شناسنامه ساختمان - اهیمت و مزایا و کاربرد
هر چیزی که به قانون تبدیل شد باید اجرا شود و اگر فرد یا دستگاهی نسبت به آن اعتراض دارد، میتواند از طریق مراجع قانونی پیگیری کند و حق ندارد به صورت سلیقه ای با آن برخورد کند. یکی از این موارد شناسامه ساختمان است.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ، خبرنگار پارلمانی ما در این رابطه با غلامعلی جعفر زاده که با مدرک دکترای عمران در دانشگاه تدریس میکند، گفت و گو کرده است. وی که نماینده رشت و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس است با انتقاد شدید از قانونگریزی میگوید: اگر شناسنامه ساختمان صادر نمیشود به دلیل آن است که عزمی برای اجرای قانون وجود ندارد. جعفرزاده تاکید میکند: شناسنامه ساختمان ارزش بالایی دارد و اگر اجرا نمیشود نه تنها بی توجهی به قانون بلکه بی توجهی به جان انسانهاست. آنچه در ادامه آمده است، نتیجه این گفت و گو است.
***چرا طرح شناسنامه ساختمان اجرا نمیشود و اهمیت شناسنامه ساختمان چقدر است؟
من مهندس عمران هستم و هنگام تدریس در کلاسهای دانشگاه در مورد شناسنامه ساختمان میگویم چطور یک انسان بدون شناسنامه، فردی بدون هویت است، شناسنامه برای هر مجموعه ای دارای ارزش است و یکی از این موارد نیز شناسنامه ساختمان است. یک اشکال بسیار بزرگی که در دستگاه های دولتی و سازمان های ما وجود دارو، این است که ساختمان و ابنیه های ما فاقد شناسنامه است. اما اهمیت شناسنامه در این است که چند فیلد اطلاعاتی دارد که این فیلدهای اطلاعاتی وقتی کنار هم دیگر قرار بگیرد، برای کسانی که از آن سادختمان بهره برداری میکنند اهمیت دارد و اطلاعاتی را در اختیارشان قرار میدهد. فرض کنید مالک یک ساختمان میخواهد بنا را توسعه بدهد، این توسعه دادن نیازمند اطلاعت قبلی است بدین معنا که ساختمان چه فونداسیونی داشته، در چه زیر بنایی بوده، قدمت ساخت چقدر است و یا چه اتفاقی برای نگهداری ساختمان افتاده است.
***نگهداری چه ربطی به شناسنامه ساختمان دارد؟
یکی از بزرگترین مشکلات و هزینه های سازمان ها، حفظ و نگهداری ساختمان ها و تأسیسات آنهاست اما مهندسی هایی که انجام میدهند، عمدتا مهندسی های بدون پشتوانه اطلاعاتی است و آن پشتوانه اطلاعاتی لازم را ندارد. متاسفانه فردی که شناسنامه ساختمان را تهیه میکند نیز اطلاعت لازم در این مورد ندارد. شناسنامه ساختمان یک فیلدهای اطلاعاتی دارد که تا جزیی ترین موارد را شامل میشود. اگر در یک ساختمان برای تأسیسات، فاضلاب، سیستم آب رسانی و دیگر تأسیسات و امکانات آن اتفاقی بیفتد یا دچاره مشکل بشود، آنگاه است که شناسنامه ساختمان به درد میخورد زیرا در ضمیمه های شناسنامه ساختمان نقشه های تأسیساتی، نقشه های اجرایی، نقشه های فنی وجود دارد. حتی اینکه چه کسانی این بنا را ساختنه اند نیز وجود دارد. بنا براین اگر یک موقع به مشکل بخورد از شناسنامه ساختمان میتوان مشکل را فهمید. میدانید که مستند سازی ما ایرانی ها ضعیف است اما در بحث شناسنامه ساختمان مشخص میشود که پیمانکار بنا چه کسی بوده، بنا و مهندس ناظر چه کسی بوده؟ مهندس اجرا، طراح و محاسب ساختمان هم چه کسی بوده است؟ تمام این موارد در شناسنامه ساختمان درج میشود. پس وجود این شناسنامه برای هر موسسه و هر سازمان الزامی است.
