کارشناس رسمی دادگستری استحکام بنا
یکی از موضوعاتی به کارشناس رسمی دادگستری راه و ساختمان ارجاع میشود تعیین وضعیت ساختمان به لحاظ استحکام بنا و کیفیت مصالح سازه ای است. این موضوع دایره بسیار وسیعی دارد و میتواند به هر سازه ای که بصورت مهندسی یا سنتی ساخته می شود اطلاق گردد. به عنوان مثال بسته به موضوع تعیین استحکام یک بنای قدیمی با ساخت سنتی دیوارهای باربر و یا سازه یک برج همچنین کیفیت ساخت سازه آبی مانند سد نیز در این حوزه قابل بررسی است. تعیین استحکام بنا در رشته راه و ساختمان میتواند در زیر مجموعه سه صلاحیت از صلاحیتهای این رشته گزارش شود:
- تعیین خسارت و علت خسارت و مقاومت ساختمان
- تطبیق سازه اجرا شده با نقشه های مصوب
- حل اختلاف کارفرما و پیمانکار
بیشترین علت نیاز به این گزارش در زمان صدور گواهی اتمام عملیات اجرایی ساختمان مورد نیاز است ولی بسته به نیاز در چهار مرحله رسیدگی و کنترل ساختمان نیز میتواند به عنوان تعیین مقاومت مصالح و اعضای سازه ای مورد نیاز باشد و عمده مراحلی که یک کارشناس میتواند گواهی استحکام بنا صادر کند عبارتند از :
- مرحله اتمام زیر سازی فونداسیون و کنترل مقاومت خاک
- مرحله اتمام اجرای فونداسیون جهت تعیین صحت اجرای پی سازی
- مرحله اتمام سازه اسکلت ساختمان اعم از بتنی یا فلزی
- مرحله اتمام کل عملیات اجرایی ساختمان
در هر صورت به نسبت مرحله ای که درخواست صدور گواهی مقاومت ساختمان ارائه میشود و با توجه به دیدگاه کارشناس، صدور گواهی استحکام بنا نیازمند بررسی و کنترل و یا نمونه گیری از مصالح به شیوه کر گیری یا استفاده از ابزار کنترل و آزمایش غیر مخرب می باشد.
برگه استحکام بنا چیست؟
استحکام بنا یک واژه کلی است که از آن مقاومت یک بنا در برابر عوامل خارجی مستفاد میشود ولی با توجه به اینکه در امر مهندسی ساختمان گزارش تحت عنوان برگه استحکام بنا وجود دارد که در آن، کارشناس رسمی دادگستری رشته مهندسی راه و ساختمان پس از بررسی وضعیت یک سازه اقدام به تنظیم گزارش یا تکمیل برگه استحکام بنا می نماید.
هزینه گواهی استحکام بنا چقدر است؟
برای تعیین میزان دستمزد مهندسی صادر کننده گواهی استحکام بنا می بایست به اهمیت مسئولیت مهندسی که برگه را تنظیم و مهر و امضا می نماید توجه نماپیم که با گستردگی ساختمان مورد تایید میزان مسئولیت متوجه وی نیز افزایش می یابد ، لذا از این روست که دستمزد کارشناسی رسمی دادگستری استحکام بنا بر پایه میزان وسعت مساحت ناخالص ساختمان تعیین می شود.
وقتی یک کارشناس اقدام به تایید استحکام بنای یک ساختمان می نماید فارغ از کاربری آن ملک که میتواند مسکونی یا تجاری یا اداری باشد، در اصل مسئولیت تمامی اتفاقاتی که ناشی از بروز حادثه در آن بنا رخ میدهد را میپذیرد مخصوصا در شرایطی که مالکین قصد اضافه اشکوب یا افزودن یک یا چند طبقه به بنای فعلی را دارند که با ادعای مقاومت ساختمان در برابر بارهای ثقلی و جانبی به شهرداری مراجعه نموده و درخواست اضافه بنا می‌نمایند و قریب به اتفاق موارد شهرداری به مالکین محترم جهت دریافت پروانه ساختمانی لزوم ارائه برگه تایید شده استحکام بنا را تاکید می نماید که صدور آن نیز تابع روندی است که در بخشهای دیگر توضیح داده شده است.
گواهی استحکام بنا میتواند جهت تغییر کاربری نیز صادر شود به عنوان مثال اگر یک واحد مسکونی یا اداری جهت تغییر کاربری یا تغییر شرایط بهره‌برداری به واحد صنعتی یا کارگاه نیز نیاز به تاییدیه مقاومت ساختمان دارد.
در چه مواردی نیاز به برگه تأیید استحکام بنا می‌باشد؟
در موارد ذیل شهرداری‌ها مالکینی که جهت صدور پایان کار مراجعه می‌نمایند را ملزم می‌کنند تا به مهندسی مراجعه و نسبت به اخذ برگه‌ای تحت عنوان تأیید استحکام بنا اقدام نمایند و سپس پرونده ملک مربوطه در کمسیون ماده صد مطرح می‌گردد:
1- قدیمی بودن ملک و فاقد پایان کار بودن آن؛
2- تغییر کاربری از مسکونی به اداری یا تجاری، مسکونی به کارگاه مسکونی، مسکونی به آموزشی و هر نوع تغییر کاربری که با کاربری پایان کار قبلی مغایر باشد؛
3- اضافه کردن به بنا قبلی (اضافه اشکوب) یا حتی کسر از بنای قبلی؛
4- تغییراتی که هنگام بازسازی ساختمان یا تغییرات داخلی آن رخ میدهد مانند جابجایی دیوارها و یا حذف ستون؛
5- ریزش یا تخریب بخشی از بنای قدیمی؛
6- عدم انطباق وضع موجود با نقشه‌های مصوب سازه و یا معماری؛
7- تشخیص مهندس ناظر مربوطه مبنی بر عدم رعایت مقررات ملّی ساختمان؛
8- فوت و یا انصراف ناظر قبلی بنای در حال ساخت یا رهاشده (شامل همه بناهایی که شروع به کار از شهرداری گرفته‌اند، میشود
روش های تایید استحکام بنا چیست؟
معمولا استحکام یک سازه در مرحله حین ساخت و پس از اتمام عملیات ساختمانی مورد بررسی قرا میگیرد که کارشناس رسمی دادگستری صادره کننده برگه استحکام بنا پیش از تایید برگه با مراجعه به محل پروژه و تطبیق نقشه های ساختمانی با وضعیت سازه و کنترل صحت اجرای ساختمان با اطمینان لازم در صدور برگه استحکام بنا میرسد. البته در مواردیکه نیاز به افزایش تراز ساختمان یا اصطلاحا اضافه اشکوب است مستندات محاسباتی با همفکری محاسب نیز کنترل میشود و عمدتا در کشور ما بدلیل دقت مهندسین ناظر و محاسب و حتی پیش بینی مالکین در زمان تهیه پروانه ساختمانی معمولا مشکلی در صدور برگه های استحکام بنا حاصل نمی‌شود.