یکی از مهم‌ترین مواردی که همواره در بخش ساختمانی و انجام امور مختلف مرتبط با ساختمان به آن احساس نیاز می‌شود ارزیابی فنی ساختمان است. مشخصا منظور از ارزیابی فنی ساختمان بررسی موجودیت یک ساختمان است که برای انجام امور مختلفی نیز کاربرد دارد. این امور می‌توانند حل یک اختلاف، قیمت گذاری، ارزیابی سیستم‌های ساختمانی و یا مقاومت آن در برابر زلزله، بررسی قدمت، مقاومت و یا مسائلی از این قبیل باشند که از سوی کارشناس رسمی دادگستری انجام می‌شود. در ادامه مواردی که کارشناس دادگستری در ارزیابی‌های فنی خود از ساختمان لحاظ می‌کند را بررسی می‌نمائیم.

اولین مورد در ارزیابی فنی ساختمان، بررسی مقاومت یک ساختمان است. نوع ساخت ساختمان‌ها و همچنین سال ساخت اهمیت خاصی در مقاومت ساختمان‌ها دارند بنابراین در ابتدا توجهات کارشناس به سمت مقررات ملی ساختمان می‌رود که آیا ساختمان مذکور پیش یا پس از مقررات ملی ساختمان ایجاد شده است یا خیر. اما به صرف این که پیش یا پس از این مقررات ساخته شده باشد نمی‌توان اظهار نظر قطعی در خصوص آن نمود به همین دلیل بخش‌های مختلف ساختمان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نقشه‌های ساختمانی یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین مقاومت ساختمان هستند. اینکه دیواره‌ها به چه شکلی طراحی شده‌اند و و درب‌ها و پنجره‌ها در کجای یک نقشه ساختمانی قرار گرفته‌اند قاعدتا اهمیت بسزایی در مقاومت ساختمان دارند. از سوی دیگر بسیاری از بنا‌ها دچار تغییراتی شد‌‌ه‌اند برای مثال ممکن است افزایش طبقات در این ساختمان همراه با رعایت اصول فنی نبوده و برای مثال جای دیوار‌های باربر تغییر کرده باشد. بسیاری از افراد متاسفانه برای تغییر نقشه‌های قدیمی و ساخت طبقات جدید اقدام به تغییراتی می‌کنند. از آن جا که پی ساختمان و حتی ستون‌ها و دیوار‌ه‌ها بار اضافی ناشی از این تغییرات را نمی‌توانند تحمل کنند مقاومت ساختمان به شدت کاهش پیدا می‌کند.

خود فنداسیون‌ها نیز در مقاومت ساختمان اهمیت زیادی دارند. اولین موضوع ارزیابی فونداسیون‌ها نیز قاعدتا نوع اجرا است. جنس خاج، عمق خاک، دکوپاژ، ترکیب مصالح، توزیع فشار، ضخامت، قالب بندی، صفحه ستون‌ها، میلگرد‌ها و آرماتور‌ها و مواردی از این قبیل نیز در ارزیاپی بررسی می‌شوند. البته با توجه به این که گاها امکان چنین ارزیابی برای ساختمان‌های ساخته شده وجود ندارد معمولا گزارش ساخت بررسی می‌شود.

مورد دیگر در ارزیابی‌ها به وضعیت فعلی ساختمان مرتبط است. تعیین این که ساختمان نشست داشته یا نه، پی دچار تخریب شده یا خیر، نمای بیرونی ساختمان فرسوده شده باشد، دیواره‌ها ترک داشته باشند، زلزله و یا سیلی در دوران ساخت ساختمان ایجاد شده باشد و حتی مواردی چون گود برداری‌ها و انفجار‌ها و تغییر کاربری ساختمان هم در ارزیابی فنی یک ساختمان مورد بررسی کارشناس رسمی قرار خواهد گرفت.

