcıları
veya Askeri Savcılarca soruturma açılan veya yurt içinde bu tür faaliyetlerde bulunup da haklarında soruturma
açılmasından önce veya sonra her ne suretle olursa olsun, yurt dıına çıkmaları nedeniyle haklarında kamu
davası açılmasına veya ceza kovuturmasına veya hükmün infazına olanak bulunmayan ve gelmesi için yapılan
duyuruya ra
men sava, sıkıyönetim ve ola
anüstü hallerde bir ay içinde yurda dönmeyen vatandalı
ımızı
sonradan (müktesep) kazananlar, Bakanlar Kurulu Kararı ile vatandalıktan çıkarılabilirler.
Yukarıdaki hükmün uygulanmasında 36 ncı maddenin (g) bendindeki usullere göre ilem yapılır. Bu
hüküm Türkiye sava halinde iken asli vatandalarımız hakkında da uygulanabilir.
III-SEÇME HAKKI
LE KAYIP
Uygulama alanı
Madde 38-Seçme hakkı ile kayıp Türk vatandalı
ını çeitli sebeplerle kazanmı çocuklarla evlenme ile
Türk vatandaı olmu kadınlara uygulanır ve hiçbir makamın tasarrufuna ihtiyaç göstermeden, iradesini
açıklamakla hüküm ifade eder.
Bir kimseye balı olarak kazanılan vatandalıın kaybı
Madde 39-Aa
ıdaki Türk vatandaları Türk Medeni Kanununa göre reit olmalarından balayarak iki
yıl içinde Türk vatandalı
ından seçme hakkını kullanmak suretiyle ayrılabilirler:
a)(Deiik: Resmi gazete ile neir ve ilan : 21 Mart 1981 Sayı: 17286) Analarına ba
lı olarak
do
umla Kanunun 1 inci, Yönetmeli
in 4 üncü maddeleri gere
ince Türk vatandaı oldukları halde do
umla
veya sonradan yabancı babalarının vatandalı
ını kazananlar,
Evlenme ile Türk vatandalıını kazanan kadının seçme hakkı ile ayrılması
Madde 40-Kanunun 5 inci Yönetmeli
in 8 inci maddeleri gere
ince evlenme ile Türk vatandalı
ını
kazanan kadınlar, evlili
in sona ermesinden balayarak üç yıl içinde Türk vatandalı
ından ayrılabilir. Ancak bu
suretle Türk vatandalı
ının kaybı kadının evlenmeden önceki vatandalı
ını muhafaza etmesi veya Türk
vatandalı
ını evlenme ile kazanmasından dolayı eski vatandalı
ını kaybetmise bu madde uyarınca ayrılması
ile eski vatandalı
ına dönebilmesi imkanına ba
lıdır. Evlili
in sora ermesi sebebi ile Türk vatandalı
ından
ayrılıın kendisini vatansız hale getirmemesi lazımdır.
Yapılacak ilem
Madde 41-Yukarıdaki 39 ve 40 ıncı maddelere uygun olarak seçme hakkı ile kayıp için hiçbir yetkili
makam tasarrufu istenmemekle beraber müracaatı alan idare makamları ve konsolosluklar, adı geçen maddelerin
aradı
ı artları tespit ve vatansız kalmayacaklarını ispat eden belgeleri eklemek sureti ile ilgiliye ait
düzenlenecek dosyayı çileri Bakanlı
ına gönderirler. Bakanlık Nüfus leri Genel Müdürlü
ü nüfus kayıtlarını
kayıp erhlerini vermek üzere ilgili valili
e sevk ederler. Yukarıda sözü edilen maddelere uymayan veya
vatansız kalacakları anlaılan hallerde müracaat makamları çileri Bakanlı
ına intikal ettirmeden bu hakkın
kullanılmayaca
ını ilgiliye tebli
ederler.
IV- KAYBIN SONUÇLARI
Türk vatandalıını kaybeden ve Türk vatandalıından çıkmasına izin verilenlerin hukuki
durumu
Madde 42- (Deiik: 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanunu
gere
ince Türk vatandalı
ını kaybeden kiiler, kayıp tarihinden balayarak yabancı muamelesine tabi tutulurlar.
Türkiye'de ikamet, seyahat, taınmaz mal edinme, fera
, miras ve çalıma gibi konularda Türk Kanunlarının
yabancılara tanıdı
ı haklardan yararlanabilirler.
