بررسی وظایف کارآموز واهداف کارآموزی در دوره کارآموزی کارشناس رسمی دادگستری
داوطلبان آزمون کارشناسان رسمی دادگستری پس از قبولی در آزمون باید در گزینش مرحله دوم شرکت نمایند و پس از گذراندن مصاحبه این مرحله، دوره کارآموزی شروع میشود. بنابراین کارآموزی مختص کسانی است که ابتدا صلاحیت های لازم را در مراحل قبل کسب کرده باشند. کارآموز کارشناس رسمی دادگستری مستلزم طی دوره ها و انجام تکالیفی است که در این یادداشت به بررسی آن خواهیم پرداخت.
دوره کارآموزی را باید به دو بخش تئوری و عملی تقسیم نمود. اهداف کارآموزی کارشناس دادگستری در مرحله تئوری آشنایی با روند پرونده های قضائی است. در این مرحله کارآموز به اطلاعاتی عمومی در خصوص پرونده ها مانند شماره پرونده، نگارش گزارش کار و دریافت ابلاغ و ... را فرا می گیرد. البته کانون نیز کلاس های آموزشی در این دوره بررسی می کند اما عمدتا کارآموز این مباحث را باید با کمک کارشناس راهنما و مطالعات خود کسب کند.
کارآموز با مطالعه پرونده هایی که به ایشان محول می شود باید با توجه به تخصصی که در رشته خود دارد و ادعایی که شاکی و متشاکی طرح کرده اند به بررسی نتیجه پرونده بپردازد و تحلیلی جامع از استدلالات حقوقی و تخصصی ارائه دهد. برای مثال اگر پرونده ای در خصوص بیمه آتش سوزی باشد اولا باید به جنبه های تخصصی این موضوع بپردازد ثانیا مباحث حقوقی پیرامون آن را در نظر بگیرد و نهایتا به تحلیل کلیت پرونده بپردازد.
کارآموز میتواند کارشناس راهنمای خود را پیشنهاد بدهد و یا ارگانی که قرار است در آن دوران کارآموزی را بگذراند. البته که نظر ایشان پیشنهادی است و تایید و یا رد این پیشنهاد با گروه آموزش کانون است. در صورتی که پیشنهادی نداشته باشد، گروه آموزش انتخاب کارشناس را به دادگستری ها واگذار می کند.
کارشناس راهنما وظیفه اداره دوره را برعهده دارد. وی باید حداقل 10 سال سابقه کارشناسی داشته باشد. در خصوص رشته های کم سابقه یا تازه تاسیس کانون تصمیم گیرنده است و معمولا کارآموزان را به کارشناسان مرتبط ترین رشته ها معرفی میکنند.
بنابراین برخی از وظایف کارآموز کارشناس رسمی را در بخش تئوری یادآور شدیم. در بخش بعدی پس از کسب اطلاعات لازم کارآموز وارد مرحله متفاوت تری می شود که ما آن را شیف از کار تئوری به عملی نام نهادیم. در این بخش کارآموز با هماهنگی با کارشناس بخشی از امور کارشناسی را به صورت غیر رسمی زیر نظر می گیرد به این معنا که او در شرایط کار عملی و جدی قرار میگیرد. کارآموز در این مرحله هیچکدام از صلاحیت های کارشناسان را ندارد و باید دقت کند که تا از وارد شدن به هر امری که مربوط به کارشناس است خودداری کند.
متاسفانه بسیاری از کاورزان در این مرحله دچار اشتباه میشوند و فکر میکنند ورود به دوره کاروزی مجوز اظهار نظر و یا مشغول شدن به شغل کارشناسی را به آنها داده است و ممکن است اقدام به انجام اموری کنند که در حوزه اختیارات آنان قرار ندارد. کاروز باید تمامی پرونده ها را در محل مشخص مطالعه کند و از افشا و انتشار اطلاعا پرونده ها خودداری کند وی همچنین مجاز به ارتباطات خارج از موضوع کاورزی با کارکنان دادگستری و کارشناس راهنما را ندارد. بنابراین با توجه به اینکه کاورز وارد حوزه ای شده است که اختلاف نظر ها ممکن است زیاد باشد نباید خود را چون کارشناس بداند در امور مختلف دخالت کند.
دریافت پرونده، اخذ وجه در ازای مشاوره و یا اظهار نظری که در حوزه صلاحیت کارشناسان است نباید توسط کارآموز صورت گیرد. بنابراین دوره کارآموزی جهت آمادگی برای حضور در محاکم قضائی و ارائه مشاوره است و تا اخذ مجوز رسمی، کارآموز هیچ صلاحیت قانونی کسب نکرده است.
کارآموز باید از روند فعالیت ها و مطالعات خود را به صورت یک متن منسجم و همچون رساله ای از تجربیات و آموخته هایش حداکثر بیست روز بعد از پایان دوره، آماده و به کارشناس راهنما ارائه دهد. تمامی اطلاعات مربوط به پرونده هایی که مطالعه کرده را به همراه تحلیل و استدلالات خود در یک نسخه کتبی و یک فایل به صورت سی دی تحویل دهد.
گزارش کارآموز کارشناس رسمی دادگستری باید به این صورت باشد که برای مثال اگر کارآموز رشته ساختمان است، پرونده هایی در این خصوص به ایشان محول گردیده است. کارآموز باید با بررسی ادعای شاکی و متشاکی و محتویات پرونده در خصوص مسائل تخصصی و امور حقوقی و همچنین رای نهایی دادگاه استدلالاتی را عرضه کند. به عبارت کوتاه تر وی باید بتواند به این پرسش پاسخ دهد که چرا رای مذکور صادر شده است. تا توانایی این را داشته باشد که در مورد پروندهای مشابه و یا اینچنینی مشاوره لازم را به دادگاه و افراد ارائه کند.
در صورت تایید کارشناس راهنما، ایشان گواهی گذران دوره کارآموز را به همراه گزارش کار به کانون ارائه می دهد و کارآموز باید خود را جهت مراسم تحلیف آماده نماید.