کارشناس رسمی دادگستری فرش
تا چندی پیش در ایران به هنر بسیار ظریف و زیبای فرش تنها به صورت یک حرفه نگاه میشد؛ هنری که نسل به نسل به صورت سنتی و استاد- شاگردی منتقل میگردید. به عبارت دیگر کمتر کسی در این زمینه مطالعه، تحقیق و پژوهش انجام داده بود و یک مرکز دانشگاهی برای آموزش، حفظ و حراست و پیشرفت این هنر اصیل ایرانی و سرمایه ملی وجود نداشت.
اما خوشبختانه در دهه هفتاد به همت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رشته کارشناسی فرش در برخی از دانشکدههای هنر مراکز آموزش عالی ارائه گردید؛ رشتهای که میتواند موجب رشد و اعتلای هنر و صنعت فرش کشورمان گردد.در این رشته دانشجو درباره تاریخچه فرش، جامعه شناسی فرش، انواع بافت، ابزار بافت، طراحی، رنگ و الیاف فرش اطلاعات لازم را به دست میآورد. برای مثال، در فرش دستی سه نوع الیاف طبیعی پشم، ابریشم و نخ به کار میرود که دانشجوی کارشناسی فرش، با این الیاف و نحوه تکنولوژی هر یک از آنها به صورت علمی آشنا میشود؛ یعنی ریسندگی و رنگرزی این الیاف را میآموزد. همچنین دانشجوی این رشته با فرشهای مناطق مختلف جغرافیای ایران که از نظر الیاف، بافت، طرح و رنگ متفاوت است، آشنا میگردد. البته لازمه کسب این دانش، اطلاع از جامعهشناسی نقاط مختلف ایران است. برای مثال، در قالی کاشان بیشتر از رنگهای قرمز و سرمهای استفاده میشود. اما در قالی تبریز رنگهای بژ، کرم ومسی کاربرد دارد و این تفاوت رنگ به دلیل تفاوت محیطی و جغرافیایی شهرها و مناطق یاد شده است. در کل رشته کارشناسی فرش دارای پنج گرایش مرمت و تکمیل، طراحی، رنگرزی بافت و سایر زیر اندازها است. که گرایش مرمت و تکمیل بیشتر به تکنولوژی فرش میپردازد؛ یعنی دانشجو با الیاف، رنگ، رنگرزی شیمیایی و سنتی، انواع بافت، دارکشی فرش، انواع گره ( که نماد فرش است)، نحوه حفظ کیفیت و ابعاد فرش و مرمت فرش آشنا میشود و در گرایش طراحی، دانشجو درباره انواع مختلف نقشهای قالیهای ایرانی اطلاعات گستردهتری به دست میآورد و درباره طراحی قالی و تا حدودی گلیم آموزش میبیند. در گرایش رنگرزی دانشجو با نحوه رنگرزی شیمیایی و سنتی آشنا میشود و در زمینه شیمی تجزیه، تکنولوژی رنگ و شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی اطلاعاتی به دست میآورد. در گرایش بافت نیز دانشجو به طور تخصصیتر به بافت قالی میپردازد و انواع گرهها و بافت قالی را آموزش میبیند. در گرایش سایر زیر اندازها نیز دانشجو بافت گلیم، سوماک، زیلو، گبه و سایر زیراندازها را آموزش میبیند و با نحوه مرمت گلیم، جغرافیا و نقوش نمادهای گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران آشنا میشود.