Ancak, do
umla Türk vatandalı
ını kazanmı olup da sonradan çileri Bakanlı
ından çıkma izni
almak suretiyle yabancı bir devlet vatandalı
ını kazanan kiiler ve bunların kanuni mirasçıları, Türkiye
Cumhuriyeti'nin milli güvenli
i ve kamu düzenine ilikin hükümler saklı kalmak kaydıyla, Türkiye'de ikamet,
seyahat, çalıma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taınır-taınmaz mal satın alma, fera
, kiralama gibi konularda,
Türk vatandalarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler.
Bu kiilere istekleri üzerine yurt dıında Türk temsilcilikleri, yurt içinde ise Nüfus ve Vatandalık leri
Genel Müdürlü
ü ile l Nüfus ve Vatandalık Müdürlüklerince bu durumlarını gösteren bir belge verilir. Nüfus
ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
ünce örne
i hazırlanarak bastırılan ve düzenlenmesine ilikin esasları
belirlenen bu belgenin 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun 29 uncu maddesinde belirtilen konulara ilikin
ilemler sırasında ibraz edilmesi zorunludur.
Bu ekilde hakları saklı tutulan kiinin ölümü halinde kanuni mirasçıları veraset ilamı ile belirlenir.
Bu kiilerin ülkede ikamet, seyahat, çalıma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taınır-taınmaz mal iktisabı
ile fera
konularında kendilerine tanınan haklar konusundaki ilemler yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde
ilgili kurum ve kurulularca yürütülür.
Türk vatandalı
ının iptali ile vatandalıktan çıkarmanın sonuçlarını belirten 403 sayılı Türk
vatandalı
ı Kanununun 33 üncü ve 35 inci, 11/2/1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandalı
ı Kanununun
Uygulanmasına likin Yönetmeli
in 46 ncı ve 48 inci maddeleri hükümleri saklıdır.”
Evlenme ile Türk vatandalıını kaybeden kadının evlenmeden önceki küçük çocukları
Madde 43-Kanunun 19 ve Yönetmeli
in 29 uncu maddeleri gere
ince yabancı ile evlenmek sureti ile
Türk vatandalı
ını kanun yolu ile kaybeden kadının bu evlenmeden önceki küçük çocukları , aa
ıdaki
hallerden birisinin bulunması ile analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kaybederler.
a)Babanın ölmü bulunması,
b)Babanın belli olmaması,
c)Babanın vatansız olması,
Bu madde gere
ince Türk vatandalı
ının kaybı, çocuk 15 yaından büyükse kendisinin yazılı
muvafakatına ba
lıdır.
Bu kayıp çocukları vatansız kılacaksa Türk kalırlar.
Çıkma izninin e ve çocuklara etkisi
Madde 44 -(Deiik: 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) Vatandalıktan çıkma ein vatandalı
ını
etkilemez. Ancak Türk vatandalı
ından çıkan babanın küçük çocukları:
a) Ananın ölmü bulunması,
b) Ananın yabancı olması,
c) Velayetin babada bulunması ve ananın yazılı muvafakatının alınması.
Hallerinde babalarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kaybederler. Ancak, ananın muvafakat etmemesi
durumunda mahkemeden alınacak karara göre ilem yapılır. Babaya ba
lı olarak vatandalı
ın kaybı, çocuk 15
yaından büyük ise, yazılı muvafakatine ba
lıdır.
Yukarıdaki hükümler gere
ince vatandalı
ın kaybı çocukları vatansız kılacaksa, çocuklar Türk kalırlar.
Çocu
un muvafakat etmedi
i veya kayıpla baba ile birlikte babanın kazandı
ı vatandalı
ı kazanmasının
mümkün olmadı
ı ve vatansız kaldı
ı durumlarda kayıp vuku bulmaz.
Vatandalıktan çıkan ananın küçük çocukları
Madde 45- (Deiik: 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) Ananın yalnız olarak Türk vatandalı
ından
çıkması, küçük çocukların vatandalı
ına tesir etmez. Ancak vatandalıktan çıkan ananın küçük çocukları;
a) Babanın ölmü olması,
b) Babanın belli olmaması,
c) Babanın yabancı olması,
d) Velayetin anada bulunması ve babanın yazılı muvafakatinin alınması.