نوع سازه ها هم در ارزیابی مورد توجه قرار می‌گیرد. به طور کلی ما با سازه‌های آهنی و یا بتنی در ساختمان‌ها روبرو هستیم. هر یک از این سازه‌ها عمر و مقاومت خاصی خواهند داشت و بعد از گذر زمان دچار مشکلات احتمالی می‌شوند که در یادداشت تعیین قدمت و عمر بنا در همین صفحه به آن خواهیم پرداخت اما برای مثال بسیاری از سازه‌های بتنی بدون عایق بعد از مدت کوتاهی دچار فرسودگی می‌شوند و یا حتی عدم رعایت استاندارد‌ها در اتصالات سازه‌های فلزی گاها مشکل ساز می‌شود.

این مشکل در سازه‌های بتنی نیز وجود دارد. اصول زیادی برای مقاومت سازه بتنی وجود دارد از نوع بتن گرفته تا نوع اجرا به همین دلیل در مواردی حتی مشاهده شده که سازه‌هایی تنها با پوشش‌های سیمانی ساخته شده اند و یا بتن‌ها مخلوطی از خاک و سنگ و ضایعات ساختمانی بوده‌اند. هر چند ممکن است در کوتاه مدت ممکن است آثار این کار مشخص نشود اما اغلب بعد از مدتی که فشاری بر ساختمان وارد می‌شود و مصالح کم کم مقاومت خود را از دست می‌دهند این مسئله نیز آشکار خواهد شد. در خرید و فروش ساختمان‌ها به همین علت تاکید زیادی بر حضور و ارزیابی فنی کارشناسان رسمی دادگستری می‌شود.

موضوع دیگر در ارزیابی فنی ساختمان، کارشناسی سیستم‌های ساختمانی است. سیستم‌های ساختمانی اعم از انواع لوله کشی‌ها و برق‌ کشی‌ها و یا تاسیساتی چون سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی هم، نقش مهمی در ارزیابی کلی از یک ساختمان دارد. بنابراین برای مشخص کردن وضعیت یک ساختمان این ارزیابی هم صورت خواهد گرفت. استفاده از تکنولوژی در تاسیسات ساختمانی بسیار اهمیت دارد. برای مثال این که سیستم برق یک ساختمان به شکل طراحی شده است و تجهیزات مورد استفاده در آن چگونه بوده است بسیار در تعیین وضعیت ساختمانی اهمیت دارد.

و یا سیستم‌هایی چون اطفا حریق، دزدگیر‌ها و سیستم‌های امنیتی، انواع درب‌های ضد سرقت و غیره هم شامل ارزیابی‌های ساختمانی خواهند بود. در حال حاضر بسیاری از ساختمان‌ها از تکنولوژی‌های جدید در امور سرمایشی و گرمایشی استفاده می‌کنند. مانند سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی سقفی و یا کفی که از لوله‌های مختلف و صفحات خاصی استفاده می‌شود و یا پکیج‌های جدید.

موضوع آخری که در ارزیابی ساختمان مورد بررسی قرار می‌دهیم زیبائی ساختمان است. عوامل زیادی در زیبائی ساختمان تاثیر دارند. روزی که تصمیم به ساخت ساختمان گرفته می‌شود بخشی از زیبائی آن را نیز تعیین کرده‌اید بنابراین نقشه‌های ساختمای میزان کارآیی و زیبائی آن را مشخص می‌کنند. از سوی دیگر درب و پنجره‌ها، نوع سنگ‌ها و اجرای گچ کاری و کفپوش‌ها و سقف‌پوش‌ها و همچنین کاغذ دیواری‌ها و نمای ساختمان در ارزیابی مورد توجه قرار خواهد گرفت.

بنابراین با توجه به این که عوامل زیادی لزوم اظهار نظر کارشناس رسمی ساختمان را در خصوص وضعیت فنی یک ساختمان ایجاد می‌کند در صورت نیاز به انجام امور کارشناسی می‌توانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمائید.