در سال‌های اخیر و با گسترش ساخت و ساز‌ها، مشکلات جدیدی در حوزه ساختمان‌ها پدید آمده است. از جمله این مشکلات می‌توان به نشست خانه و آپارتمان‌ها، نشست فونداسیون و کج شدگی ساختمان اشاره کرد. ممکن است این مشکلات برای ساختمان‌هایی که چندین سال قدمت دارند و یا حتی ساختمان‌ها و تاسیساتی که در حال ساخت هستند هم اتفاق بیافتد.
معمولا راه‌هایی برای اصلاح نشست، جلوگیری از آن و یا بازسازی وجود دارد که شرکت‌های مختلف و مهندسان حوزه عمران و ساختمان با دریافت هزینه‌هایی اقدام به انجام اصلاحات و تعمیرات می‌کنند. متاسفانه یک نکته بسیار اساسی در این اصلاحات وجود دارد و اغلب هم مورد توجه قرار نمی‌گیرد و آن این که، اصلاح نشست ممکن است کاملا موقتی باشد و تاثیری در بهسازی ساختمان نداشته باشد.
در موراد متعددی مشاهده شده است که ساختمان‌هایی پس از انجام امور مقاوم سازی بعد از مدت کوتاهی دوباره دچار ترک‌هایی شده اند که عمدتا هم ناشی از نشست است. از همین رو کارشناسان راه و ساختمان پیش از انجام امور مربوط به اصلاح به کارشناسی ساختمان‌ها جهت تعیین علل نشست و یا کج شدگی می‌پردازند. تعیین این علل زمینه‌ای فراهم می‌آورد که اولا نوع اصلاح متناسب با آن صورت گیرد و از سوی دیگر میزان هزینه‌هایی که برای اصلاح نیاز است توسط کارشناسان ارزیابی شود. اما به جز دلایلی که عنوان کردیم ارزیابی کارشناس از علل و میزان خسارت و محاسبه هزینه اصلاح نشست چه اهمیت دیگری می‌تواند داشته باشد؟
به طور کلی علت ترک و یا نشست در ساختمان را در دو دلیل می‌توان خلاصه کرد. یا دلیلی طبیعی دارد مانند رطوبت و مقاومت خاک و یا دلایل انسانی، مانند فشار طبقات، خاک برداری در گوشه و اکناف، هدایت جریان سیل و غیره.
در نشست ساختمان‌ها با انواعی از نشست روبرو هستیم که نشانه‌های مختلفی دارند. از مهم‌ترین نشانه‌های نشست ساختمان می‌توان به فاصله گرفتن کف از دیواره، ترک خوردن دیوار‌ها، ترک خوردگی فونداسیون در زیر زمین، تاب برداشتن درب‌ها و پنجر‌ها و یا ایجاد ترک در اطراف آن و حتی باز شدن درز در نقاط اتصالی پنجره و دیوار و بسیاری از نشانه‌های دیگر که می‌تواند خبر از خطر نشست ساختمان دهد. از خطرات نشست ساختمان می‌توان به فرو ریختن غیره منتظره نقاط اتصالی در دیواره‌ها و از همه مهم‌تر اجزای سقف اشاره کرد.
اما دلایل اصلی نشست ساختمان چیست؟ کارشناسان ما در این حوزه با توجه به تشخیص علل راهکار‌هایی نیز برای مهندسان اصلاح نشست و صاحبین املاک پیشنهاد می‌کنند که هم هزینه‌ها را کاهش خواهد داد و هم مقاومت ساختمان بهبود پیدا خواهد کرد.
کارشناسان به بررسی نشانه های نشست خانه می‌پردازند که بعضی از آن‌ها را عنوان کردیم. برای مثال ایجاد ترک‌ها در طول فونداسیون نشان از مشکلات اساسی در ساخت بنا و پی ریزی دارد که خود می‌تواند دلایل مختلفی چون عدم ارزیابی خاک قبل از طراحی و اجرای سازه و یا اجرای نادرست سازه داشته باشد.
دلیل دیگر استفاده از تجهزات نامناسب و بی کیفیت و یا بی توجهی در بکار بردی مصالح در مقاومت ساختمان. پی ساختمان با توجه به میزان طبقات، آزمایش خاک و همچنین استاندارد مقاومت باید دارای استاندارد‌هایی از قبیل تعداد میلگرد‌ها و میزان مصالح داشته باشد در صورتی که این موضوع رعایت نشده باشد، قطعا ترک خوردگی و نشست ایجاد می‌شود.
حتی عملیات خاک برداری و گود برداری و بی توجهی به دستورات و ناهمسان شدن ساختمان نیز می‌تواند دلیل نشست باشد. بیش از ده دلیل دیگر می‌توان برای این موضوع آورد که از طرح آن صرف نظر می‌کنیم. بنابراین گاها تعیین خسارت نشست ساختمان هم اهمیت پیدا می‌کند. خصوصا برای ساختمان‌های نوسازی که پیمانکاران مسئولیت ساخت آن را بر عهده داشته‌اند نیاز به تعیین خسارت است.
در موراد متعددی ممکن است نشست آنقدر عمیق یا جدی نباشد و صرف انجم چند عمل اصلاحی بتوان مانع از آن شد به همین دلیل کارشناسان ما هنگام ارزیابی حداقل حداکثر هزینه لازم اصلاح نشست را مشخص می‌کنند تا از بروز مشکلات بعدی برای صاحبین املاک جلوگیری شود.
اما کج شدگی ساختمان نیز نیاز به ارزیابی دارد. کج شدگی ممکن است برای یک ساختمان در حال اجرا صورت گیرد. عدم استفاده از کارشناسان نقشه بردار و یا بی توجهی بسیاری از نقشه برداران و معماران در بتن ریزی و طراحی سازه‌ها و حتی عملیات خاکبرداری به راحتی زمینه کج شدن ساختمان را فراهم می‌کند.
علاوه بر این‌ها کج شدن ساختمان ممکن است به دلیل نشست و یا خاکبرداری و انجام عملیات در ساختمان‌های اطراف هم باشد. بنابراین بسیار اهمیت دارد تا دلایل نشست را تشخیص داد. گاها تشخیص دقیق عوامل نشست ممکن است زمینه برداشته شدن هزینه هنگفتی را از دوش صاحبان املاک در پی داشته باشد.
کارشناسان ما در حوزه‌های مختلف راه و ساختمان و نقشه برداری آماده انجام خدمات کارشناسی در همه نقاط کشور به تعیین میزان نشست، مشخص کردن علل آن، تعیین خسارت‌ها و برآورد هزینه های لازم و حتی نظارت بر حسن اجرای این عملیات توسط پیمانکاران هستند.