تواناییهای لازم :
دانشجوی این رشته باید فردی خلاق، نوآور و علاقهمند به هنر و صنعت فرش باشد. دانشجویی که بدون هدف رشته کارشناسی فرش را انتخاب کرده باشد، پس از فارغالتحصیلی جـایـگاهی در صـنعت فـرش نـخواهـد داشت، در نقطه مـقابل نـیز دانشجویانی هستند که با علاقه و پشتکار بسیار به این رشته آمدهاند و به دنبال آموزش و بهبود کیفیت هنر فرش هستند و قدمهای موثری نیز در این زمینه برداشتهاند. همچنین کارشناس فرش باید از تاریخ هنرهای دستی و بومی، بخصوص هنر فرشبافی آگاهی داشته باشد وبه یاری ذوق هنری، طرحهایی ارائه دهد که هم از اصالت بومی و هم از نوآوری برخوردار باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
در کشور ما، هیچ کالایی از نظر ارزش افزوده مشابه فرش نیست. زیرا از یک سو، مواد اولیه فرش در ایران تهیه میشود و از سوی دیگر، فرش دستبافت ایرانی در بازارهای جهانی دارای ارزش مادی بسیار زیادی است.به همین دلیل در حال حاضر، بسیاری از مراکز خصوصی و دولتی هستند که به دنبال فارغالتحصیلان این رشته میگردند که در زمینه طرح، رنگ و بافت مهارت و خلاقیت داشته باشند. عدهای از فارغالتحصیلان نیز به عنوان مشاور بازرگانان فرش فعالیت میکنند یا خودشان در زمینه تولید فرش یا صادرات فرش سرمایهگذاری کرده و در این زمینه فعالیت میکنند و بالاخره تعداد قابل توجهی نیز این هنر را در مراکز کار و دانش آموزش میدهند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایشهای مختلف فرش :
شیمی عمومی، هندسه نقوش در هنرهای سنتی ایران، هنر در تمدن اسلامی، آشنایی باهنر در تاریخ، کارگاه طراحی پایه، تاریخ فرش، عکاسی، جامعهشناسی فرش، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، کارگاه بافت قالی، شناخت و ارزیابی فرش دستبافت، اصول رنگرزی، کارگاه طراحی سنتی، آشنایی با مواد اولیه و ابزار، کارگاه مرمت و نگهداری قالی، کنترل کیفی استانداردهای فرش، پژوهش در فرش ایران، جغرافیای فرش، سیر تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهای سنتی، علوم الیاف، ریسندگی، زیباییشناسی فرش ایران، اقتصاد فرش ایران.
دروس تخصصی گرایش طراحی :
کارگاه طراحی گلیم و سایر زیراندازها، بررسی طرحها و نقوش قالی ایران، کارگاه طراحی قالی، کارگاه نگارگری، کارگاه رنگ و نقطه، شناخت انواع مختلف نقوش قالیهای ایرانی.
دروس تخصصی گرایش مرمت و تکمیل :
آشنایی با اصول غبارگیری و شستشوی فرش، بررسی طرحها و نقوش قالی ایران، کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت قالی، مرمت و نگهداری گلیم و سایر زیراندازها، مرمت قالی، شناخت مواد ویژه مرمت قالی، کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمیایی
دروس تخصصی گرایش رنگرزی:
کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمایی، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی و آزمایشگاه تکنولوژی رنگ، فیزیک الیاف و آزمایشگاه.
دروس تخصصی گرایش سایر زیراندازها:
کارگاه بافت گلیم،کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت زیلو، کارگاه بافت گلیمهای یک رو، کارگاه بافت گبه و سایر قالیهای ایلیاتی، کارگاه بافت طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه مرمت و تکمیل انواع گلیم و سایر زیراندازها، جغرافیای گلیم و سایر زیراندازها، بررسی نقوش ونمادها در گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران، پژوهش در نقش و رنگ گلیم و سایر زیراندازهای ایران.