Hallerinde, analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kaybederler. Ancak, babanın muvafakat etmemesi
durumunda mahkemeden alınacak karara göre ilem yapılır. Anaya ba
lı olarak vatandalı
ın kaybı, çocuk 15
yaından büyük ise yazılı muvafakatine ba
lıdır.
Yukarıdaki hükümler gere
ince vatandalı
ın kaybı çocukları vatansız kılacaksa çocuklar Türk kalırlar.
Çocu
un muvafakat etmedi
i veya kayıpla ana ile birlikte ananın kazandı
ı vatandalı
ı kazanması mümkün
olmadı
ı ve vatansız kaldı
ı takdirde kayıp vukubulmaz.

ptalin neticesi
Madde 46-Türk Vatandalı
ı Kanununun 24 üncü, Yönetmeli
in 35 inci maddeleri gere
ince
vatandalı
a alınma kararı iptal edilen kiiye ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kazanan e ve çocukları hakkında
da bu iptal hüküm ifade eder. Yani iptal kararı ilgili ile birlikte ve ona ba
lı olarak Türk vatandaı olmu e ve
çocuklara da sirayet eder, ancak vatandalı
ına kabulleri tarihinden balayarak yapmı oldukları muameleler
bakımından iptal kararının hükümleri geriye yürümez.
Bakanlar Kurulunca vatandalı
ı iptal edilenlerin kararında ilgililerin mallarının tasfiyesi ile
kendilerinin sınır dıı edilmeleri belirtilmise bu gibiler en geç bir yıl içinde, Türkiye’deki mallarını tasfiye
ederek ikametgah ve i merkezlerini yurt dıına nakil ve memleketi terk etmek zorundadırlar. Aksi halde malları
Hazinece satılarak bedelleri nam ve hesaplarına milli bir bankaya yatırılır ve kendileri de sınır dıı edilir. ptal
kararı alınınca Nüfus leri Genel Müdürlü
ü mal tasfiyesi ve sınır dıı ilemleri olacaksa bu kararın birer
örneklerini gere
i yapılmak üzere Maliye Bakanlı
ına ve Emniyet Genel Müdürlü
üne gönderir ve ilgili Valili
i
de haberdar eder.
Haklarında iptal kararı verilenler bu karar aleyhine Danıtay’a bavurdukları takdirde, mallarının
tasfiyesi ve sınır dıı ilemleri dava sonuna bırakılır.
Kaybettirme ve çıkarmanın etkisi
Madde 47-Genel olarak vatandalı
ı yetkili makam kararı ile kaybettirme ve çıkarma ahsidir. lgilinin
ei ve çocuklarına etki yapmaz.
Çıkarmanın neticesi
Madde 48-Kanunun 26 ncı ve bu Yönetmeli
in 37 nci maddeleri gere
ince Türk vatandalı
ından
çıkarılan kiilerin Türkiye’de bulunan malları, Hazinece tasfiye edilir ve bedelleri nam ve hesaplarına milli bir
bankaya yatırılır. (Türk Vatandalı
ı Kanunu yurt içinde bulunan hiçbir vatandaın çıkarılmasını terviç
etmedi
inden vatandalıktan çıkarılan kiiler mutlaka yurtdıındadırlar) malların tasfiyesi için 46 ncı maddede
oldu
u gibi Maliye Bakanlı
ı haberdar edilir ve çıkarma kararı konsolosluklar aracılı
ı ile ilgiliye resmen
duyurulur.
Vatandalıktan çıkarılan kiiler çıkarma kararı aleyhinde Danıtay’a bavurdukları takdirde mallarının
tasfiyesi dava sonuna kadar yapılamaz. Çıkarma kararının ilgiliye tebli
inden ve Resmi Gazete ile
yayınlanmasından önce Türkiye’ye dönenler hakkında vatandalıktan çıkarma ileri durdurulur.
Türk vatandalı
ından çıkarılanlar hiçbir ekilde yeniden Türk vatandalı
ını kazanamazlar ve
Türkiye’ye yerlememek ve genel hükümlere tabi olmak artı ile Türkiye’ye gelebilirler.
Seçme hakkı ile ayrılanların e ve çocukları
Madde 49-Bu Yönetmeli
in vatandalıktan çıkmanın sonuçlarını düzenleyen 44 ve 45 inci maddeleri,
38 ve 39 uncu maddeler uyarınca seçme hakkını kullanarak Türk vatandalı
ından ayrılan kiilerin eleri ve
küçük çocukları hakkında da uygulanır.
