کارشناس رسمی دادگستری


ساخت‌ و سازهای غیر اصولی

براساس سند چشم‌انداز توسعه کشور، تا سال 1404 تامین 24 میلیون واحد مسکونی هدف‌گذاری شده است که سالانه بالغ بر 1.5 میلیون واحد مسکونی باید ساخته شود.

ساخت این تعداد واحد مسکونی، یعنی داشتن بازار پایدار و پررونق دائمی که در هیچ صنعتی چنین تضمینی وجود ندارد.

رشد نرخ مسکن منطقی باشد
رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با تاکید بر این‌که افزایش قیمت‌ها باید متناسب با رشد اقتصادی کشور و منطقی باشد، تصریح کرد: هم‌اکنون بخش زیادی از هدف‌گذاری‌ها در قالب مسکن‌مهر تامین می‌شود.

فاطمی‌عقدا با اشاره به ساخت 2.5 میلیون واحد مسکونی‌مهر از سال 86، گفت: بخش خصوصی نیز براساس آمارها حدود 700، 800 هزار واحد در سال تولید می‌کند که همه این اعداد و ارقام بیانگر وجود ساخت‌وساز مناسب و مورد نیاز در کشور است.

وی یادآور شد: آمار صدور پروانه‌های ساختمانی نیز موید این موضوع است که بازار مسکن دوران رونق را می‌گذراند.

50 درصد ساختمان‌ها آسیب‌پذیر هستند
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: براساس آمارها، 50 تا 60 درصد ساختمان‌های موجود در کشور از درجات متفاوتی از آسیب‌پذیری برخوردار بوده و ساختمان‌هایی که در بافت‌های فرسوده قرار دارند، شدت آسیب‌پذیری بالایی دارند.

فاطمی‌عقدا ادامه داد: همچنین ساختمانی‌هایی که به صورت بتنی یا فولادی ایجاد شده‌اند، اما اجرای آنها ممکن است درست نبوده باشد، می‌توانند آسیب‌پذیر باشند.

وی با بیان این‌که این ساختمان‌ها در پهنه کشور و با شرایط لرزه‌خیزی متفاوت قرار دارند، اظهار داشت: به‌طور طبیعی در کلانشهرهای بزرگ همچون تهران، تبریز و مشهد و دیگر شهرها که لرزه‌خیز هستند، این ساختمان‌ها در معرض خطر قرار دارند و آسیب‌پذیر هستند.

تنها 31 درصد ساخت‌وسازها صنعتی است
رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن عنوان کرد: در حال حاضر متوسط ساخت‌وسازهای سالانه کشور حدود 800 هزار واحد مسکونی است که البته از سال 86 با توجه به اجرای طرح بزرگ مسکن‌مهر، تولید مسکن به بیش از 2 میلیون و 600 هزار واحد مسکونی رسیده است.

فاطمی‌عقدا تصریح کرد: براساس آماری که در ارتباط با مسکن‌مهر به‌عنوان طرح کلان ملی وجود دارد، نزدیک به 31 درصد ساخت‌وسازها صنعتی است و بقیه پروژه‌ها به شیوه ساخت‌وسازهای متدوال و با سیستم‌های رایج فولادی و یا بتنی ساخته می‌شوند.

وی با بیان این‌که ساختمان‌هایی که در قالب مسکن‌مهر و توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود، بحث طراحی و رعایت ضوابط لرزه‌ای جزو الزامات اصلی است، خاطرنشان کرد: در بخش روستایی، نظام فنی روستایی وجود دارد و به همین دلیل ساخت‌وسازها از کیفیت بالایی برخوردار است.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در زلزله‌های اخیر مشاهده شد که مناطق روستایی آسیب‌پذیری بسیار پایین داشتند که این مساله نشان می‌دهد ساخت‌وسازهای روستایی تحت نظام فنی روستا به‌خوبی اجرا می‌شوند و انتظار می‌رود که ساختمان‌ها در بخش طراحی و محاسبات، مساله زلزله و کیفیت را رعایت کنند.

فاطمی‌عقدا افزود: سازه ساختمان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که اگر براساس ضوابط و مقررات به خوبی اجرا شود، به‌طور قطع آسیب‌پذیری ساختمان پایین می‌آید.


نظارت‌های چندلایه روی مسکن‌مهر داریم
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره ورود مصالح ساختمانی بی‌کیفیت به مسکن عنوان کرد: در حال حاضر فولاد و بتن از استانداردهای لازم برخوردار هستند و با توجه به کنترل کیفی که صورت می‌گیرد و نظارت‌های چند لایه در مسکن‌مهر، نمی‌توان جز این انتظار داشت که کیفیت مصالح مطلوب باشد، بنابراین در بخش سازه ساختمان مشکلی وجود ندارد.

رییس مرکز تحقیقات ساختمان تصریح کرد: در بخش مصالح دیگر همچون سفال، بتن‌های آماده، تاسیسات ساختمان و درب و پنجره نیز بیش از از 80 درصد استاندارد هستند و این در حالی است که در اسفند 84، کمتر از 35 درصد مصالح ساختمانی استاندارد بودند.