عناوین صلاحیتهای رشته کارشناسی رسمی دادگستری فرش
در این بخش به معرفی مشخصات، صلاحیتهای کارشناسی رسمی دادگستری رشته فرش تحت عنوان گروه کارشناسان رسمی دادگستری فرهنگی و هنری و ورزشی با عناوین زیر میپردازیم:
شناخت و ارزیابی گلیم و فرش دست بافت
شناخت و ارزیابی خسارت ناشی از آبدیدگی و تخریب فرش دستباف
شناخت و ارزیابی خسارت وارده به فرشهای دستباف بیمه شده در حین حمل
ارزیابی و برآورد قیمت فرشهای دستباف که قابل رؤیت نیستند
شناخت و ارزیابی قیمت خریداری و اظهار نامههای گمرکی فرشهای دستباف صادراتی
شناخت و ارزیابی فرشهای هنری، موزهای و قدیمی
رسیدگی به دعاوی مختلف بین سفارش گیرنده و سفارش دهنده فرش
همان طور که در رشته صنایع دستی به آن اشاره شد به دلیل اهمیت موضوع فرش و محصول محلی بودن در کشور ما حفظ حقوق تولیدکنندگان فرش ، رشته کارشناس رسمی دادگستری رشته فرش به وجود آمد ، اختلافاتی که در طراحی و تولید و فروش این محصول گرانقیمت در کشور وجود داشته نشانذدهنده این است که می بایست به این موضوع بسیار با دقت بیشتری نگریسته شود . کارشناس رشته فرش تعیین ارزش محصولات تولید شده تحت عنوان فرش و موضوعات مربوط به فرش مثل گلیم یا گبه و هر آن چیزی که به عنوان محصول دست ساز پوشاننده کف منازل به عنوان یک محصول تزئینی است را کارشناسان فرش می توانند در موردشان به عنوان ارزیابی قرار داده و در تعیین خسارت اظهار نظر کنند و علاوه بر اینکه ارزیابی می شود فرش و گلیم و گبه در صورتی که خسارتی به آنها وارد شده باشد نیز این کارشناسان میتواند این خسارت را برآورد کنند . همچنین در خصوص قدمت و ارزنده بودن به لحاظ تاریخی محصولی به نام فرش نیز کارشناسان رسمی دادگستری رشته فرش هستند که اظهار نظر می کنند . امید است که با گسترش این رشته و حمایت از کارگران بتوانیم محصول ملی کشور را به جهان معرفی کنیم و کارشناسان رشته فرش هم در قراردادهای بین المللی خرید و فروش فرش حضور داشته باشد نه به عنوان اختلافات کارفرمایی و کارگری .
در این ویدئو معرفی کارشناس رسمی دادگستری رشته فرش و صلاحیتهای مرتبط با آن مشترک بین مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلاء و کارشناسان رسمی دادگستری و کانون کارشناسان رسمی دادگستری که به لحاظ وظایف و صلاحیتها تعریف مشابهی دارند توضیح داده شده است
تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری فرش سال ۱۴۰۲
عناوین انواع گزارشهای کارشناس رسمی دادگستری فرش
کشور ما به عنوان تولید کننده برتر فرش در دنیا و وجود طرحها و نقشه های متعدد و بویژه فرشبافی تخصصی با الگوهای خاص مربوط به هر منطقه را میتوان پرتنوع ترین منطقه فرشبافی نامید و به تبع این موضوع خدمات مرتبط با فرش نیز رواج فراوانی دارد که وجود اصناف حوزه فرش عامل نیاز به ارائه نظریه تخصصی در این حوزه است . در این بخش به عناوین موضوعاتی که معمولا نیاز به اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری فرش است اشاره میکنیم:
ارزیابی بهای فرش و قالی و گلیم جهت خرید و فروش
تعیین قیمت فرش موروثی جهت تقسیم ماترک ارث
تعیین کیفیت فرشبافی جهت حل اختلاف افراد در پرداخت دستمزد فرشبافان
تعیین کیفیت شستشوی فرشهای بهادار
تعیین بهای فرش عتیقه جهت واگذاری در مزایدات
صدور گواهی کیفیت و سرتیفیکیت جهت انتقال به خارج از کشور
تعیین میزان خسارت وارده بر فرش توسط موسسات قالیشویی