Küçük çocuklar
Madde 50-Bir Türk erkekle evlenmek suretiyle Bu Yönetmeli
in 8 inci maddesi uyarınca Türk
vatandalı
ına geçen analarına ba
lı olarak 22 inci madde gere
ince Türk vatandalı
ını kazanan küçük
çocuklar, kadının 40 ıncı maddeye uygun olarak evlili
in son bulmasından sonra seçme hakkını kullanmak sureti
ile Türk vatandalı
ından ayrılması halinde keza analarına ba
lı Türk vatandalı
ını kaybederler.
Kadına Türk vatandalı
ını kazandıran evlenmeden olan küçük çocukları 45 inci madde de belirtilen
artlarla seçme hakkını kullanan analarına ba
lı olarak Türk vatandalı
ını kaybederler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Türk Vatandalıının
spatı ve Yargı Yolu

spat
Madde 51-Türk vatandalı
ının ispatı herhangi bir ekle tabi tutulmamıtır. Her türlü belge ve resmi
kayıtlarla benzeri , aksi sabit oluncaya kadar ilgilinin Türk vatandaı oldu
una karine tekil eder. Aa
ıdaki kayıt
ve belgeler (Hemen her vatandata bulunaca
ı için) balıca vatandalık ispatı vasıtası kabul edilmitir.
a)Türkiye Cumhuriyeti nüfus sicilli kayıtları,
b)Nüfus hüviyet cüzdanları,
c)Pasaport ve pasaport yerine geçen belgeler,
ç)Türk konsolosluklarınca verilmi vatandalık ilmühaberleri,

dari makamlar
Madde 52-Bir kimsenin Türk vatandaı olup olmadı
ı hakkında resmi Türk makam ve dairelerince
tereddüde düüldü
ü takdirde anlamazlı
ı, kanun, yönetmelik ve uyrukluk anlamaları çerçevesi içinde
halletmek için konu çileri Bakanlı
ından sorulur. Bu Bakanlık Nüfus leri Genel Müdürlü
ü Vatandalık
ubesi Tetkik Bürosu, gereken incelemeyi yapar ve kararını Genel Müdürlü
ün onayına sunduktan sonra ilgili
yere karılık verir.
YARGI YOLU
Danıtay
Madde 53-Vatandalık hakkında yetkili idare makamlarınca verilen her türlü kararlar aleyhine
ilgililerce Danıtay’a dava açılabilir.
Dier yargı organları
Madde 54-Danıtay dıında her türlü yargı organı önünde her hangi bir dava münasebeti ile bir
kimsenin Türk vatandaı olup olmadı
ı iddia edilir ve ilgili organ tarafından tereddüde düülürse bu husus
çileri Bakanlı
ından sorulur ve 52 nci maddedeki usule göre varılan netice en geç bir ay içinde ilgili yere
bildirilir.
çileri Bakanlı
ınca verilen kararın davaya bakmakta olan mahkemece taraflara tebli
inden balayarak
bir ay içinde ilgililerce Danıtay’a bavurulmadı
ı takdirde Bakanlık kararı kesinleir. çileri Bakanlı
ı kararına
uyulmayarak taraflardan biri Danıtay’a bavurursa bakılmakta olan dava 403 sayılı Kanunun 41 inci maddesi
esaslarına uyularak Danıtay kararına kadar durdurulur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeitli Hükümler
Evlenmede vatandalıkla ilgili beyan
Madde 55- (Deiik : 4/5/2004 tarih ve 25452 sayılı R.G.) 29 uncu maddedeki beyan,
a) Evlenme, evlendirmeye yetkili Türk makamları önünde yapıldı
ı takdirde evlenme akdinin yapıldı
ı
sırada o makama,
b) Evlenme evlendirmeye yetkili yabancı makamlar önünde yapıldı
ı takdirde, evlenmeyi tescil ile
görevli Türk makamlarına, evlenme akdinden balayarak bir aylık süre içinde yazılı olarak yapılır. (a) ve (b)
bentlerine uygun olarak yapılan beyanı alan makam evlenmenin tesciline ait ilemli evrak ile birlikte bunu ilgili
nüfus memurlu
una gönderir. Nüfus memurlu
u da baka bir emir ve karar beklemeden nüfus siciline
kaydederek, ayrılan kadına kayıp erhi, Türk vatandaı olan kadına da nüfus hüviyeti cüzdanı verir ve çileri
Bakanlı
ına bildirir.
Seçme hakkını kullanma ekli
Madde 56-Türk Vatandalı
ı Kanununun 12,13,27,28 inci Yönetmeli
in 18,19,20,39 ve 40 ıncı
maddeleri gere
ince seçme hakları çileri Bakanlı
ına gönderilmek üzere mahallin en büyük mülkiye amirli
ine
ve yabancı memleketlerde de Türkiye Elçilik ve Konsolosluklarına yazılı bildiride bulunmak sureti ile yapılır.
Maddi hataların düzeltilmesi
Madde 57-Türk Vatandalı
ı Kanununa göre vatandalı
ın kazanılması, kaybettirilmesi, iptal ve
çıkarma gibi yetkili makamlarca alınan kararlardan maddi bir hata bulundu
u sonradan anlaılırsa, bu kararı
veren makam düzeltme veya de
itirme kararı alabilir.
Resmi Gazete’de yayım
Madde 58-(Deiik: 17.07.1992 onay tarihli) Bakanlar Kurulu kararı ile Türk vatandalı
ına
alınanlardan gerekli görülenler ile Türk vatandalı
ını kaybedenlerin tam hüviyetleri Resmi Gazete’de
yayımlanır.
Bunlardan adresi bilinmeyenler hakkında ilanen tebli
i bu yayım tarihinden itibaren 1 (bir) yıl sonra
yapılmı sayılır.
BE
NC
BÖLÜM
Son Hükümler
Kaldırılan kanunlar
Madde 59-11/2/1964 tarihli ve 403 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi ile vatandalıkla ilgili bazı önemli
kanun ve hükümleri saklı tutulmu di
erlerini yürürlükten kaldırılmıtır.
A) Saklı kalanlar:
1) Hilafetin lgasına ve Hanedanı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına
Dair 3 Mart 1340 tarihli ve 431 sayılı Kanun,
2) 431 sayılı Kanunun 2 inci maddesinin de
itirilmesi ve aynı kanuna bazı maddeler eklenmesi
hakkında 16 Haziran 1952 tarihli ve 5958 sayılı kanun,
3) 14/6/1934 tarihli ve 2510 sayılı skan Kanununun vatandalıkla ilgili ve göçmenlere uygulanan
hükümleri.
B) Kaldırılan kanunlar:
1-eraiti Muayyeniyi Haiz olmayan Osmanlı Tebaasının Türk Vatandalı
ından Iskatı Hakkında
25/5/1927 tarihli ve 1041 sayılı Kanun,
2-23/5/1928 tarihli ve 1312 sayılı Türk vatandalı
ı Kanunu,
3-11/2/1964 tarihli ve 403 sayılı Kanuna aykırı di
er hükümler.
Kayıp kiiler
Madde 60-Türk Vatandalı
ı Kanunu geçici iki madde ile kayıp kiiler ve 1312 sayılı Kanuna göre
ıskat edilenler hakkında hükümler koymutur. Buna göre,
1-Milli mücadeleden sonra (Avdeti gayri caizdir) erhini havi Büyük Millet Meclisi Hükümeti veya
igal devletlerinin stanbul temsilcileri tarafından verilen pasaportlarla veya hiçbir belgesi olmaksızın
Türkiye’den 1930 yılının (Türk ve Yunan hükümetleri arasında imza edilen Ankara Mukavelenamesi tarihi)
sonuna kadar ayrılmı bulunup da halen ölü veya sa
oldukları bilinmeyen ve sadece nüfus sicillerinde kayıtlı
bulunan kiiler, 403 sayılı Kanunun yürürlü
e girdi
i 25/5/1964 tarihinde Türk vatandalı
ını kaybetmi
sayılırlar.
Bütün nüfus daireleri bu gibi kiileri siciller üzerinden aratırıp gerekli soruturmayı yaptıktan sonra
durumları bu maddeye uyanların nüfus kayıtlı hizasına (403 sayılı kanunun geçici 1 inci maddesine göre
vatandalı
ı kaybetmitir.) erhinin verecekler ve listesini valilikler yolu ile çileri Bakanlı
ına
göndereceklerdir.