فاطمی‌عقدا با بیان این‌که مصالحی غیراستاندارد بیشتر به معادن شن و ماسه و سنگ‌دانه‌ها مربوط می‌شود، گفت: بخشی از بتن آماده و فرآورده‌های بتنی نیز در حال حاضر رکورددار غیراستاندارد بودن هستند.

وی افزود: با پیگیری جدی سازمان استاندارد، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت راه و شهرسازی تلاش می‌شود که بتوانیم به استانداردسازی کامل مصالح ساختمانی دست پیدا کنیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن به موازات استانداردسازی، بحث کیفیت مصالح ساختمانی را در حد انتظار مشتری پیگیری کرده است.

وی با اشاره به صدور گواهی‌نامه فنی به محصولات ساختمانی، خاطرنشان کرد: در گواهی‌نامه فنی، آزمایش‌های عملکردی مصالح انجام می‌شود و در واقع همان شرایطی که مصالح در محیط قرار می‌گیرند، در آزمایشگاه ایجاد کرده و برآورد می‌شود که محصول ساختمانی در چه سطح است.


شهرداری وارد عمل شود
فاطمی‌عقدا تصریح کرد: یکی از مشکلات در بخش مصالح ساختمانی، مربوط به بتن‌هایی است که در محل ساخته می‌شوند و برای جلوگیری از این تولیدات باید شهرداری وارد عمل شود.

وی با تاکید بر این‌که شهرداری نباید اجازه دهد بتن در محل و به‌صورت دستی ساخته شود، گفت: شرایط ساخت‌وساز در کشور از نظر امکانات، تجهیزات و نیروی فنی در حدی است که دیگر شاهد تخلیه ماسه و سنگ‌دانه‌ها در محل و پای کار نباشیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: به هیچ‌وجه برای جامعه مهندسی خوب نیست که مصالح ساختمانی به این شکل تهیه شود.


دلایل تخریب ساختمان‌ها
فاطمی‌عقدا با بیان این‌که تخریب ساختمان‌ها فقط به‌دلیل غیراستاندارد بودن آنها نیست، گفت: در کشور ما بحث اقتصاد و ارزش افزوده بالای زمین به‌خصوص در کلانشهرها مطرح است که برای مالک ارزش دارد ساختمانی را حتی با 5 سال قدمت بکوبد و ساختمان 5 طبقه بسازد.

وی افزود: زمین از نظر اقتصادی برای سازنده ارزش افزوده به همراه دارد و همین مساله باعث می‌شود که از حداکثر تراکم مجاز استفاده کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به وجود خلاء قانونی، تصریح کرد: در بسیاری از کشورها این حق را به مالک نمی‌دهند، زیرا از بین رفتن سرمایه‌ها را در پی دارد.

رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن عنوان کرد: این‌که ساختمان‌ها توسط بساز و بفروش‌ها و به شیوه غیراستاندارد ساخته می‌شوند، موضوعی است که نظام مهندسی و شهرداری باید پاسخ‌گو باشند، زیرا شهرداری مرجعی است که صدور مجوز ساخت، کنترل فنی و محاسباتی را انجام می‌دهد.

فاطمی‌عقدا با تاکید بر این‌که شهرداری با توجه به این‌که مسوول مستقیم این موضوع است، باید سخت‌گیری‌های لازم را داشته باشد، گفت: سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز مسوولیت نظارت بر اجرای ساخت را برعهده دارد و اگر نظارت به‌خوبی صورت گیرد، به‌طور قطع کسی نمی‌تواند ساختمان بی‌کیفیت بسازد.

قانون رعایت شود
وی در پاسخ به این پرسش که بروز این مشکلات در ساخت‌وسازهای کشور، می‌تواند به‌دلیل تخلف ناظران شهرداری باشد؟ متذکر شد: نمی‌توان به صراحت گفت که چنین تخلفی وجود دارد، اما انتظار داریم قانون رعایت شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد: کیفیت مصالح، یکی از مواردی است که ناظر مهندسی در تولید آن نقشی ندارد، اما شهرداری و ناظران مهندسی می‌توانند به‌طور جدی در مقابل به‌کارگیری مصالح غیراستاندارد برخورد کنند.

فاطمی‌عقدا تصریح کرد: اگر به سراغ ساختمان‌های در حال ساخت بروید، هیچ همسایه‌ای آسایش ندارد و شهرداری باید این موضوع را جدی بگیرد.

وی با تاکید بر توجه جدی مهندسان ناظر و سازندگان به کیفیت مصالحی همچون بلوک‌های سفالی، بتنی و یا آجر، خاطرنشان کرد: متاسفانه هزینه‌های بالایی برای تولید این مصالح پرداخت می‌شود، اما به‌دلیل این‌که شیوه بسته‌بندی، بارگیری، حمل و تخلیه استاندارد نیست، در زمان ساخت یک ساختمان، چندین کامیون نخاله از آن خارج می‌شود.

رییس مرکز تحقیقات ساختمان گفت: اگر جلوی تولید و مصرف مصالح ساختمانی غیراستاندارد گرفته شود، به‌طور قطع این مصالح وارد بازار نمی‌شوند.
منبع: پانا