***اگر این همه اهمیت دارد، چرا اجرا نمیشود؟
دلیل آنرا به درستی نمیدانم. شاید هنوز مردم به اهمیت شناسنامه ساختمان پی نبرده اند! من که به خیلی از وزارت خانه ها و سازمان ها رفتم و در این مورد با آنها صحبت کردم، دیدم اصلا به اهمیت این شناسنامه پی نبرده اند و این را باور کنید. نکته مهمتر این است که متخصصان ساخت و ساز هم نمیدانند. از آنجا که شناسنامه ساختمان جزو یکی ازواحدهای دانشگاهی است که خود من تدریس میکن بارها ملاحظه کرده ام که وقتی در دانشگاه در مورد شناسنامه ساختمان سوال میکنم، میبینم که اصلا نمیدانند این شناسنامه چیست و خیلی ساده با آن برخورد میکنند در صورتی که شناسنامه ساختمان میتواند ما را در حفظ و نگهداری ابنیه های فنی، تعمیر و نگهداری که یک اصل مهندسی در تمام نظام اروپا و نظام دنیاست و احیانا بست و توسع ساختمان یاری کند.
*** فکر میکنید چه راه کاری هست تا بتوانیم دستگاه ها را مجبور کنیم تا شناسنامه ساختمان صادر کنند؟ آیا مجلس باید نظارت کند؟ دولت باید تعهد داشته باشد یا شهرداری ها باید جلو بروند؟
واقعیت امر این است که مردم و مسوولان ما باید به این سطح بلوغ علمی و فکری برسند که شناسنامه ساختمان چه کاربردی برایشان دارد؟ من فکر میکنم اگر تمام ابعاد شناسنامه ساختمان به درستی تشریح شودتاثیرات خوبی خواهد داشت. مثلا مشخص شود که چه چاههایی قبلا در ساختمان وجود داشته است در این صورت هنگامی که ساختمان نشست کند، کارشناسان بررسی میکنند که آیا قبلا چاهی در این ساختمان بوده که رهایش کرده اند؟ اگر مسوولان ساختمان این را از قبل میدانستند، بسیاری از مشکلات حل میشد. یا در توسعه و خصوص تعمیرو نگهداری ساختمان اهمیت ویژه ای دارد.
***چه باید کرد تا شناسنامه ساختمان جدی شود؟
من فکر میکنم باید اطلاع رسانی بشود. باید مزایا و کاربرد شناسنامه ساختمان به مردم گفته شود. آن گاه است که خود مردم دنبال گرفتن شناسنامه ساختمان میروند. متاسفانه بعضی از چیزها در کشور ما با فرهنگسازی جواب نداده و اجبار هم نتوانسته کاری بکند. باید بدانیم هر اجبار و هر الزامی باید یک وابستگی برایش ایجاد شود. یعنی برای مردم مشخص کنند که اگر این کار را انجام ندادید، آن اتفاق می افتد. باید به مالکان ساختمانها گفته شود که اگر شناسنامه ساختمان نداشته باشید خسارت میگیریم و چون زور است اجرا میشود. البته دلسوزی هم نیست. من میتوانم بگویم این رفتارها واقعا از سر دلسوزی نیست و من دلسوزی در این مورد نمی بینم. وقتی مردم در یک بحثی در فشار هستند، دولت به عنوان متولی باید در ریاضت و انجام هزینه ها پیش قدم شود. دولت باید به مردم ثابت کند که مردم من هم در کناره شما هستم و فشار را تحمل میکنم. دولت باید هزینه هایش را کاهش بدهد و شناسنامه ساختمان در کاهش هزینه حفظ و نگهداری ساختمان و در اصول مهندسی بسیار تاثیر گذار است. باید بپذیریم خیلی از هزینه ها در نتیجه بی اطلاعی رخ میدهد و شناسنامه ساختمان اطلاعات گذشته را جمع میکند و به نسلهای حال و آینده انتقال میدهد.