ESK
DEN
SKAT ED
LENLER
2-403 Sayılı kanunun yurt içinde bulunan bütün vatandalarla do
umla Türk vatandaı olanların
vatandalıktan çıkarmamayı ve tabiiyeti Osmaniye kanunnamesi ile 1312 sayılı kanun hükümlerine göre çıkarma
sebebi olan eylemleri yetkili makam kararı ile kaybettirme ilemine tabi tutmayı ve çıkarmayı da 26 ıncı maddesi
ile bir sebebe ba
lamayı öngördü
ünden adı geçen iki kanuna göre vatandalıktan ıskat edilmi do
utan Türk
vatandaı (Asli ) kiiler için 22 Mayıs 1964 tarihinden balayarak bir yıl içinde yeniden Türk vatandalı
ına
alınma iste
inde bulunmaları hakkını tanımıtır.
Geçici 2 nci madde ile verilen bir yıllık süre içinde çileri Bakanlı
ına bavuran do
utan Türk
vatandaı olup da ıskat edilmi bulunanların vatandalı
a alınmasında sakınca görülmezse haklarında Kanunun
8 inci, Yönetmeli
in 12 nci maddesi uygulanır. Bu hüküm sonradan Türk vatandalı
ını kazanmı (Müktesep)
kiilere ve özel kanunlarla ıskat edilmi bulunanlara uygulanmaz.
Müracaatlar üzerine çileri Bakanlı
ı Yönetmeli
in 12 ile 17 inci maddeleri uyarınca ilem yapar.
Ek Geçici Madde 1- (Resmi Gazete ile neir ve ilanı21 Mart 1981 Sayı: 17286) 1312 sayılı Türk
Vatandalı
ı Kanunu hükümlerine göre Türk vatandalı
ından ıskat edilmi veya herhangi bir nedenle
vatandalı
ımızı kaybetmi bulunan do
utan Türk vatandaı olan kiilerin bu Kanunun yürürlük tarihinden
itibaren iki yıl içinde yeniden Türk vatandalı
ına girmek isteyenleri ve vatandalı
a alınmalarında bir satınca
görülmemesi halinde haklarında 403 sayılı Kanunun 8 inci ve Yönetmeli
in 12 inci maddesi hükümleri
uygulanır. Bu hüküm sonradan Türk vatandalı
ını kazanmı (Müktesep vatanda) kiilere uygulanmaz.
Bavurular üzerine
çileri Bakanlıı Yönetmeliin 12 ve 17 inci maddesi uyarınca ilem yapar.
Ek Geçici Madde 2- (Resmi Gazete ile neir ve ilanı : 21 Mart 1981 Sayı 17286) 403 sayılı Türk
Vatandalı
ı Kanununun yürürlü
e girdi
i 22/5/1964 tarihinden bu Kanunun yürürlü
e girdi
i 17/2/1981
tarihine kadar Türk anadan do
an ve do
umla Türk vatandalı
ını kazanamayan küçükler, ana, baba ya da yasal
temsilcilerinin bavurmaları halinde analarına ba
lı olarak do
umlarından balayarak Türk vatandaı olurlar.
Ancak ana, baba veya yasal temsilcilerinin bavurmamaları halinde Türk Medeni Kanununa göre çocuk reit
olmasından itibaren üç yıl içinde seçme yolu ile Türk vatandalı
ını kazanma hakkına sahiptir.
Bu durumda bulunan çocukların ana , baba ya da yasal temsilcileri bir dilekçe ile bulundukları yer vali
veya kaymakamlıklarına, yurt dıında yetkili Türk konsolosluklarına bavururlar.
Dilekçelerine çocu
un vatandaı oldu
u devlet makamlarından verilmi tam künyesini gösteren kimlik
cüzdanının Türkçe tercümesini de eklerler. Vali veya kaymakamlıklarca bu dilekçeler nüfus idarelerine havale
edilir. Nüfus idareleri çocu
un annesi bulundu
u yerde kayıtlı ise , çıkaraca
ı aile kayıt örne
ini de müracaata
ekleyerek do
ruca çileri Bakanlı
ı Nüfus ve Vatandalık leri Genel Müdürlü
üne gönderir. Nüfus leri
Genel Müdürlü
ü Vatandalık ubesinde gerekli ilemler yapıldıktan sonra Türk vatandalı
ını kazananlar
hakkında tescil fii doldurularak gere
i yapılır.
Yürürlük
Madde 61-Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlü
e girer.
Yürütme
Madde 62-Bu Yönetmeli
i çileri Bakanı yürütür.